Курстың қысқаша сипаттамасы.

Азақ стан Республикасының білім жә не ғ ылым министрлігі

Тараз Мемлекеттік педагогикалық институты

«Бекітемін»

Жұ мыс бағ дарламасы бойынша

комитет тө рағ асы

_______________ Р.Укибаев.

«____» ____________2015 ж.

Студенттерге арналғ ан

ОҚ У ЖҰ МЫС БАҒ ДАРЛАМАСЫ

(Силлабус)

Пә н: «Қ олданбалы биология жә не топырақ тану негіздері»

Факультет: Химия-биология

Кафедра: «Биология жә не БОӘ»

Оқ у жылы, семестр VІ

Мамандығ ы: «Биология»

Кредит саны: 3

Лекция: 15

Зертханалық 30 сағ ат

СОӨ Ж: 45сағ ат

СӨ Ж: 45 сағ ат

Оқ ытушының аты-жө ні:. а/ш.ғ.д., профессор Тө леубаев Ж.С.

Кү н тізбе: аптасына бір рет 50 минуттан

Кең ес беру уақ ыты: график бойынша

Тараз 2015ж

Оқ у жұ мыс бағ дарламасы Қ азақ стан Республикасының Мемлекеттік жалпығ а міндетті білім беру стандартының жә не «Қ олданбалы биология жә не топырақ тану негіздері» курсына арналғ ан типтік оқ у бағ дарламасы (2010ж.) негізінде жасалынды.

Оқ у жұ мыс бағ дарламасы «Биология жә не БОӘ» кафедра мә жілісінде талқ ыланды.

Хаттама №___ «____»___________2015 ж.

Кафедра мең герушісі __________К.С. Аманова

Жұ мыс бағ дарламасы факультеттің жұ мыс бағ дарламасы комитетінде қ олдау тапты.

Хаттама №___ «___»________ 2015 жыл.

«Қ олданбалы биология жә не топырақ тану негіздері» пә нінің оқ у жұ мыс бағ дарламасын оқ ытушылар: а/ш.ғ.д., профессор Тө леубаев Ж.С. дайындағ ан.

«Қ олданбалы биология жә не топырақ тану негіздері» пә нінің оқ у жұ мыс бағ дарламасы 5В050113-«Биология» мамандығ ы бойынша білім алатын студенттерге арналғ ан

Курстың қ ысқ аша сипаттамасы.

Пә нді оқ ытудың мақ саты: Қ олданбалы биология жә не топырақ тану негіздері курсының негізгі мақ саты педагогикалық профильдегі биология мамандық тары бойынша оқ итын студенттерді ауылшаруашылық ө ндірісінің салаларымен таныстырып теориялық жә не практикалық білім беру. Сонымен қ атар ауылшаруашылығ ының технологиялық процестері туралы ой-ө рісін кең ейтуге жә не басқ а ғ ылым салаларымен байланысын ашып кө рсетуге арналғ ан.

Агроө неркә сіп кешені халық шаруашылығ ының ең басты салаларының бірі болып есептеледі, сондық тан да елімізде, оны ә рі қ арай дамыту мә селелеріне зор назар аударуының ө зі қ олданбалы биология жә не топырақ тану негіздері пә нінің мазмұ нына байланысты болып келеді. Ауылшаруашылық ө ндірісінің ерекшелігі-оның кө п салалығ ы, сондық тан «Қ олданбалы биология жә не топырақ тану негіздері» пә ні бірнеше пә ндер саласын қ амтыйды яғ ни топырақ тану, жер шаруашылығ ы, агрохимия, ө сімдік шаруашылығ ы, жеміс-жидек пен кө кө ніс дақ ылдары, ө сімдік қ орғ ау шаруашылығ ы, мал азығ ын дайындау мен жайылым шаруашылығ ы, мал шаруашылық негіздері. Бұ л пә ндердің ә рқ айсысы республика бойынша бірнеше ғ ылыми зерттеу институттарын қ амтыйды. Қ азіргі кезде ауылшаруашылығ ы ө німдері халық тың ә л-ауқ атын кө теретін тамақ, жең іл ө неркә сіптердің негізгі шикізат кө зі болып табылады, сол себептен ауылшаруашылық ө ндірісін оқ ып ү йренудің маң ызы зор.

Қ олданбалы биология жә не топырақ тану негіздері кешенді пә н болғ андық тан, студенттерді ауылшаруашылығ ы ө ндірісінің ғ ылыми негізделген бағ ытына баулап, оның дамуындағ ы жаң а технологияны мең геруге ық пал жасайды. Ол ушін осы пә нді оқ ып ү йрену барысында ботаника, зоология, физиология, генетика, микробиология, биохимия, физколоидтық жә не органикалық химия; математика, физика, информатика т.б. білім негіздерімен қ арулану қ ажет.

Осылайша байланысты пә ндерді біліп мең геру мү ғ алімге іргелі ғ ылымның жә не алдың ғ ы қ атарлы ауылшаруашылық технологиялық ө ндірістердің жағ дайын терең інен тү сінуге кө мек береді.

Пә ннің міндеті; Осы курсты толық ө тіп ү йренген студент белсенді ұ йымдастырушы, жақ сы тә рбиеші жә не ғ ылыми зерттеу-жұ мысының жетекшісі бола алады. Оқ ып-ү йрену нә тижесінде алынғ ан білім орта мектепте сабақ ө ту ү шін сеуіп-ө сірілген ө німнен кө рнекті материалды қ атесіз таң дауғ а бағ ыттайды.

