Дөңгелек қисықтардың негізгі элементі. Жергілікті жерде бөлінуі

Жолдың ың ғ айлы трассасы - тура сызық болып табылады. Бірақ та жердің ә ртү рлі жағ дайына байланысты (кө л, батпақ ты жер, ө зен, елді-мекендер, жердің рельефі жә не т.б.) аралық пункттермен ө ту кезінде жә не шеткі пункттердінн аралығ ы тым қ ашық болғ анда, екі тура бағ ыттағ ы трасса сызық тары сү йір бұ рышпен қ осылады. Осы екі тү зудің қ осылысқ ан жерінде, жол қ озғ алысы бірқ алыпты жә не қ ауіпсіз болу ү шін тура сызық тар қ исық пен жанастырылады. Жол практикасында қ исық тың екі тү рі қ олданылады: шең берлі жә не ө ткінші қ исық тар (16.5 сурет).

Соның ішінде жиі қ олданылатын жә не қ арапайым тү ріне жататын 2 шең берлі қ исық тар.

Жолда шең берлі қ исық ты салу ү шін, оның элементтерін жә не басты нү ктелерін білу қ ажет. Суретте шең берлі қ исық тың элементтері керсетілген.

АВ=ВС=Т - тангенс;

АNС= К - қ исық тың ұ зындығ ы;

ВN=Б - биссектрисасы;

Д - домер.

Т = R tg Ө /2;

K= R tg Ө П /180

Б = R(sесӨ /2-1);

Д = 2Т-К.

Шең берлі қ исық тың басты нү ктелері: А нү ктесі - қ исық тың басы (Қ Б); С нү ктесі - қ исық тың соң ы (Қ С); N нү ктесі - қ исық тың ортасы (Қ О). Шең берлі қ исық тың элементтерін (Т, К, Б, Д) берілген формуламен есептеп шығ аруғ а болады немесе арнаулы алдын-ала есептелген таблицаны пайдаланып анық тауғ а болады.

Қ исық тарды пикетке бө лу

Қ исық тарды пикетке бө лу ү шін алдымен басты нү ктелердің пикеттік орнын анық тау керек. Басты нү ктелерінің пикеттік орнын бұ рылыс бұ рыш тө белерінен (ББТ) қ исық тың элементтерін пайдаланып табады. Олардың есептеу формулалары мынадай:

ПК Қ Б = ПК ББТ - Т

ПК Қ С = ПК Қ Б + К 0

Тексеріс ПКҚ С = ПК ББТ + Т-Д

Пикетті қ исық қ а шыгару.

Пикетті қ исық қ а шығ ару ү шін тікбұ рышты координаталар ә дісін қ олданады, яғ ни айтқ анда X, Ү анық тайды.

У_n = (180 L)/ П R, Х_п =R sin у_n, у_п= Х_n sin²у_n /2, ∆ X _п= L_n - Х_п

Мұ нда L - бү тін пикет пен қ исық тың басының пикеттік орнының айырмашылығ ы, яғ ни айтқ анда L = ПК - ПК Қ Б, R – қ исық тың радиусы, X - жылжымалық кө рсеткіш. Пикетті шығ арғ анда X рулеткамен тангенс бойынша бү тін пикеттен артқ а ө лшеп салып, нү ктені шпилькамен белгілейді, Сол белгіленген жерден эккермен перпендикуляр тү сіріп, сол перпендикулярғ а Ү салып, қ исық тан пикетті белгілейді.Пикетті қ исық қ а шығ ару қ исық тың орта (Қ О) нү ктесіне дейін жү ргізіледі. ББТ-ның келесі бө лігіне Д-ны салып, тангенс бойынша пикетті белгілейді, пикетті қ исық қ а шығ ару Қ С-нан Қ О-на қ арай жү ргізіледі.

Қ исық тың негізгі нү ктелерін бекіту.

Қ исық тың негізгі нү ктелерінде (ББТ, Қ Б, Қ С) ағ аштан жасалғ ан бағ андармен бекітеді, ал бағ андарғ а бө лшек тү рінде алымына нү ктенің атын, ал бө ліміне пикеттік орнын жазады. Егер ББТ болса, онда қ осымша бұ рылыс бұ рышының мә ні жазылады.

Бұ рылыс тө бесін белгілейтін бағ андар жердің бетіндеп заттармен айланыстырылады жә не қ ұ рылыс алаң ынан сыртқ а шығ арылады.

Тү зу мен қ исық тар ведомосі.

Тү зу жә не қ исық тар ведомосі арнаулы таблицамен безендіріледі, онда трассаны
жерге салғ андағ ы жасалатын ө лшеу нә тижелері кіргізіледі. Алғ ашқ ы графаларда трассаның басты нү ктелерінің (трассаның басы - ТБ, бұ рылыс бұ рыш тө белері ББТ, трассаның соң ы - ТС) аттары, олардың пикеттік орны жә не бұ рылыс бұ рыштарының мә ндері жазылады. Бұ л графалардың жалпы аты " Бұ рылыс" бұ рыштары деп аталады. Келесі графаларда қ исық тың элементтері (К, Т, К, Б, Д) жә не қ исық тың басты нү ктелерінің (Қ Б, Қ С) пикеттік орны кө рсетіледі. Бұ л графалардың жалпы аты " Қ исық тар". Келесі графаларда трассаның тү зу бө лігінің элементтері тү зу қ оспалардың ұ зындығ ы (Р), трассаның басты нү ктелерінің арасындағ ы ұ зындық (S), дирекциондық бұ рыш пен румбылардың (г) мә ндері жазылады. Ведомосте келесі тексеру формулалары беріледі:

Ө _ОҢ - Ө _СОЛ = < а_п - а₀

2 ∑ Т - ∑ К = ∑ Д

∑ Р - ∑ К=L_тр

∑ S -∑ Д = L_тр