Кіріспе. Тіршілік әрекеттерінің қауіпсіздігінің деңгейі осы қоғамның жан-жақты жетілуін

Тіршілік ә рекеттерінің қ ауіпсіздігінің дең гейі осы қ оғ амның жан-жақ ты жетілуін, рухани жә не психологиялық қ алпын, тө тенше жағ дайғ а тә н қ ауіпті факторлардың ық палын басу, мү мкін болатын ең тө менгі дең гейіне тү сіру қ абілетін сипаттайды.

" Ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласындағ ы мемлекеттік басқ ару, бақ ылау жә не қ адағ алауды Қ азақ стан Республикасының Ү кіметі, ең бек жө ніндегі уә кілетті мемлекеттік орган жә не ө згеде уә кілетті мемлекеттік органдар ө з қ ұ зыретіне сә йкес жү зеге асырылады, сонымен қ атар дү ниежү зілік қ оршағ ан орта жә не ең бек қ орғ ау стандартына сә йкес" (OHSAS 18001). Тө тенше жағ дайлар ү ш ортада пайда болады: ө ндірісте (техногендік) табиғ атта жә не экологиялық ортада, сонымен бірге болуы мү мкін қ арқ ынымен (кө лемділігімен) сипатталады.

2007 жылдың 22 мамырда Қ азақ стан Республикасының Ең бек Кодексі қ абылданды.

Осы Кодексте мынадай негізгі ұ ғ ымдар Қ азақ стан Республикасының ең бек заң намасы Қ азақ стан Республикасының конституциясына негізделеді. Осы заң нама Қ азақ стан Республикасының заң дарымен Қ азақ стан Республикасының ө зге де нормативтік қ ұ қ ық тық актілерінен тұ рады. Кодексте кө зделген жағ дайларды қ оспағ анда, Қ азақ стан Республикасының басқ а заң дарына ең бек қ атынастарын, ә леуметтік ә ріптестік пен ең бекті қ орғ ау қ атынастарын реттейтін нормаларды енгізуге тыйым салынады.

Қ азақ стан Республикасы ең бек заң намасының мақ саты ең бек қ атынастарын жә не де қ атынастарды ең бек қ атынастары тараптарының қ ұ қ ық тары мен мү дделерін қ орғ ауғ а, ең бек саласындағ ы қ ұ қ ық тар мен бостандық тардың ең тө мен кепілдіктерін белгілеуге бағ ытталғ ан қ ұ қ ық тық реттеу болып табылады. Қ азақ стан Республикасы ең бек заң намасының міндеттері ең бек қ атынастары тараптары ммү дделерінің тең геріміне, зкономикалық ө суге қ ол жеткізуге, ө ндіріс тиімділігі мен адамдардың ә л-ауқ атын арттыруғ а бағ ытталғ ан қ ажетті қ ұ қ ық тық жағ дайлар жасау болып табылады.

Ең бек қ ауiпсіздігі жә не ең бектi қ орғ ау саласындағ ы мемлекеттік басқ аруды, бақ ылау мен қ адағ алауды Қ азақ стан Республикасының Ү кіметі, уә кілетті орган жә не оның аумақ тық бө лімшелері, сондай-ақ ө неркә сіп қ ауіпсіздігі саласындағ ы уә кілетті мемлекеттік органмен ө зге де уә кілетті органдар жү зеге асырады.

Дипломдық жобадағ ы цемент зауытындағ ы кү йдіру цехының ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласындағ ы негізгі бағ ыттары:

- Қ азақ стан Республикасының ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласындағ ы нормативтік қ ұ қ ық тық актілерін, мемлекеттік стандарттарды, ережелерді, нормаларды ә зірлеу мен қ абылдауғ а;
- ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласындағ ы мемлекеттік, салалық (секторлық) жә не аймақ тық бағ дарламаларды ә зірлеуге;
- ең бек жағ дайларын, қ ауіпсіздігін жә не ең бекті қ орғ ауды ә зірлеу мен жақ сарту, қ ауіпсіз техника мен технологияларды ә зірлеу жә не енгізу, ең бекті қ орғ ау, қ ызметкерлердің жеке жә не ұ жымдық қ орғ ану қ ұ ралдарын шығ ару жө ніндегі қ ызметті экономикалық ынталандыру жү йесін қ ұ руғ а жә не іске асыруғ а;
- ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласындағ ы мониторингті жү зеге асыруғ а;
- Қ азақ стан Республикасының ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласындағ ы заң дары талаптарының сақ талуын мемлекеттік қ адағ алау мен бақ ылауғ а;
- ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласында қ ызметкерлердің қ ұ қ ық тары мен заң ды мү дделерінің сақ талуына қ оғ амдық бақ ылауды жү зеге асыруғ а жә рдемдесу;

