ГАҖӘЕП ХЕЗМӘТЧЕЛӘР

Мине коткарган кораб Тө ркия башкаласына юл тотты.

Итальян матрослары, минем искиткеч шә п кеше икә нлегемне кү реп, ү злә ре янында калырга кыстый башладылар. Мин риза булдым, һ ә м без бер атнадан Тө ркия ярына килеп туктадык.

Килгә немне ишетү гә, тө рек солтаны, ә лбә ттә, шунда ук ү зенә кунакка чакырды. Ул мине сараеның баскычына ук чыгып каршылады.

— Ү земнең борынгы башкаламда сезне кү рү емә бик шатмын, — диде ул. — Иншалла, сау-сә ламә т килеп җ иткә нсездер. Сезнең зур батырлыклар кү рсә ткә н кеше икә нне яхшы белә м, шуң а кү рә сездә н башка һ ичкем башкара алмый торган бер эш тапшырырга булдым. Ә йтегез ә ле, хә зер ү к Мисырга китә аласызмы?

— Китмә гә н кая! — дидем мин.— Сә яхә тлә рдә йө рергә шундый яратам, хә тта менә шушы минутта җ ир читенә чыгып китә ргә ризамын!

Җ авап солтанның кү ң еленә хуш килде, һ ә м ул шунда миң а зур бер эш тапшырды. Аның бу йомышы мә ң гелеккә сер булып калырга тиеш, шуң а кү рә сезгә аның чын асылын сө йлә п бирә алмыйм. Ә йе, ә йе, солтан минем алда ү зенең бө ек серен ачты, чө нки ул минем дө ньяда иң ышанычлы кеше икә немне яхшы белә иде.

Солтан алдында хө рмә т белә н баш идем һ ә м шунда ук сә фә р чыктым.

Тө ркия башкаласыннан чыгып бераз гына китү гә, искиткеч тизлек белә н каршыма йө гереп килү че кечкенә генә буйлы бер кешене очраттым.

Аның ике аягына да авыр гер асылган, шуң а карамастан, ул атылган ук кебек оча.

— Кая шулай чабасың? — дип сорадым мин аннан.— Нигә аякларың а гер тактың? Комачаулыйдыр бит алар сиң а?

— Ө ч минут элек кенә Венада идем, —дип жавап бирде бу миң а.— Ә хә зер, нинди дә булса эш табарга ө метлә неп, Константинопольгә барам. Ә бу герлә рне артык тиз йө гермә с ө чен тактым. Чө нки минем ашыгыр җ ирем юк.

Бу җ итез кеше кү ң елемә хуш килде, һ ә м мин аны ү земә хезмә ткә алдым. Ул, бик телә п, минем арттан иярде.

Икенче кө нне без юл буенда колагын җ иргә куеп яткан бер кешене очраттык.

— Син монда нә рсә эшлисең? — дип сорадым.

— Кырда ү лә н ү скә нен тың лыйм, — ди.

— Һ ә м ишетә сең ме?

— Бик яхшы ишетә м. Минем ө чен бу — чү п тә тү гел!

— Алайса, кадерлем, син миң а хезмә тче булып яллан, — дидем мин.— Синең бу сизгер колакларың юлда ярап куяр.

Ул риза булды, һ ә м без тагын алга киттек.

Тиздә н безгә кулына мылтык тоткан бер аучы очрады,

— Кара ә ле, агайне! — дидем мин аң а.— Нә рсә атарга җ ыенасың син? Якын тирә дә ни бер кош, ни бер җ ә нлек кү ренми лә баса!

— Берлиндагы бер чиркә ү тү бә сендә чыпчык утыра иде. Шуның кү зенә тидердем, — ди бу.

Сунарчылыкны ничек яратканымны белә сез. Мин бу мә ргә н егетне кочагыма алдым һ ә м аң а да хезмә тчем булырга тә къдим ясадым. Ул шатланып риза булды.

Кү п иллә рне гизеп йө ри торгач, зур бер урманга якынлаштык. Карыйбыз — юл буенда кулына элмә кле бау тоткан пә һ левандай зур гә ү дә ле бер кеше басып тора. Бавының элмә ге белә н бө тен урманны элә ктереп алган.

— Нишлә ргә җ ыенасын? — дип сорыйм.

— Менә, утын кирә к булды ә ле, — ди бу.— Балтамны ө йдә онытып калдырганмын. Шуң а кү рә, балтадан башка да рә тен чыгарырга исә п.

Бауны тартып җ ибә рү е булды, юан-юан имә ннә р, нә къ ә рем сабакларыдай, тамырлары белә н йолкынып, югарыга очтылар һ ә м яң адан җ иргә килеп тө штелә р.

Мин, ә лбә ттә, акча кызганып тормадым, бу пә һ леванны да хезмә тчелеккә ялладым.

Мисырга килеп җ итү ебез булды, коточкыч давыл купты. Безнең бө тен атларыбыз һ ә м кареталарыбыз, мә тә лчек ата- ата, юлдан тә гә рә п киттелә р.

Кү рә м — алда җ иде тегермә н. Җ ил тегермә ннә ре. Котырынган кебек, пыр тузып ә йлә нә лә р. Шул урыннан ерак та тү гел, калкулык ө стендә, борын тишегенең берсен бармагы белә н томалап, бер кеше ята.

Безне кү ргә ч, бу кеше урыныннан торды да миң а хө рмә т белә н сә лам бирде. Давыл шунда ук тынып калды.

— Нишлисез монда? — дим.

— Хуҗ амның тегермә ннә рен ә йлә ндерә м, — ди.— Артык кө чле ә йлә неп, ватылмасыннар ө чен, борын тишегемнең берсеннә н генә ө рә м.

«Бу кеше дә миң а кирә к булыр», — дип уйлап куйдым мин эчтә н генә һ ә м аны да ү зем белә н алдым.