Тақырыбы: Менструальді циклдің бұзылуы. ДЖҚК(Дисфункциональді жатырлық қан кету).

Мақ саты: қ алыпты менструальді циклі, оның реттелуі жә не менструальді қ ызмет бұ зылуымен жалпы таныстыру; этиология, клиника, диагностика жә не цикл бұ зылысы кезіндегі емдеу принциптерімен таныстыру.

· Дә ріс тезистері

· Менструальді цикл (МЦ) – ә йел организміндегі кү рделі биологиялық процесс. Ол ә йелдің жыныс ағ заларындағ ы белгілі заң дылық тарғ а бағ ынатын циклдік ө згерістермен жә не басқ а жү йелердің функциональді жағ дайының ауытқ уымен сипатталады. Қ алыпты менструальді цикл негізгі ү ш компоненттен тұ рады:

· -ә йел жыныс безіндегі – аналық без, дә лірек – гипоталамус-гипофиз-аналық без жү йесіндегі(аналық бездік цикл) циклдік ө згерістер;

· -Жатыр, кө бінесе эндометрийдегі циклдік ө згерістер (жатырлық цикл);

· -организмнің ә р тү рлі функцияларының физиологиялық ауытқ уы (менструальді толқ ын).

· Репродуктивті жү йенің 5 тү рі бар:

· I -дең гей: тін–нысана – гормондар нү ктесі.

· II- дең гей: эндокриндік без – аналық без.

· III- дең гей: гипофиз

· IV -дең гей: гипоталамус

· V -дең гей: ОЖЖ-ң экстрагипоталамикалық қ ұ рылымы.

· Менструальді цикл бұ зылысы ә йелдердің ә р тү рлі жастық кезең дерінде кездесуі мү мкін: жыныстық жетілу кезінде, репродуктивті кезінде жә не пременопаузада.

· Клиникалық кө ріністеріне байланысты 3 негізгі тобы бар:

· Аменорея жә не гипоменструальді синдром;

· Қ ан кетуге байланысты, менструальді цикл бұ зылыстары

· Ауыру сезімімен ө тетін менструация – альгодисменорея.

· Менструальді цикл бұ зылыс себептері.

· Стресс, психикалық жә не жү йкелік аурулар;

· Тамақ тану бұ зылыстары, семіру, авитаминоз, кахексия;

· Кә сіби зияндар;

· Инфекциялық, септикалық аурулар;

· Жү рек-қ антамыр, қ ан жасау жү йелері жә не бауыр аурулары;

· Гинекологиялық операциялар;

· Зә р шығ ару жолдарының жарақ аттары;

· Жыныстық жетілу кезең індегі гипоталамоө -гипофизарлы жү йенің жасқ а байланысты даму бұ зылыстары;

· Пременопаузадағ ы гипоталамустық орталық тардың инволюциялық қ айта қ ұ рылуы.

· ДЖҚ К. Дисфункциональді жатырлық қ ан кету(ДЖҚ К) – гипоталамус-гипофиз-аналық без-жатыр жү йесінде, репродуктивті органдар патологиясі жә не қ ан аурулары болмағ ан жағ дайдағ ы функциональді бұ зылыстар.

· ДЖҚ К классификациясы: овуляторлы, ановуляторлық. ДЖҚ К: ювенильді, репродуктивті кезең дік, климактерикалық.

· Ә йел жасына байланысты емдеу принциптері: хирургиялық гемостаз(цервикальді ө зек, жатыр қ уысын бө лек емдеу-диагностикалық қ ыру), гормональді гемостаз, реттейтін гормонотерапия.

· Менструальді циклдің бұ зылыстарының профилактикасі.

· Иллюстрациялық материал: мультимедиялық презентация(кесте жә не суреттерімен бірге).

·

· 6. Ә дебиет:

· Орысша негізгі:

· 1. Гинекология: учебник + СД /под ред. Г.М.Савельевой и др. – М., ГЭОТАР-Медиа, 2008.

· қ осымша:

· 1. Клинические рекомендации. Акушерство и гинекология. Вып.2. Под ред. В.И.Кулакова. – М., ГЭОТАР-Медиа, 2008.

· ● В.П. Сметник, Л.Г. Тумилович. Неоперативная гинекология.Сотик.- Санкт-Петербург, 1995.

· ● А.Н. Стрижаков, А.И. Давыдов и др. Избранные лекции по акушерству и гинекологии.-Ростов на Дону, 2000.

· ● Қ азақ ша

· негізгі:

· 1. Бейсембаева Р.С., Раисова Ә.Т., Нұ рқ асымова Р.Ғ. «Акушерия». Алматы, «Білім», 2004ж.

· 2. Кө зденова Р.Ә., Сейітмә мбетова Н.Қ. «Гинекология» Алматы, 2001ж

· қ осымша:

· 1.Нұ рқ асымұ лы Жомарт. Гинекология - Алматы, 2007ж.

· 2. Ошибаев Н., Нұ рқ асымұ лы Ж. Акушериялық жә не гинекологиялық операциялар- Алматы, 2006ж.

· Бақ ылау сұ рақ тары (кері байланыс):

· Менструальді циклдің реттелуінің қ анша дең гейі бар?

· Менструальді цикл бұ зылыстарының жіктелуі?

· Менструальді цикл бұ зылыстарының себептері?