Главная страница Случайная страница
Разделы сайта
АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника
Глоссарий к теме практического занятия: «Санитарно - гигиеническая оценка почвы».
|
|
| № | Русский язык | Казахский язык | Английский язык | |||
| Биогеохимические провинции - области на поверхности Земли, различающиеся по содержанию (в их почвах, водах) химических элементов или соединений, с которыми связаны биологические реакции. | Биогеохимиялық провинциялар - тұ рғ ындарында топырақ та жә не осығ ан байланысты қ оршағ ан ортаның басқ а да нысандыранда микроэлементтердің жетіспеушілігі. | The biochemical provinces- area on the Earth's surface, which differ in content (in their soils, waters) chemical elements or compounds, which are associated with biological reactions. | ||||
| Водопроницаемость, или фильтрационная способность - способность почвы пропускать воду, поступающую с поверхности. Хорошая водопроницаемость препятствует накоплению воды в почве и заболачиванию, поэтому почвы с высокой водопроницаемостью, как правило, сухие и теплые, в них создаются благоприятные условия для процессов самоочищения. | Су ө ткізгіштігі, немесе фильтрациялық қ абілеті- оның жер бетінен тү скен суды ө ткізуін айтады. Жақ сы су ө ткізгіштік топырақ та судың жинақ талуына жә не батпақ тануғ а кедергі жасайды, сондық тан су ө ткізгіштігі жоғ ары топырақ тар, ә детте, қ ұ рғ ақ жә не жылы болып, онда ө здігінен тазару ү рдістері ү шін қ олайлы жағ дайлар туады. | Permeability or filtration capacity - the ability of the soil to pass water coming from the surface. Good permeability prevents the accumulation of water in the soil and water-logging, so the soil with a high water permeability, are generally dry and warm, they are favorable to self-cleaning processes. | ||||
| Воздухопроницаемость - способность почвы пропускать воздух через свою толщу. Воздухопроницаемость зависит не от пористости, а от размера пор, поэтому хорошей воздухопроницаемостью обладают крупнозернистые крупнопористые почвы. | Топырақ тың ауа ө ткізгіштігі -оның ө зінің қ абаттары арқ ылы ауа ө ткізу қ абілетін айтады | Air permeability - the ability of the soil to pass air through its thickness. Air permeability is not dependent on the porosity and the pore size, so have good breathability macroporous grained soil. | ||||
| Влагоемкость- характеризуется количеством воды, удерживаемой почвой в порах. Влагоемкость тем больше, чем меньше размер пор и больше пористость почвы. Большое количество маленьких пор делает мелкозернистые почвы весьма влагоемкими. | Ылғ ал сыйымдылық -топырақ тың саң ылауларында жиналатын су мө лшерімен сипатталады. Саң ылаулардың ө лшемі неғ ұ рлым кіші жә не топырақ тың саң ылауларының жалпы кө лемі неғ ұ рлым жоғ ары болса, ылғ ал сыйымдылық соғ ұ рлым жоғ ары болады. | Water capacity- characterized by the amount of water retained in the pores of the soil. The higher moisture content, the smaller the pore size and the greater the porosity of the soil. A large number of small pores makes a very fine-grained soil moisture capacity. | ||||
| Капиллярность - способность почвы поднимать по капиллярам воду из нижних слоев почвы в верхние. Капилляры образуются частицами почвы. Чем меньше частицы и поры между ними, тем больше капиллярность. | Капиллярлық – суды капиллярлар бойымен топырақ тың тө менгі қ абаттарынан жоғ арғ ы қ абаттарына кө теру қ абілеті де дымқ ылдық тың туындауына себеп болады | Capillarity- the ability of the soil to raise the water from the capillaries of the lower soil layers in the top. The capillaries are formed by particles of soil. The smaller the particles and the pores between them, the greater the capillarity. | ||||
| Коли-титр – минимальное количество почвы в граммах, в которой содержится одна бактерия группы кишечной палочки. | Коли-титр - ішек таяқ шалары тобындағ ы бір бактерия бар топырақ тағ ы граммен белгіленген ең аз мө лшері | Koli-titer - the minimum amount of soil in grams which contains one coliform bacteria. | ||||
| Микробное число – это количество микроорганизмов в 1 грамме почвы, выросших на 1, 5% мясо-пептонном агаре при температуре 370С за 24 часа. | Микробтық сан – 370 С температурада 24 сағ ат ішінде 1, 5% ет пептонды агарда ө скен, 1 грамм топырақ тағ ы микрооағ залардың саны | Microbial count - the number of microorganisms in 1 gram of soil that grew by 1.5% and meat peptone agar at a temperature of 370C for 24 hours. | ||||
