Іш сүзегінің клиникалық жіктелуі

1. Типтік тү рі –жең іл

орташа ауыр

ауыр

2. Атиптік тү рі – абортивті

амбулаторлы

кө мескі

3. Сирек кездесетін тү рлері

менинготиф

пневмотиф

колонотиф

нефротиф

4. Бактериятасымалдаушылық

транзиторлы

жедел

созылмалы

5. Асқ ынулары

тә н:

- ішектен қ ан кету

- ішек перфорациясы, перитонит

- инфекциялық -токсикалық шок

тә н емес:

- пневмония

- менингит

- пиелит

- паротит

- тромбофлебит

Асқ ынулары. Іш сү зегінің асқ ынулары арнайы жә не арнайы емес болады. Арнайы асқ ынулар осы аурудың қ оздырғ ышының ә серінен дамиды. Сү зектік жаралар пайда болғ ан жағ дайда жараның тү бі қ ан тамыры болса ішектен қ ан кету асқ ынуы дамуы мү мкін. Жараның тү бі ішектің қ абық шасы болса ішек тесіліп (перфорация), перитонитке ә келіп соғ уы мү мкін. Бұ л асқ ынуларды жараның пайда болу мерзімінде, яғ ни аурудың 2-3 апталарында пайда болуын ескеріп алдын алу шараларын қ олдану керек. Ішектен қ ан кетудің нышандары - терінің бозаруы, қ ұ рғ ауы, дене қ ысымының тө мендеуі жә не тү суі, пульстің жиілеуі, кү ре тамыр қ ысымының тө мендеуі, іштің кебуі жә не перистальтиканың кү шеюі. Аурудың арнайы асқ ынуларының қ атарына инфекциялық -токсикалық шок жатады, себебі ол қ арқ ынды бактериемия, токсинемия кезінде дамиды.

Арнайы емес асқ ыну басқ а микрофлорамен қ оздырылады. Арнайы емес асқ ынуғ а ө кпе қ абынуы, ми қ абық шаларының қ абынуы, бү йректің қ абынуы жә не тағ ы басқ алары жатады. Басқ а асқ ынуларда ө кпенің қ абынуы мү мкін, аурудың барлық кезең інде отит, паротит, цистит, пиелонефрит, тромбофлебит, остеомиелит жә не т.б. дамиды.

Диагностикасы. Іш сү зегін анық тау алгоритмі №1 кестеде кө рсетілген.

Іш сү зегін танып-білу ү шін клиникалық мә ліметтерден басқ а, зерттеудің лабораториялық ә дістерінің нә тижелеріне, эпидемиологиялық анамнезге сү йену керек.

Салыстырмалы диагнозды қ ызбамен сипатталатын барлық жұ қ палы жә не жұ қ палы емес аурулармен жү ргізу қ ажет: жедел респираторлы аурулармен, ө кпе қ абынуымен, милиарлы туберкулезбен, туберкулезды менингитпен, бруцеллезбен, безгекпен, мононуклеозбен, лептоспирозбен, сепсиспен жә не т.б.

№1 кесте

Іш сү зегін ерте (аурудың алғ ашқ ы 7 кү нінде) анық тау алгоритмі

Маң ызды диагностикалық белгілер:

1. қ ызба (5 кү ндей жә не одан кө п) → инфекция

2. бастың ауруы

3. ұ йқ ының бұ зылуы

4. бауыр мен кө кбауырдың ұ лғ аюы → жайылмалы

Инфекция

↓

Жұ қ палы аурулардың 4 тобының біріне ішек, тыныс жолдары, қ ан арқ ылы, сыртқ ы тері арқ ылы жұ ғ атын аурулар жатуы мү мкін

↓

Ә ртү рлі сепсистер мен басқ а жұ қ палы жә не жұ кпалы емес аурулармен салыстырмалы диагностика жү ргізу

↓

5. Іште дискомфорт сезіну, энтерит синдромы, тістің дақ тары бар ісінген тіл, илеоцекальды маң айдағ ы қ ұ рылдау мен ауырсыну сезімі, «оң» Падалка симптомы жә не Штернбергтің оң «қ иылысу» симптомы

↓