География үйірмелері

География курсынан жү ргізілетін сыныптан тыс жұ мыстардың формалары алуан тү рлі. Олар:

География ү йірмесі, сыныптан тыс оқ у, географиялық конференциялар мен кештер, олимпядалар. Сыныптан тыс жұ мыстардың мазмұ ны жұ мыстың программасына оқ ушылардың қ ызығ ушылығ ына жә не ерекшелігі мен жергіліктің – табиғ и экономикалық жағ дайына байланысты.

Сыныптан тыс жұ мыстардың мақ саты, оқ ушыларды қ амтуы, дайындаудың ә дістемесі, ө ткізу ә дістері жағ ынан бір – бірнен айырмашылық тары болады. Географиялық ү йірмелердің негізгі мақ саты географияғ а қ ызығ атын оқ ушылардың танымдық қ ызығ ушылығ ын қ анағ аттандыру. География ү йірмесі тұ рақ ты жұ мыс істеп бірнеше немесе ә ртү рлі жастағ ы оқ ушыларды қ амтиды. Ү йірмеге оқ ушылардың ең тө менгі мө лшері 15 – оқ ушы.

География ү йірмесінде табиғ атына ө ндіріс орындарына таным жорық жасап кө ң ілді тақ ырыптар география кештерін ө ткізу арқ ылы оқ ушылардың танымдық қ ызығ ушылық тарын арттырамыз. Ү йірме мү шелерінің отырысында ү йірме кең есінің тө рағ асы сайланып жарғ ысы жасалады. Ү йірме жұ мысының жетістігітоқ санғ а жарты жылғ ы жасалатын жоспарына, онда қ арастырылғ ан іс-шаралардың орындалуына байланысты. Ү йірме жұ мысын жоспарын қ ұ рғ анда оқ ушылардың дайындығ ы жергілікті жердің жағ дайы ескерілуі тиіс.

Оқ ушылардың қ ызығ ушылығ ын анық тау ү шін ү йірме мү шелерімен сауалнама жасау керек. Сауалнанама сұ рақ тарында географиялық ү йірмеде жұ мысында атқ арылатын география ғ ылымының мә селелері қ арастырылу керек.

Оқ ушылар сұ рақ тардың ішіндегі ө здері қ ызығ атындыратының астын сызады. Ү йірменің тақ ырыбы ә ртү рлі болуы немесе бір мә селені қ арастыруы мү мкін. Егер ү йірме бір мә селені қ арасытырса оны жан – жақ ты терең детіп оқ иды. Жұ мысты жаң а бастағ ан мұ ғ алім ә ртү рлі мә селені бірден қ арастыруы тиімсіз.

Ү йірме мү шелері географиялық ә дебиеттердің билеогеографиясын қ ұ рып, география кабинетін безендіріп, кө рнекі қ ұ ралдар жасап, мектеп кітапханасында кө рме ұ йымдастыруғ а кө мектесу сияқ ты жұ мыстар беріледі. Жас ө лкетанушылар, жасметеоролог, тағ ы басқ а жас геолог, фенолог, жас турист. Ү йірме мү шелерінің қ оғ амдық пайдалы ең бегінде жү ргізілетін ө лкетану ізденіс жұ мыстары жатады. Ү йірменің тағ ы бір бағ ыты танымжорық тық туристік жұ мыстар, танымжорық аудандық немесе таным спорттық – туристік ұ йымдастырудың ұ рық сатымен белгілі бір табиғ ат кешендерін немесе ө ндіріс орындарымен танысу бағ ытында жү ргізіледі таным жорық ты дайындап ө ткізу жә не жиналғ ан деректерді талдау кезең дерінен тұ рады.

География ү йірмесінің жұ мысының отырыс сабақ тың мақ саты жө ніндегі кіріспе сө зі, ү йірме мү шелерінің атқ арғ ан істері туралы сө зі оқ ығ ан қ ызық ты ғ ылыми кө пшілік географиялық ә дебиеттерді талдау, оқ у бейнефильдерінің ү зінділерін кө ру қ ызық ты географиялық ә дебиеттерден ү зінді оқ у, ә ртү рлі сө зжұ мбақ, сө зтізбек бейнежұ мбақ, ү йірме отырыстарында ғ ылым географтарды ауылды жерлерге ең бекерлер мен кітапхана қ ызметкерлері мен кездесу ө ткізу болады.

Таным жорық кезінде жиылғ ан деректердің кө мегімен кө рме ұ йымдастыруғ а болады. Ү йірме жұ мыстарының тү рлерінің ішінде сыныптан тыс оқ у басым бө лігі сыныптан тыс оқ уғ а оқ у алады. Сыныптан тыс оқ у арқ ылы оқ ушылардың ойлау кең істігі кең ейеді.

Қ осымша ғ ылыми – кө пшілік ә дебиеттермен жұ мыс істеуге дағ дыланады. Оқ ушыларды географиялық ә дебиеттердің қ ызуғ ышылығ ын арттырудың келесі кезең і географияның ө зекті мә селелеріне арналғ ан географиялық конференцияларды ө ткізуге дайындау бірнеше ә дебиеттерді пайдаланудағ ы қ ажет етеді. Конференцияларғ а баяндама стндтер аудиовизуольды ә дибиеттер кө рмесі ұ йымдастырылады.