Зейіннің психологиялық теорияларын интерпритациялаңыз.

Зейін-адамның психикалық ә рекетінің белгілі бір нә рсеге бағ ытталып шоғ ырлануы.

Зейiннiң шоғ ырлануы - оның белгiлi бiр нысанғ а бағ ытталып, онда топталу кү шi мен дə режесi, яғ ни психикалық немесе саналы iс- ə рекеттiң толығ ымен қ ажеттi нү ктеге шө гуi. Зейiннiң шоғ ырлануы ми қ абығ ындағ ы қ озу ошағ ы-ның доминанттық қ ызметiмен тiкелей байланысты (Н. А. Ухтомский). Дə лiрек айтсақ, шоғ ырлану нысанды ошақ тағ ы қ озудың жə не сонымен бiр уақ ытта жү ретiн бас ми қ абығ ындағ ы басқ а аймақ тардың тежелуiнiң салдарынан келiп шығ ады. Зейiннiң бө лiнуi деп адамның ө з зейiнiнiң ауқ ымында бiр уақ ытта бiрнеше ə ртү рлi нысандарда ұ стай алу қ абiлетiн тү сiнемiз. Осы қ абiлетiне орай ə р адам бiр мезгiлде бiрнеше ə рекеттердi ө з зейiнiнде ұ стап, орындау мү мiндiгiне ие. Мысалы, ə йгiлi Юлий Цезарь бiр уақ ытта ө зара байланыспағ ан жетi iспен шұ ғ ылдана алады екен. Ал Наполеон ө з кө мекшiлерiне бiр уақ ыт iшiнде жетi ресми қ ұ жат бойынша кө рсетпе берiп, жаздыратын қ абiлетке ие болыпты.

Зейiннiң ауысуы зейiннiң бiр нысаннан екiншiсi не саналы жə не байыпты ө туiн бiлдiредi. Зейiннiң ауысу қ асиетiнен бiз қ оршағ ан ортаның ө згермелi, кү рделi жағ дайында жылдам бағ ыт-бағ дар тауып отыру мү мкiндiгiне иемiз. Зейiнкө лемi - ерекшеқ ұ былыс. Адамбiруақ ытта ə ртү рлi заттаржө нiндетең дейойлап, ə рқ илыжұ мыстардыорындауымү мкiнемес. Осыдансырттанкелiпжатқ анақ параттардыадамө зiнiң ө ң деумү мкiндiктерiнеорайтоп-тап, жiктейдi. Сондай-ақ, адамның бiруақ ыттаө зарабай-ланысыжоқ бiрнешенысандардық абылдаумү мкiндiгi дешектеулi. Осышектерарасынтанып, қ абылдауы - адамзейiнiнiң кө лемiнбiлдiредi.Зейiннiң алаң даушылығ ы - бұ лзейiннiң бiрнысаннанекiншiсiнеырық сызауысуы. Мұ ндайауысуқ андайда iспеншұ ғ ылданыпотырғ анадамғ атыстiтiркендiргiшə серлердiң ық палетуiнентуындайды. Алаң даусыртқ ыжə не iшкi болыпбө лiнедi. Сыртқ ыалаң даушылық - субъектiгетысқ ы, қ оршағ анортажағ дайларының ə серетiп, ырық тызейiннiң ырық сыззейiнгеауысуынанболады. Зейiннiң iшкi алаң дауыкө ң iл-кү й, толғ аныснə тижесiндетуындайды, орындалатын iскеқ ызық паудан, жауапкершiлiктi сезiнбеуденкелiпшығ ады.

Зейiннiң шашыраң қ ылығ ыдепадамның ұ зақ уақ ытаралығ ындаө ззейiнi менназарыннақ тызатқ абағ ыттайалмауынайтамыз. Шашыраң қ ылық тың екi тү рi белгiлi: жалғ анжə нешын.Жалғ аншашыраң қ ылық - адамның бiр iскеө теберiлiп, ө зiнтiкелейқ оршағ анзаттарменқ ұ былыстар ə серiнеелең демеуi. Мұ ндайшашыраң қ ылық ə сiресешығ армашылық жұ мыстарменшұ ғ ылданатынадамдардакө пкездеседi. Адамның iшкiжан-кү йi бағ ытталуынанболатыншашыраң -қ ылық тың қ ызметкеоншазияныжоқ, солайдаболса, оның қ оршағ анортадабағ даралыпжү руiндебiразкедергi жасайды.Адамғ акө пнұ қ санкелтiретiнзейiннiң тү рi - шыншашыраң қ ылық.