Дәріс. Негізгі оқу құралдарымен жұмыс

Географиялық карталарды оқ удың мақ саты

10.2. Глобуспен жұ мысты ұ йымдастыр у

Негізгі оқ у қ ұ ралдарымен жұ мысты ұ йымдастыру.

Географиялық карталарды оқ удың мақ саты

Оқ улық пен жұ мысты географияны оқ ыту ә дістемесінде географиялық картамен жұ мыстың ү ш тү рлі мақ саты бар олар оқ ушыларды картаны тү сінуге оқ уғ а білуіне ү йрету.

Ғ ылыммен техникалық кү рделі жетістіктерінің бірі географиялық ең басты қ асиеттерін менгеруге ү йрету. Картаның қ асиеттерін оқ ушыларғ а менгерту ү шін 6-ысыныпта 8 сағ ат, 7-і сыныпта 2 сағ ат бө лінген бұ л тақ ырыптарда оқ ушылар географиялық картаның негізгі қ асиеттерімен танысады, танысу барысында картамен жұ мыс істеудің іскерлік-дағ дылары қ алыптасады.

Географиялық картада кескінделген географиялық шындық ты танып білуде картаны оқ у шартты белгілерді пайдалана отырып белгілі бір аумақ тың ерекшелігін анық тау арқ ылы жү зеге асады. Картаны оқ у ауызша немесе жазбаша жү зеге асырылады. Жазуша оқ уғ а полиграфиялық жә не ұ сақ масштабты карталарды карталарды пайдаланып кө лденен қ има сызбасын тү сіру, ә ртү рлі тақ ырыптық жә не жалпы географиялық карталарды беттестіре отырып практикалық есептер шығ ару бірізді себеп салдарлы байланыстарды анық тау жатады.

Оқ удың терең дігінде ә ртү рлі болады, картадан қ ажетті ірі нысандардың орнын табуды элементарлы оқ у дейміз (тау, кө л, пайдалы қ азба шың ды табу). ә ртү рлі тақ ырыптық карталардағ ы шартты белгілерді прайдаланып қ ұ былыстардың арасындағ ы себеп-салдарлы байланысын анық тап, қ ұ былыстардың ерекшеліктері жө нінде қ орытынды шығ аруды картаны кү рделі оқ у дейміз.

Картаны оқ уды 6-ы сыныпта картографиялық тақ ырыптарды ө ткенде бастап біртіндеп жү йелі тү рде қ олданып біртіндеп кү рделендіре береді. Географиялық нысандардың ауданы мен пішінін орналасқ ан орнын есте сақ тап таба білуді картаны білу дейміз.

Картаны оқ ып ү рену мен жұ мыс істеудің маң ызды мақ сатына оқ ушылардың картографиялық іскерлік – дағ дыларын қ алыптастыру жатады. Мектеп географиясында қ алыптастыратын басты картографиялық іскерлік – дағ дыларда тө мендегілер жатады:

І 6-ы сыныпта жеткілікті жерде бағ дарлау жергілікті жердің танып қ олданып азимутты табу, арақ ашық тық ты ө лшеу, кординатты анық тау:

ІІ 7-ші сыныпта тақ ырыптық карталарды пайдаланып табиғ аттың жә не компоненттерінің ө зара байланысын, қ алыптасу заң дылық тарын табу.

ІІІ 8-ші сыныпта карталардың жеке жә не бас масштабын, беткейдің кө лбеулігін анық тау кешенді қ има сызбалар қ ұ ру жатады.

І\/ 9 – 10 сыныптарда экономикалық карталарды оқ ып, талдау жасап қ орытынды шығ ару жатады. Мысалғ а елге ауданғ а экономикалық географиялық сипаттама беру тағ ы басқ алар.