Курстың сипаттамасы

«Қ азіргі қ азақ тілі сө зжасамы мен морфологиясы» пә ні бойынша лекция барысында қ азақ тілінің грамматикалық қ ұ рылысы мә селелері қ азіргі замандағ ы ғ ылымның дамуына сай жаң а технология бойынша модульдік жү йемен беріліп, қ арастырылады. Пә ннің ә р модулі сө зжасам мен морфологияның ірі- ірі мә селелеріне арналады да, қ азақ тілінің сө зжасам жү йесі мен сө здің грамматикалық қ асиеттері, грамматиканың салалары, грамматикалық ұ ғ ымдар, сө з таптары жайынан толық мә ліметтер ұ сынылып, ә рбір тақ ырыпты ө зіндік ерекшеліктерімен таныстыру жү ргізіледі.

Аралық бақ ылау – семестрде 2 рет (7 жә не 14 аптада). Сізге аралық бақ ылау ү шін тапсырма алдын ала беріледі. Ең жоғ ары балы – 100.

Қ орытынды бақ ылау – семестр соң ында ауызша емтихан тү рінде ұ йымдастырылады. Оғ ан ең жоғ арғ ы балл саны – 100.

6. Курс мазмұ ны:

Сө зжасам саласының мә селелері, оның қ алыптасу тарихы, сө зжасам пә нінің мазмұ нын қ ұ райды. Сө зжасамның тіл білімінің дербес саласы болып танылуы оның ө зіндік зерттеу нысанасы болуымен байланысты. Сө зжасам тілдің сө зжасам жү йесін, сө зжасамдық бірліктерді, сө зжасам заң дылық тарын, сө зжасамның амал-тә сілдерін, сө здердің жасалу жолдарын, сө зжасам арқ ылы жасалғ ан туынды сө здерді, олардың тү рлерін, сө зжасамдық ү лгілерді, сө зжасамдық мағ ынаны, ә р сө з табының сө зжасамын т.б. толып жатқ ан сө зжасамғ а қ атысты мә селелерді зерттейді, яғ ни тілдің сө зжасам жү йесін зерттейді. Сондық тан пә ннің мазмұ ны мына тө мендегі мә селелерді қ амтиды:

Сө зжасам пә ні, оның мақ саты мен мазмұ ны. Сө зжасам- тіл білімінің жеке саласы. Сө зжасамның тілдің басқ а салаларымен байланысы. Қ азақ тілінің сө зжасам жү йесі. Сө зжасамдық тә сілдер. Сө зжасамдық мағ ына. Туынды сө здер. Сө зжасамдық талдау. Сө зжасамдық ұ я. Сө з таптарының сө зжасамы. Есім сө здердің сө зжасамы. Зат есім сө зжасамы. Сын есім сө зжасамы. Сан есім сө зжасамы. Есімдіктің сө зжасамы. Ү стеудің сө зжасамы. Етістіктің сө зжасамы.

Сө здің грамматикалық қ асиеттері. Грамматиканың зерттеу нысаны- тілдің грамматикалық қ ұ рылысы. Грамматика жә не оның салалары. Сө з тұ лғ аларының тү рленуінің сө з таптарына байланыстылығ ы, сондық тан морфологияның сө з таптарын зерттейтіні. Негізгі грамматикалық ұ ғ ымдар. Сө з таптары. Зат есім. Кө мекші есімдер. Зат есімсө здердің қ ұ рылымы. Зат есімнің грамматикалық категориялары жә не тү рлену жү йесі. Зат есімнің тә уелдік категориясы. Септік ктегориясы. Септік жалғ ауларының мағ ыналары мен қ ызметі. Зат есімнің жіктелуі. Сын есім. Шырай категориясы. Сан есім. Сан есімнің синтаксистік қ ызметі. Сан есімнің мағ ыналық топтары. Есімдік. Етістік. Негізгі жә не кө мекші етістіктер. Аналитикалық форманттар. Етістіктің лексика- грамматикалық, грамматикалық категориялвары. Ү стеу. Еліктеу сө здер. Шылау. Одағ ай. Модаль сө здер.

Пә нді оқ ыту барысында тілші ғ алымдардың зерттеулері мен тіл білімінің салалары бойынша сү белі ең бек еткен ғ алымдардың монографиялық ең бектерімен бү гінгі жай- кү йі толық қ арастырылып, талданады. Бұ л пә нді оқ ып-мең геру арқ ылы студент қ азақ тілінің грамматикалық қ ұ рылысы мен сө з таптарының қ алыптасу, дамуы жайында толық мә лімет ала отырып, абстракциялық ойлау жү йесін, ауызша жә не жазбаша ой қ орыту, тілді дамыту дағ дысын терең детеді, ө зіндік кө зқ арасын ой-пікірін дә лелді жеткізуге, басқ а да ғ ылым салаларымен байланыстыра отырып дамытуғ а дағ дыланады.

Бұ л пә н бойынша 15 сағ ат лекция, 30 сағ ат практикалық сабақ бө лінген.