| Санитарным число Хлебникова - отношение почвенного белкового азота (азота гумуса) к общему количеству органического азота (азот гумуса+азот органических загрязнителей) в почве. В чистой почве санитарное число Хлебникова достигает 0, 98-1, 0. | Хлебниковтың санитарлық саны - топырақ тағ ы белок азотының (қ арашірік азоты) ондағ ы органикалық азоттың жалпы мө лшеріне (қ арашірік азоты органикалық ластаушылардың азоты) қ атынасын айтады. | Sanitary number by Hlebnikova - protein nitrogen ratio of soil (humus nitrogen) to the total amount of organic nitrogen (nitrogen humus + nitrogen organic contaminants) in the soil. The clean soil health Hhlebnikov number reaches 0, 98-1, 0. | ||||
| Теплоемкость - свойство почвы, которое зависит от степени нагрева почвы солнцем, климатических условий, рельефа местности, характера и свойств почв, наличия растительности и других факторов. Сильнее всего солнцем нагреваются сухие каменистые грунты и песчаные почвы. Слабее нагреваются глина, торфяные почвы, чернозем, почвы, покрытые растительностью. Влажная почва почти не нагревается. Температура почвы существенно влияет на жизнедеятельность почвенных организмов и процессы самоочищения. | Жылу сыйымдылығ ы- кү ннің. Климаттық жағ дайлар, жергілікті жердің бедеріне, топырақ тың қ ұ рамы мен қ асиеттеріне, ө сімдіктердің болуына байланысты топырақ тың қ ызу дә режесіне байланысты топырақ тың қ асиеті. Бұ нда ең ә лсіз қ ызатын балшық, торфты топырақ, қ ара топырақ, ө сімдік ө скен топырақ болып табылады. Ылғ алды топырақ қ ызбайды. Топырақ температурасы топырақ тағ ы ағ залардың ө міріне жә не ө зіндік тазару ү рлісіне едә уір ә сер етеді. | Heat capacity- property of the soil, which depends on the degree of the sun heating the soil, climate, terrain and the nature and properties of soils, vegetation and the presence of other factors. Hardest sun heats dry rock soils and sandy soils. Gently heated clay, peat soil, black soil, soil covered with vegetation. Wet soil is hardly heated. The soil temperature significantly affects the livelihoods of soil organisms and processes of self-purification. | ||||
| Титр анаэробов - (перфрингенс-титр) почвы – минимальное количество отходов в граммах, в котором содержится одна анаэробная клостридия | Анаэробтар титрі – (Cl. Perfringens) бір анаэробты клостридиясы бар топырақ тың граммдағ ы ең аз мө лшері. | Anaerobov-titer(titer perfringens) soil- the minimumamount of wastein grams, which contains oneanaerobicClostridium. | ||||
Приложение № 3
Глоссарий к теме практического занятия: «Гигиеническая оценка ситуационного и генерального плана больниц»ю
| № | Русский язык | Казахский язык | Английский язык |
| Больница — вид гражданского стационарного медицинского учреждения, направленного на лечение больных и/или специализированную углубленную дифференциальную диагностику заболеваний в стационарных условиях. | Аурухана –науқ астарды емдеуге немесе мамандандырылғ ан, стационарлық жағ дайда терең детілген дифференциалды диагностика жасауғ а бағ ытталғ ан азаматтық, медициналық мекеменің стационары | Hospital - views civilian inpatient medical facility, aimed at the treatment of patients and / or specialized in-depth differential diagnosis of diseases in a hospital. | |
| Внутрибольничные инфекции (ВБИ) - разнообразные инфекционные заболевания, приобретаемые пациентами во время их обследования или лечения в стационарах. | Ауруханаішілік инфекция (АІИ)- науқ астар тексерулер немесе стационарда емделунде жұ қ тыратын ә ртү рлі инфекциялық аурулар | Hospital-acquired infections (HAI) - a variety of infections acquired by patients during their examination or treatment in hospitals. | |
| Генеральный план -планировка и устройство больничного участка, размещение больничных зданий и подсобных строений на специально отведенной территории. | Жалпы жоспар – аурухана учаскесінің жоспары мен қ ұ рылымы, арнайы бө лінген аймақ тарда аурухана ғ имараттарының жә не қ осалқ ы бө лімшелердің орналасуы. | General plan - layout and equipment of the hospital site, placement of hospital buildings and outbuildings on a designated area. | |
| 4 . | Децентрализованная система строительства больниц- тип устройства, при котором каждое отделение занимает отдельный корпус больницы. | Ауруханалардың орталық тандырылмағ ан қ ұ рлыс жү йесі – бұ л қ ұ рлыс жү йесінде ә рбір бө лімшенің аурухананың бө лек корпустарында орналасуы | Decentralised construction bolnits- the type of device in which each compartment occupies a separate building of the hospital. |
