Зектілігі

Арғ алы аудандық ішкі саясат бө лімі» ММ

Жастармен жұ мыс бойынша ресурстық орталық» Қ ММ

You & Me Қ оғ амдық пікірді зерттеу орталығ ы

«Қ арғ алы ауданындағ ы қ оғ амдық -саяси жағ дайдың негізгі даму бағ ыттары» тақ ырыбына жү ргізілген ә леуметтік зерттеудің

АНАЛИТИКАЛЫҚ ЕСЕБІ

(2ТОҚ САН)

Бадамша, 2015 ж.

МАЗМҰ НЫ

Теориялық -ә дістемелік бө лім...

Ә леуметтік зерттеудің мақ саты мен міндеттері....................... 5

Зерттеу мақ саты...............................................................................................6

Зерттеу міндеттері...........................................................................................6

Зерттеу объектісі............................................................................................. 7

Зерттеу мә ні..7

Зерттеу гипотезасы………………………………………………………......8

Процедуралық -ә дістемелік бө лім… ……………………………………….9

Таң дау жә не жиынтық кө лемі.... 9

Бас жиынтық.....................................................................................................9.

Таң дау жиынтығ ы...9

Алғ ашқ ы ә леуметтік ақ паратты жинау ә дістері.................................9

Ә леуметтік зерттеу қ ұ ралдары.......................................................10

Сауалнама.....................................................................................................10.

Жұ мыс кестесі 10

АЛЫНҒ АН АҚ ПАРАТТЫ ТАЛДАУ Ә ДІСТЕРІ…………………………………………………………………11

1.АналитиКАЛЫҚ БӨ ЛІМ... 12

САУАЛНАМА Қ ОРЫТЫНДЫСЫ БОЙЫНША АЛЫНҒ АН АҚ ПАРАТ…….12

Респонденттер туралы жалпы ақ парат. …………………12

1.1 Азаматтық қ оғ ам институттары мен мемлекеттің қ арым-қ атынасына

жақ сы бағ а берген жастар ү лесі (аудан тұ рғ ындарымен салыстырғ анда)..............................................................................................17

1.2.Этносаралық қ арым-қ атынас саласындағ ы мемлекеттік саясатқ а жақ сы бағ а берген жастар ү лесі(аудан тұ рғ ындарымен салыстырғ анда).......................................................................................................................19.

1.3 Конфессияаралық қ арым-қ атынас саласындағ ы мемлекеттік саясатқ а жақ сы бағ а берген жастар ү лесі (аудан тұ рғ ындарымен салыстырғ анда).......................................................................20

1.4. 14-20 жас аралығ ындағ ы жастардың мемлекеттік жастар саясатының жұ мысына қ анағ аттану дең гейі(аудан тұ рғ ындарымен салыстырғ анда).............................................................................................22

1.5.29 жасқ а дейінгі жастардың жастар ұ йымдарының қ ызметіне қ атысу ү лесі...............................................................................................................26.

1.6. Жастардың еліміздің негізгі даму басымдылық тары мен жү ргізіліп отырғ ан мемлекеттік саясат туралы мемлекеттік тапсырысты орындайтын БАҚ арқ ылы ақ параттануының дең гейі (аудан тұ рғ ындарымен салыстырғ анда)................................................................27

1.7 Жастар арасындағ ы қ азақ стандық патриотизм дең гейі.(аудан тұ рғ ындарымен салыстырғ анда)............................................................28

1.8. Аудандағ ы саяси жағ дайғ а жастардың берген бағ асы.....(аудан тұ рғ ындарымен салыстырғ анда)..........................................................30

1.9.Жастар арасындағ ы нашақ орлық пен қ ұ қ ық бұ зушылық мә селесі (аудан тұ рғ ындарымен салыстырғ анда)...............................................31

10. Жастар арасындағ ы наразылық дең гейі (аудан тұ рғ ындарымен салыстырғ анда)........................................................................................33.

11.Жастар арасындағ ы діни экстримизмнің алдын алу жұ мыстарының дең гейі (аудан тұ рғ ындарымен салыстырғ анда)...................................42

12. Жастар арасында Қ Р мемлекеттік рә міздерін қ ұ рметтеуді насихаттау дең гейі (аудан тұ рғ ындарымен салыстырғ анда)...................................43

13.Жастар арасында сыбайластық қ ұ қ ық бұ зушылық пен қ ылмыстың алдын алу жұ мыстарының дең гейі (аудан тұ рғ ындарымен...................44 салыстырғ анда)......