- ө ндірістегі жазатайым оқ иғ алар мен кә сіби аурулардан зардап шеккен қ ызметкерлердің, сондай-ақ олардың отбасы мү шелерінің заң ды мү дделерін қ орғ ауғ а;
- ө ндірістің жә не ең бекті ұ йымдастырудың қ азіргі заманғ ы техникалық дең гейінде жойылмайтын ауыр жұ мыс ү шін жә не ең бек жағ дайлары зиянды жә не қ ауіпті жұ мыс ү шін ө темақ ылар белгілеуге;

- ең бек жағ дайлары мен ең бекті қ орғ ауды жақ сарту жө ніндегі жұ мыстың отандық жә не шетелдік озық тә жірибелерін таратуғ а;

- ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау жө ніндегі мамандарды даярлауғ а жә не олардың біліктілігін арттыруғ а;

- ең бек жағ дайлары туралы, сондай-ақ ө ндірістік жарақ ат, кә сіби ауру туралы жә не олардың салдары туралы мемлекеттік статистикалық есептілікті ұ йымдастыруғ а;
- ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласында бірың ғ ай ақ параттық жү йенің жұ мыс істеуін қ амтамасыз етуге;

- ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласындағ ы халық аралық ынтымақ тастық қ а бағ ытталғ ан.

Ең бек жағ дайына ә сер ететін технологиялық процестер мен қ ондырғ ы қ ұ рылымдарын жетілдіру дә режесі, оларды механикаландыру мен автоматтандыру дең гейінің сипаттамасы

Ө ндірісті механикаландыру — бұ л энергияның тү рлі ә дістерін пайдалана отырып, қ ол ең бегін машинағ а жә не механикағ а ауыстыру болып табылады. Цемент ө ндірісі қ ондырғ ыларының механикаландыру мен автоматтандыру дең гейі жоғ ары.Технологияның барлық сатылары механикаландырылғ ан, ал ө ндірісті басқ ару оператор пультімен орындалады. Шикізатты жә не ө німді тасымалдау сатылары қ ұ быр ө ткізгіштер арқ ылы орындалады. Шикізатты аппараттарғ а жү ктеу автоматтандырылып, жоғ ары дең гейде механикаландырылғ ан. Қ ондырғ ыны іске қ осу жә не тоқ тату қ ол кө мегімен іске асырылады. Бұ л сә тті ғ ана қ ол ең бегіне жатқ ызуғ а болады. Оператор осылайша ө з ауысымында негізінен қ ұ ралдарды қ адағ алап отырады.

Ең бекті механикаландыру дең гейі тө мендегідей формуламен анық талады:

мұ ндағ ы: А - механикаландыру дә режесі, %;

Б - механикаландырылғ ан адам-сағ ат ең бегінің қ осындысы;

В - адам-сағ ат қ ол ең бегінің қ осындысы.

Дипломдық жобадағ ы кү йдіру цехындағ ы бір ауысымғ а 10 адам – сағ ат қ ажет. Олардың ішіндегі cегізі механикаландырылғ ан адам - сағ ат ең бегіне қ ажет: пештің машинист – операторы, машинисттің кө мекшісі, мұ здатқ ыштың машинисті жә не шламқ оректендіргіштің операторы.

Смазчиктердің жұ мысы механикаландырылмағ андық тан адам – сағ ат қ ол ең бегіне екі адам қ ажет. Ол қ ұ рал – саймандарды сү ртуді, ө ндірістегі тазалық ты қ олмен атқ арады.

Осығ ан байланысты цехтағ ы қ ол ең бегі 20% қ ұ райды.

Механизациялық ең бек дең гейі жоғ ары кө рсеткішке 80% тең. Бұ л кү йдіру процесінің технологиялық тү рі механикаландырылғ анын жә не автоматтандырылғ анын кө рсетеді.