Тақырыбы: Өзен және көл.

Максаты: Ө зен жә не кө л туралы тү сіндіру, айырмашылығ ын ұ ғ ындыру.

Ой-ө рісін, тіл байлығ ын, жү йелеп мазмұ ндау дағ дысын қ алыптастыру.

Ө з Отанына деген сү йіспеншілікке, ө зен кө л жағ асында тазалық сақ тауғ а тә рбиелеу.

Сабақ типі: Аралас сабақ. Ә дісі: Тү сіндіру, сұ рақ -жауап, ә ң гімелеу.

Кө рнекілігі: Суреттер, ү лестірмелер, диск.

Барысы: І. Ұ йымдастыру кезең і: Амандасу, тү гендеу, оқ ушылардың зейінін, назарын сабақ қ а аудару.

ІІ. Ү й тапсырмасын тексеру кезең і:

«Жер асты сулары» тақ ырыбын мазмұ ндату

Дә птерлерін тексеру..

ІІІ. Білімді тексеру кезең і:

-Терек бір жазда қ анша литр суды буландырады екен?

Минералды су қ айдан пайда болады?

Демалыс орындары ә сіресе қ андай жерлерге салынады екен?

Жер асты суының қ андай пайдасы бар?

IV. Мақ сатын қ ою кезең і:

Тақ ырыбын, мақ сатын хабалау.

Ө зен жә не кө л.

V. Жаң а материалды тү сіндіру кезең і:

Кіріспе: адам тіршілігі ү шін ө зен мен кө лдің қ андай маң ызы бар? Ө зендер –қ ұ рлық бетіндегі табиғ и арнамен тұ рақ ты немесе жыл маусымдарының кө пшілік уақ ыттарында ағ атын су ағ ыны.Ірі ө зендер жоғ аарғ ы, орта, тө менгі ағ ысқ а бө лінеді.Тікелей мұ хиттарғ а, тең іздерге, кө лдерге қ ұ ятын немесе қ ұ м, батпақ қ а сің етін ө зендер—негізгі, ал бұ ларғ а келіп қ осылатын олардың салалары деп аталады.

Қ азақ станда 85 мың ө зен бар.Ұ зындығ ын ескерсек, тө ртеуі ғ ана 1мың шақ ырымнан асады.Олар: Ертіс, ұ з1698км., Сырдария, ұ з.1692км.Есіл ұ з. 1607км., Жайық, ұ з1084км ө зендері.Ұ з 1000км асатын Тобыл, Іле, Шу сияқ ты тағ ы 3 ө зен бар.

Ө зендер-желмен жарысар,

Ө ршіл де асау ағ ыстар.

Ө зенді ластап, лайласаң,

Ө зің е дерт боп жабысар.

Ішуге жарамды судың тағ ы бір кө зі -осы ө зен сулары. Ө зендер тек ішуге ғ ана емес, қ атынас жолы да, су кү ші жә не электр қ уатын ө ндіруге де пайдалы. Ө зендерді жағ алай елді мекендер орналасқ ан, себебі ө зен суы адам баласы ү шін маң ызды.Кө л де пайдалы, кейбір ақ палы кө лдердің суын ішуге болады. Ағ ынсыз кө л суы тұ зды болады. Тең із деп аталатын ү лкен кө лдер де бар. Каспий—кө лдердің ең ү лкені.

Дү ние жү зіндегі ең терең кө л---Ресей жеріндегі Байкал кө лі. Арал тең ізі бұ рынғ ы аумағ ы бойынша дү ние жү зінде 3- орын алатын. Аралдан кейінгі іріі кө л—Балқ аш. Оның бір жағ ы тұ щы, бір жағ ы тұ зды болып келеді.

Дискіден ө зендер мен кө лдер туралы мә лімет беру.

Оқ улық пен жұ мыс. Дауыстап тізбектей оқ ыту.

Дә птермен жұ мыс.

Кү н ретін, ауа райын жазу.

Картадан ө зендер мен кө лдерді кө рсетіп. теріп жазу.

VI. Жаң а материалды мең гергенін тексеру кезең і:

-Қ андай кө л суын ішуге болады?

-Кө лдің буланғ ан суының орнын қ алай толтырады?

- Арал тең ізі ү шін сен болашақ та қ андай жұ мыс жү ргізетін едің?

Ө зен суын ішуден басқ а не ү шін пайдаланамыз?

VII. Бекіту кезең і: Қ орытындылау

Картадан ө зендер мен кө лдерді тауып, кө лдерге қ андай ө зендер қ ұ ятынын табу.

VIII. Ү йге тапсырма беру кезең і: 61, 62- беттерді оқ у, мазмұ ны.. Дә птерге ү ш қ атарғ а ү ш ө зен, кө л атауларын беріп, солар туралы мә лімет жинақ тап жазуғ а.

Бағ алау.