| Лечебно-профилактические учреждения - сеть медицинских заведений, где оказывается квалифицированная и специализированная медицинская помощь населению, и осуществляются профилактические мероприятия. | Емдеу-профилактикалық мекемелер –тұ рғ ындарғ а мамандандырылғ ан жә не арнайы медициналық кө мек кө рсететін жә не алдын алу шараларын жү зеге асыратын медициналық мекемелер жү йесі. | Medical institutions - the network of medical institutions, where is qualified and specialized medical aid to the population, and implemented preventive measures. | |
| Общего профиля больницы — многопрофильные учреждения, направленные на диагностику и лечение широкого спектра заболеваний. | Жалпы профильдегі ауруханалар –кө птеген ауруларды диагностикалау жә не емдеуге бағ ытталғ ан кө п профильді мекеме. | General hospitals - multi-institution aimed at the diagnosis and treatment of a wide range of diseases. | |
| Ситуационный план больницы –план больницы и расположенной вокруг нее территории в радиусе 2 км. | Аурухананың ситуациялық жоспары – бұ л аурухананың жә не оның айналасынан 2 км радиустегі жоспары . | Situation of the hospital - the hospital plan and situated around the area in a radius of 2 km. | |
| Смешанная система строительства больниц- тип больницы, когда основные отделения и подразделения располагаются в главном корпусе, а подразделения и отделения, имеющие некоторую специфику, способную повлиять на лечебно-охранительный режим в других отделениях, располагаются в отдельных корпусах. | Ауруханалардың аралас қ ұ рлыс жү йесі – негізгі бө лімдері мен бө лімшелері бө лек бас корпуста орналасады, ал басқ а кейбір спецификасы емдеу-сақ тау тә ртібіне ә сер етуі мү мкін деген бө лімдері мен бө лімшелері басқ а корпустарда орналасады. | A mixed system of construction of hospitals, type of hospital where the main offices and divisions are located in the main building, and the division and separation, with some specifics that may affect the health-protective regime in other offices are located in separate buildings. | |
| Специализированные больницы - больницы, направленные на лечение определенного класса заболеваний: кардиологические (Кардиоцентр), нейрохирургические (Институт нейрохирургии), онкологические (Онкоцентр), урологические, инфекционные и множество других. | Мамандандырылғ ан ауруханалар – белгілі бир кластағ ы ауруларды емдеуге арналғ ан: кардиологиялық (Кардиоцентр), нейрохирургиялық (Нейрохирургия институты), онкологиялық (Онкоцентр)урологиялық, инфекциялық жә не басқ а да бағ ыттағ ы ауруханалар. | Specialised hospitals - the hospital aimed at the treatment of a certain class of diseases: cardiology (Cardiology), neurosurgery (Institute of Neurosurgery), cancer (Oncology Center), urology, infectious, and many others. | |
| Централизованная система строительства больниц – тип больницы, когда все подразделения и больницы службы находятся располагаются в одном здании. | Ауруханалардың орталық тандырылғ ан қ ұ рлыс жү йесі – қ ызмет кө рсететін барлық бө лімдері мен бө лімшелері бір корпустаорналасқ ан. | The centralized system of construction of hospitals - the type of hospital where all units and hospital services are located in the same building. |
Приложение № 4
Глоссарий к теме практического занятия: «Гигиенические принципы и санитарные нормы и правила планировки и эксплуатации учреждений для детей и подростков».
| № | Русский язык | Казахский язык | Английский язык |
| Гигиена детей и подростков- наука о путях и средствах охраны и укрепления здоровья детей и подростков, а также совокупность практических мер, осуществляемых в этих целях. В зависимости от возрастного контингента детей различают дошкольную и школьную гигиену. | Балалар мен жасө спірімдер гигиенасы –балалар мен жасө спірімдердің денсаулығ ын қ орғ ау жә не нығ айту бойынша ғ ылым ретінде, сонымен қ атар, осы мақ сатта жү зеге асырылатын практикалық шаралар жиынтығ ы. Балалардың жас контингенттеріне байланысты мектепке дейінгі жас жә не мектеп жасындағ ы балалар гигиенасы деп бө леді. | Health of children and adolescents- science of the ways and means of protecting and promoting the health of children and adolescents, as well as a set of practical measures undertaken to this end. Depending on the age of children distinguished contingent of preschool and school hygiene. | |
| Двигательная активность- суммарная величина движений человека за определенный отрезок времени – час, сутки. | Қ имыл-қ озғ алыс белсендігі – анық талғ ан уақ ыт – сағ ат немесе тә улік аралығ ындағ ы адамның қ имыл-қ озғ алысының жиынтық шамасы. | Motor activity, the total value of human movement for a certain period of time - an hour per day. | |