Қ азіргі кезде ауыл шаруашылығ ы азамат қ оғ амы ү шін тек қ ана азық -тү лік ө ндіретін сала болып табылады жә не кө птеген ө неркә сіп саласына шикізат ретінде пайдаланылады. Сондық тан ауылшаруашылық ө ндіріс барысын, регионалдық ерекшелігі мен дамуын зерттеуде қ оғ ам мү шесін білімді тә рбиелеуде ролі ете маң ызды орын алады.

Осы бағ дарлама қ азіргі ауылшаруашылық салаларын оқ ып ү йретудегі студенттердің ғ ылыми негізделген арнаулы пә ндерді мең геруінде (топырақ тану, агрохимия, егін шаруашылығ ы, ө сімдік шаруашылығ ы жә не басқ алары), олардың биологиялық, химиялық, экономикалық жә не басқ а нақ ты ғ ылымдармен байланыстыра білуіне ү лкен мү мкіндік жасайды Осы аталғ ан салаларда ауылшаруашылық ендірісін жеделдетудің ғ ылыми негізі қ аланғ ан.

Қ азақ стан Республикасындағ ы ауылшаруашылық ө ндірісінің ерекшелігі - оның коопрофилъдігі, яғ ни қ амтитын салалары: дә нді дақ ыл шаруашылығ ы, кө кө ніс шаруашылығ ы, жеміс шаруашылығ ы жә не техникалық дақ ылдар.

Мектеп оқ ушыларын ең бекке баулуда жә не политехникалық бағ ытты іске асыруда ауылшаруашылық негізі туралы білім ө те керектігі анық, сонымен қ атар мектептің оқ у-тә жірибе учаскесінде оқ ушылардың ғ ылыми негізделген жұ мыстарын тиімді ұ йымдастыруғ а қ ажетті білім дә режесімен қ амтамасыз етіп, ғ ылыми жұ мыстарды жү ргізу ә дістеріне ү йретеді, ә р мә дени ө сімдікті ө сірудің агротехнологиялық тә сілдерін оның биологиялық ерекшеліктерімен байланыстыра білуіне ү лкен мү мкіндік жасайды. Ауылшаруашылық мамандық тары бойынша, оқ ушылардың кә сіби біліктілігін кү шейту, ауылшаруашылық бағ ытында мектепте факультативтік курс оқ уын ө ткізу де тиімді екенін ө мір дә лелдеп отыр. Мектепте химия жә не биология цикл пә ндерін ө ткізуде ауылшаруашылык білімді пайдалану, оқ ушылардың ой-ө рістерінің маң ызын арттырып, білім аумағ ын кең ейтеді.

Курс пререквизиттері. Қ олданбалы биология жә не топырақ тану негіздері ауылшаруашылығ ындағ ы жаң а технологиялық процестерді, ө сімдіктер мен жануарлардың жаң а тү рлері мен тұ қ ымдарын, олардың келешек даму бағ ыттарын жә не топырақ тың таралу ерекшіліктерімен қ ұ нарлығ ын, эрозиямен кү ресу шараларын қ арастырады.

Курс постреквизиттері. Негізгі танаптық ө сімдіктер, кө кө ністер, малазық тық дақ ылдар, техникалық жә не майлы дақ ылдар, жеміс-жидек ө сімдіктері, олардың алдың ғ ы қ атарлы сорттары. Мал шаруашылығ ы, қ ой, ешкі, жылқ ы, сиыр, тү йе, қ ұ с- жаң адан шық қ ан сорттары мен пародалары, олардың қ олданбалы биологиядағ ы орындары жә не эканомиялық тиімділігі.

Курсты оқ у нә тижесінде студенттер білуге тиісті:

Курсты оқ ып-аяқ тау нә тижесінде студенттер қ олданбалы биология жә не топырақ тану иегіздерін оқ ып ү йреніп, негізгі танаптық, кө кө ністік, техникалық, майлы, малазық тық дақ ылдармен танысып, олардың ауыспалы егістіктегі орнын біліп, жеміс-жидек ағ аштарының басты сорттарын жә не мал шаруашылығ ындағ ы негізгі породаларды мең геріп, іргелі білім алуғ а тиіс. Студенттер Қ азақ станның, ТМД жә не дү ниежү зі елдерінің ауылшаруашылық негізін, олардың ө німдерін жә не сапасын салыстырмалы тү рде біліп, онымен коса топырақ тардың негізгі типтерінің генезисі мен қ асиетгерін білуі қ ажет. Ауылшаруашьшық ғ ылымдар кешенді, сондық тан оларды белгілі жү йеде бір табиғ и жағ дайларғ а байланыстырып тү сіндіре білу негізгі талап болып табылады. Студенттер қ олданбалы биология жә не топырақ тану негіздері пә нінің заң дылық типтерін қ аншалық ты дең гейде білсе, сонша ө сімдіктер мен малдардың ө німділігін арттыру ү шін қ андай шаралар қ ажет екендігін терең інен тү сіне алады.

Сонымен қ атар осы пә ндерді оқ ып ү йрену нә тижесінде студенттердің білуге тиістеріне жататындар: топырақ қ ү раушы факторлар, аналық тау жыныс, ө сімдік, ауа-райы, жер бедері, адам ә рекеті - агроценоз.