Жарықтандыру

Цемент ө ндірісіндегі кү йдіру цехында жасанды жарық ты табиғ и жарық жетіспеген кезде жұ мысқ а комфорттық жағ дай жасау ү шін, тә уліктің тү нгі уақ ытында, сонымен қ атар табиғ и жарығ ы жоқ ғ имараттарда қ олданылады. Жарық адам ағ засын сыртқ ы ортамен байланысын қ амтамасыз ету ү шін маң ызды зат болып табылады. Сапалы жарық тану кезінде, ең бекті қ орғ ау талаптарына сә йкес, ең бек қ абілеттілігі ө седі, организмнің шаршауы тө мендейді, кө рудің қ абілеттілігі жоғ арылайды, жарақ ат алу азаяды.

Жасанды жарық функционалді белгілеумен екі тү рге бө лінеді: жұ мыстық жә не авариялық.

Авариялық жарық – эвакуациялық, қ орғ аулық болып бө лінеді. Жұ мыстық жарығ ы сө ніп қ алғ анда, егер де содан ө рт, жарылыс, не болмаса заводтағ ы технологиялық процесстері ұ зақ тоқ тап қ алса авариялық жарығ ымен қ олданылады. Авариялық жарық тағ ыда эвакуациялық жолдарында қ олданылады, адамдарды авария кезінде эвакуациялау ү шін. Жұ мыстық жарығ ы – барлық ғ имараттарда жә не территорияларда жұ мыс жү руі ү шін қ олданылады, жұ мысқ а арналғ ан ашық жерде, адамдардың жү ретін жрлерінде, транспорттың жолдарында.

Кезекше жарық – жұ мыстан бос уақ ыттағ ы жарық.

Жасанды жарық екі жү йеде жобаланады:

1. жалпы, бірқ алыпты жарық;
2. қ ұ растырылғ ан (жалпы жарық қ а жергілікті жарық қ осылады).

Қ ұ расырылғ ан жарық талуда жалпы жарық тың сә улесі 10% кем болмауы тиіс. Ондай болмаса жұ мыс орнындағ ы жарық талудың жә не қ оршағ ан кең істіктің жарық талуы арасында ү лкен айырмашылық пайда болады, ол жұ мысшының тез (кө здері) шаршағ андық қ а ә келеді жә не жұ мысшылардың бір жерлеріне зақ ым, жарақ ат болуына себепкер болады. Сондық тан тек қ ана жергілікті жарық ты жұ мыс орындарында пайдалануына тиім салынады.

Жасанды жарық ү шін электрлік қ ыздыру лампалары жә не газоразрядтарыланғ ан жарық қ олданылады (люминисценттік лампалар, жоғ ары қ ысымды – сынап лампалары – ДРЛ, натрийлық, ксеон жә не басқ а; Жарық ағ ыны қ ыздыру лампаларының (жалпы жарық қ а арналғ ан) – 7-20 лм/Вт, люминесценттік лампалардікі – 40-75 лм/Вт, жоғ ары қ ысымды-снап лампалардың – 60 лм/Вт, натрийлық 100 лм/Вт-ке дейін. Бө лмелерді жарық тандыру ү шін электрлік жоғ ары жә не тө менгі қ ысымды газоразрядтік лампалар қ олданылады. Қ ыздыру лампаларды қ олдану тек қ ана техникалық -экономикалық қ олайсыз немесе газоразрядтық жарық кө здерін қ олдану мү мкін емес болғ ан жағ дайда рұ қ сат етіледі. Жасанды жарық жұ мыс орындарын жарық тандыру қ амтамасыз ету ү шін СНиП П-4-79 талаптарына сә йкес болуы тиіс. Жарық тың қ ажетті мө лшері ө ндіріліп, істеген жұ мыстың мө лшеріне байланысты, фонына, қ айсысында жұ мыс деталімен қ арама-қ арсылық деталі қ арастырылады.

Егер жұ мыс жарақ ат алу қ ауіп-қ атері артуымен байланысты болса, немесе қ ызу кө з жұ мысы жұ мыс кү ні бойы орындалса, онда жарық нормасы арнайы жарық тық шкаласында сә йке бір сатығ а артады.

Жұ мыс кіші дә лдікпен орындалғ анда жә не адамдардың бө лмеде уақ ытша болуы, сонымен қ атар жабдық тардың бар болуы, тұ рақ ты қ ызмет кө рсетуді талап ететін болса, онда жарық нормасын сол шкалада бір сатығ а тө мендету керек.

Жарық ты нормалауды пайдаланатын лампа немесе жарық жү йесіне тә уелді ө ндіреді. Жарық тың ең аз мө лшерін кө з жұ мысшының шарттарына сә йкес келесі параметрлер бойынша белгілерді ажырату объектінің шамасы, фонның мінезіне, фон мен объектінің қ арама-қ арсылығ ына (К), жарық тың кө зіне жә не жарық тың жү йесіне.

Жарық жү йесін таң дау технологиялық процесстердің талабына, ажырату объектісінің шамасына жә не кө з жұ мысының мінезіне тә уелді болады.

Жасанды жарық ты есептеу

Жарық жү йесін таң дау технологиялық процесстердің талабына, ажырату объектісінің шамасына жә не кө з жұ мысының мінезіне тә уелді болады, СНиП П-4-79.

N –шырақ тын саны

m – шырақ тың ішіндегі люминисцентті лампаның саны.

Қ орыта келгенде кү йдіру цехындағ ы жасанды жарық тағ ы есептегенде люминсцентті лампалар саны 16 шт екені есептелінді. Бұ л аталғ ан цехтағ ы жасанды жарық ты қ амтамасыз ете алады.