| Детское дошкольное учреждение - тип учреждения, котрое реализует общеобразовательные программы дошкольно- го образования различной направленности, обеспечивающие воспитание, обучение. | Мектепке дейінгі балалар мекемесі –ә ртү рлі бағ ыттағ ы мектепке дейінгіоқ ыту жә не тә рбие беруді қ амтамасыз ететін жалпы білім беру бағ дарламасын іске асыратын мекеме тү рі. | Preschools - the type of institution, that it implements a comprehensive program of preschool education different directions, providing education and training. | |
| Дистанция спинки -расстояние (по горизонтали) от заднего края крышки парты до спинки сиденья — соответствует передне-заднему размеру туловища школьника плюс 3 — 5 см. При правильной дистанции спинки между краем парты и грудью школьника остается расстояние, равное ширине ладони школьника. | Арқ алық тың дисстанциясы – деп ү стел бетінің оқ ушығ а қ арағ ан қ ыры (ү стелдің артқ ы қ ыры) мен отырғ ыштың арқ алығ ы арасындағ ы ара қ ашық тық ты айтады. | The distance is the distance back (horizontal) from the rear edge of the cover to the seat-back desks - matches anteroposterior dimension of the body student plus 3 - 5 cm. Right back distance between the edge of the desk and chest schoolboy is a distance equal to the width of the palm of a schoolboy. | |
| Дистанция сиденья (скамьи) — расстояние от края сиденья до вертикали, опущенной от края стола, обращенного в сторону ученика. Различают отрицательную, нулевую и положительную дистанцию сиденья. | Отырғ ыштың дисстанциясы- Отырғ ыштың дистанциясын оң, теріс жә не нө льдік деп ажыратады. Оң дистанциясында ү стелдің қ ыры мен отырғ ыштың қ ырының арасында белгілі бір ара қ ашық тық болады, теріс дистанция кезінде – отырғ ыштың қ ыры ү стелдің қ ырына кіріп тұ рады (орындық ү стел астына қ арай итерілген), нө лдік дистанцияда отырғ ыштың екі қ ыры да тігінен алғ анда бір дең гейде тұ рады.Ү стел басында отырып жұ мыс орындағ анда, теріс дистанция сақ талуы керек. | Distance seat (bench) - the distance from the edge of the seat to the vertical lowered from the edge of the table facing the pupil. There are negative, zero and positive distance seats. | |
| Дифференция — это расстояние от поверхности крышки стола до сиденья по вертикали, т. е. это высота стола над сиденьем. Принято определять, исходя из высоты локтя опущенной руки сидящего человека над плоскостью сиденья. Правильной дифференция считается тогда, когда она соответствует расстоянию от сиденья до локтевой точки руки плюс 5 — 6 см. | Дифференция — ү стелдің артқ ы қ ырынан отырғ ышқ а дейінгі тігінен алғ андағ ы қ ашық тық. Ол оқ ушының тү сірілген қ олының шынтағ ынан отырғ ышқ а дейінгі ара қ ашық тық қ а +5-6 см тең болады. | Differ - the distance from the surface of the table top to the seat vertically. The height of the table above the seat. Accepted determined based on the height of the elbow lowered his hands a man sitting on the seat. Right considered the delay on when it corresponds to the distance from the seat to the point of the elbow hand plus 5 - 6 cm. | |
| Режим дня - четкий распорядок жизни в течение суток, предусматривающий чередование бодрствования и сна, а также рациональную организацию различных видов деятельности. | Кү н тә ртібі - негізгі тіршілік ү рдістеріне тә улік ішінде ұ йқ ы, тамақ қ абылдау, ә р тү рлі іс–ә рекеттерге бө лінген уақ ытты жә не олардың ұ зақ тығ ы мен мазмұ нын тү сінеді. | Daily routine - clear daily life during the day, providing for alternation of waking and sleeping, as well as the rational organization of various activities. | |
| Утомление- физиологическое и психологическое состояние человека, которое является следствием напряжённой или длительной работы. | Қ ажу – шамадан артық жү ктемені орындағ андағ ы адамдарда пайда болатын физиологиялық жә не психологиялық жағ дай. | Fatigue-physiological and psychological state of the person, which is the result of intense or prolonged work. | |
| Переутомление- 1.очень опасное состояние, возникающее вследствие долгого отсутствия отдыха организма человека. | Қ атты қ ажу –адам ағ засының ұ зақ уақ ыт демалыс алмауы салдарынан пайда болатын ө те қ ауіпті жағ дай. | Overwork- a very dangerous condition that occurs due to the long absence of rest of the human body. | |
| Школа - (от др.-греч. σ χ ο λ ή, σ χ ο λ ά — досуг, учебное занятие, школа) — учебное заведение для получения общего образования. | Мектеп –жалпы білім беретін оқ у мекемесі. | School-(from the ancient Greek. Σ χ ο λ ή, σ χ ο λ ά - leisure, educational activity, school) - the school for general education. |
|
|