Тақырыбы: Аменорея, гипоменструальді синдром

Мақ саты: аменорея жайлы, оның жіктелуі, этиологиясі, клиника, диагностика жә не

терапия принциптерімен таныстыру.

Дә ріс тезистері.

Аменорея – етеккірдің 6 ай жә не одан кө п уақ ыт бойы болмауымен сипатталатын менструальді функциянің патологиясінің ең ауырлардың бірі. Аменорея – жеке ауру емес, бұ л тек қ ана репродуктивті жү йенің ғ ана симптомы емес, басқ а да нейроэндокринді жә не қ атерлі, қ атерсіз ісіктердің симптомы. Репродуктивті жастағ ы ә йелдер арасында жиілік – 1, 8-3, 5%студенттер арасында 3, 5-5%, менструальді жә не генеративті қ ұ рылым ішінде 10-15%. Біріншілік аменорея екіншілікке қ арағ анда ө те сирек кездеседі, аменорея қ ұ рылымында 10% алады.

Аменорея жіктелуі: біріншілік, екіншілік..

Біріншілік аменорея – 16 жастан асқ анда менархе болмауы.

Екіншілік аменорея – бұ рын менструациясы болғ ан ә йелдерде етеккірдің 6 айдан аса болмауы.

Аменорея жіктелуі: жалғ ан, нағ ыз(патологиялық, физиологиялық).

Зақ ымдалу дә режесіне қ арай аменореяның жіктелуі:

Орталық генезді (гипоталамикалық, гипофизарлы);

Перифериялық генезді (аналық безді, жатырлық, бү йрекү сті без, қ алқ анша без

қ ызметінің бұ зылуы.

Жалғ ан аменорея – Гипоталамус-гипофиз-аналық без-жатыр жү йесіндегі циклдік процесстер дұ рыс ө теді, бірақ менструальді қ ан сыртқ а шық пайды: қ ынап, жатыр мойнының ө зегінің атрезиясі,

Нағ ыз аменорея –аналық без, жатыр, гипоталамус-гипофиз жү йесіндегі циклдік ө згерістер, менструация жоқ.

Физиологиялық аменорея - менструация болмауы:

- жыныстық жетілуге дейін

- жү ктілік кезінде,

- лактация кезінде,

- постменопаузада

Патологиялық аменорея – гинекологиялық, не экстрагенитальдік аурулар симптомы.

Біріншілік аменорея – менархенің 16 жастан кейін болмауы.:

- Гонадалар қ ызметі бұ зылғ аны салдарынан пайда болады(гонадалар дисгенезиясі, тестикулярды феминизация)

Экстрагонадты себептер(ГГ жү йесінде функциональді жә не органикалық ө згеріс, қ ынап жә не жатырдың даму ақ аулары)

Екіншілік аменорея: Нормогонадотропты, Гипергонадотропты, Гипогонадотропты.

Нейроэндокринді жү йе зақ ымдалуына қ арай:

Аменорея:

Гипоталамикалық,

Гипофизарлы,

Аналық безді,

Жатырлық

Бү йрек ү сті безі, қ алқ анша без патологиясімен сипатталатын.

Гипоталамо-гипофизарлы жү йе бұ зылыстары: функциональді(дене салмақ тө мендеуі, психогенді, гиперпролактинемия), органикалық (краниофарингиома).

Жыныс мү шелерінің даму ақ аулары: гинатрезия, қ ынап бө лігінің атрезиясы, жатыр аплавзиясы(Майер-Рокитанский-Кюстнер синдромы).

Жатыр патологиясы: цервикальді ө зек атрезиясы, жатырішілік синехиялар (Ашерман синдромы).

Екіншілік аменореяның аналық безді тү рлері: резистентті аналық без синдромы, ә лсіреген аналық без синдромы, аналық бездің гипертежелу.

Аменорея диагностикасы:

Анамнез

Жалпы қ арап тексеру жә не арнайы гинекологиялық тексеру мә ліметтері

Функциональді диагностика тесті (ФДТ)

Гормондар дең гейін зерттеу

Генетикалық тексеру (кариотип жә не жыныстық хроматинді анық тау).

Гормональді сынамалар: прогестеронді, эстроген-прогестеронді, дексаметазонды

Краниография

Кіші жамбас ағ заларының УДЗ

Лапароскопия

Иллюстрациялық материал: мультимедиялық презентация(кесте жә не суреттерімен бірге).

Орыс тілінде негізгі:

1. Гинекология: учебник + СД /под ред. Г.М.Савельевой и др. – М., ГЭОТАР-Медиа, 2008.

Қ осымша:

1. Клинические рекомендации. Акушерство и гинекология. Вып.2. Под ред. В.И.Кулакова. – М., ГЭОТАР-Медиа, 2008.

● В.П. Сметник, Л.Г. Тумилович Неоперативная гинекология.Сотик.- Санкт-Петербург, 1995.

● А.Н. Стрижаков, А.И. Давыдов и др. Избранные лекции по акушерству и гинекологии.- Ростов на Дону, 2000.

Қ азақ тіліндегі негізгі:

1. Кө зденова Р.Ә., Сейітмә мбетова Н.Қ. «Гинекология» Алматы, 2001ж

қ осымша:

1.Нұ рқ асымұ лы Жомарт. Гинекология - Алматы, 2007ж.

2. Ошибаев Н., Нұ рқ асымұ лы Ж. Акушериялық жә не гинекологиялық операциялар. - Алматы, 2006ж.

Бақ ылау сұ рақ тары (кері байланыс):

Аменорея жіктелуі?

Физиологиялық аменореялардың жіктелуі?

Аменорея диагностикасының ә дістері?

Біріншілік аменореяну анық тау?

Екіншілік аменореяны анық тау?