ААФт немесе ангиотензин-2 рецепторларының бөгеушілерін тағайындау

Ем тағ айындау кезінде нақ ты қ андай препаратқ а ерекше кө ң іл бө лінеді? Олардың сипаттарындағ ы негізгі айырмашылық тар липофильділікпен (яғ ни ө зінің ә серін тікелей тіндерде кө рсету қ абілетімен) жә не ағ задан шығ арылу қ абілетімен анық талады. Сонымен, БСА алғ аш анық талғ анда ә сіресе бү йректік жолмен шығ арылатын препараттарғ а ерекше кө ң іл бө лінеді (лизиноприл, эналаприл – ААФт; кандесартан, олмесартан – АРБ). Керісінше, ШСЖ тө мендеуі ү дей тү скенде бауырлық жолмен шығ арылатын медикаменттерді тағ айындау керек (моексиприл – ААФт; епросартан, телмисартан – АРБ). Моксонидин, фелодипин ү шін ШСЖ-ң диализге дейінгі дең гейінің тек салыстырмалы ғ ана мә ні бар. Тиазидті диуретиктерді БСА-ң 3-ші сатысында тағ айындауды тоқ татады, фуросемид пен торасемид БСА ағ ымының кез-келген кезең інде қ олданылады. ААФт таң дау кезінде осы топ препараттарының кө рсететін ерекшеліктеріне кө ң іл аудару қ ажет. Эналаприл ү шін бұ л: қ андағ ы қ ант дең гейіне, қ андағ ы липидтер дең гейіне жә не зә р қ ышқ ылының дең гейіне кері ә серінің болмауы, сондық тан оны қ осымша зат алмасу ауруларында қ олдануғ а болады (Қ Д, подагра, атеросклероз). Эналаприлдің ренопротективті сипаты шумақ ішілік қ ысымның тө мендеуімен, альбуминурияның азаюымен, шумақ тық сү згі жылдамдығ ының тө мендеуінің баялауымен тү сіндіріледі. Лизиноприл ө зінің ерекшеліктерінің арқ асында бауырда метаболизмге ұ шырамайды, бү йректен ө згермеген тү рде шығ ады, сондық тан бауырдың қ осымша патологиясы немесе метаболикалық ауруларда, Қ Д-нде, артық дене салмағ ында, СЕҚ Қ -мен (НПВС) бірге қ олданғ анда (лизиноприлдің гипотензивті ә сері азаймайды) оның елеулі артық шылық тары бар.

ААФт тағ айындау кезінде оның жанама ә серлеріне кө ң іл аудару қ ажет, оның ішінде ө те жиі кездесетіні – жө тел. ААФт-ң ішіндегі бұ л жанама ә серлерді ең аз кө рсететін, бақ ылау мә ліметтері бойынша лизиноприл. БСА-мен науқ астарда жө телді жою/азайту ү шін темір препараттарын тағ айындау жеткілікті болып табылатынын атап ө ту қ ажет. Бұ л феноменге екі тү сініктеме бар. Біріншіден, БСА кезінде науқ астардың кө пшілігінде функционалдық темір тапшылығ ы болады, бұ л ө з кезігінде анемияның жиілігінің артуына ә келеді. Екіншіден, кө птеген ААФт-де темірді ағ задан шығ аруды қ амтамасыз ететін хелатты химиялық қ ұ рылым бар.

Антигипертензивті препараттарғ а тә н жанама ә серлердің біріне қ андағ ы зә р қ ышқ ылының дең гейін жоғ арылату жатады. Бұ л жанама ә сер ә сіресе метаболикалық синдромы жә не 2 типті Қ Д бар науқ астар ү шін қ олайсыз, себебі оларда гиперурикемия жиі аурудың кө рінісі болып табылады. ААФт жә не АРБ негізінен бү йректік жолмен шығ арылады, сонымен қ атар диуретиктер зә р қ ышқ ылының алмасуының бұ зылысын терең детеді. Бұ л подагра эпизодтарының жиілеуіне, бү йректік ү рдістердің ү деуіне жә не қ олдың кіші буындарында зә р қ ышқ ылдарының шө гіп қ алуына ә келеді. Осығ ан байланысты гиперурикемия табылса фелодипин тағ айындау немесе ААФт жә не АРБ-ның орнына бү йректен тыс жолдармен шығ арылатын біртоптас препараттарғ а ауысу мақ сатты. Фелодипинге антипротеинуриялық ә сер тә н.

Бү йрек қ ызметі тө мендеген сайын препараттардың клиренсіне сә йкес олардың мө лшерлерін азайту керек, ал ААФт жә не АРБ ү шін олардың бү йректен тыс жолмен шығ арылатын тү рлеріне ауыстырылғ аны дұ рыс (моэксиприл, моноприл, квадроприл; телмисартан, эпросартан). Аталғ ан шаралар диализ алды кезең де мү мкіндік болса неғ ұ рлым толық кө лемде жә не БАЕ (диализ, трансплантация) тағ айындағ аннан кейін жарым-жартылай орындалады.

Балалар ААФт жә не сартандардың гипотензивті ә серін жең іл кө тереді, сондық тан қ абылдайтын мө лшерлері оларда ә детте жоғ арырақ болады.