Қ ОРЫТЫНДЫЛАР. 46

Қ осымшалар............................................48

1-қ осымша.Сауалнама.............................................................................48

зектілігі

2015 жылдың екінші тоқ саны бойынша зерттеуді «Қ арғ алы аудандық ішкі саясат бө лімі» ММ мен «Жастармен жұ мыс бойынша ресурстық орталық» Қ ММ-ның тапсырысы бойынша You & Me Қ оғ амдық пікірді зерттеу орталығ ы жү ргізді.

Бұ л зерттеу Қ арғ алы ауданындағ ы қ оғ амдық -саяси жағ дайын зерттеудің ө зекті мә селелерінің біріне арналғ ан.

Демократизация Қ азақ станның қ оғ амдық -саяси ө мірінде біртіндеп ө туде. Біздің елімізде демократизацияның принциптері мақ ұ лданды. Бұ л Қ Р-ның Конституциясы мен Заң дарында бекітілген. Қ Р-ның Азаматтық кодексі, ө з кезегінде, Қ Р-ның Коституциясында кө рсетілген азаматтық қ ұ қ ық пен еркіндікті нығ айтады жә не дамытады. Дегенмен, заң дылық қ ұ жаттарды жү зеге асыру жә не оларды практикада дұ рыс қ олдануды бақ ылау да маң ызды болып есептеледі. Осының бә рі Қ арғ алы ауданындағ ы қ оғ амдық -саяси жағ дайдың мониторингін жү ргізуді қ ажет етеді.

Қ арғ алы ауданындағ ы қ оғ амдық -саяси жағ дай тұ рақ ты. Тұ рақ тылық Қ арғ алы ауданының ә леуметтік-экономикалық дамуына негізделеді, бұ л тұ рғ ындардың жұ мыспен қ амтылу дең гейіне жә не олардың кірістеріне жағ ымды ә сер етеді. Сонымен бірге, аудан тұ рғ ындары, саяси партиялар, этномә дени, мемлекеттік емес ұ йымдар, діни бірлестіктер, кә сіподақ тар ө кілдері арасындағ ы тө зімділік пен келісімнің жоғ ары дең гейіне негізделеді. Жергілікті атқ арушы билік ә леуметтік-экономикалық жә не қ оғ амдық -саяси саладағ ы проблемаларғ а дер кезінде назар аударды.

Жастар – нақ ты тарих жә не мә дениет ө німі, сонымен қ атар, ө згерістердің қ озғ алыс кү ші мен факторы, ә леуметтік қ ұ ндылық. Заманауи ө мір жас ерекшелігіне қ арай қ оғ амдық сана-сезімнің ғ ылыми-техникалық революция ә серімен болғ ан экономика мен ө ндірістегі фантастикалық ө згерістерге, қ оғ амдық ө мірдің барлық саласындағ ы стиль мен оның тү рінің ө згерістеріне байланысты тү бегейлі ө згеруін талап етеді.

Ө скелең ұ рпақ - жас, рухани жә не ә леуметтік дамудың қ ұ нды сатысы деген жаң а ұ ғ ым қ ажеттілігі туындайды. Жастық – ғ асырлары бойы саналып келгендей, жас ерекшелігіне қ арай қ ызметтік-дайындық фазасы емес, бү гінгі ө згерістердің негізгі бастауы. Жастар ұ ғ ымының мә нін дұ рыс тү сіну, сауатты жастар саясаты – бұ л қ оғ амның болашақ қ а, ә лемнің алдың ғ ы қ атарлы 30 елінің қ атарына кіру қ адамының алғ ы шарты.

Қ оғ амның жастарғ а кө зқ арасы, жастардың қ оғ амдағ ы орны мен жағ дайы оның заманы мен тез кү шейіп, дамуына ә сер ететін лакмус қ ағ азындай болып табылады.

«Жастар» ұ ғ ымның негізгі бастауы ретінде ересек жастағ ы адамдармен тең санап, тек жас ерекшеліктерін ғ ана ескермей жә не «нормадан тыс» («ә лі жас», «санасыз» жә не т.б.) деп есептемей, керісінше, ө зінің ө мірдегі, қ оғ амдағ ы орнын белгілейтін, ө зін-ө зі танытуғ а жә не ө зін жү зеге асыруғ а ұ мтылатын адамның қ оғ ам ү шін ең қ ұ нды кезең і деген кө зқ араспен қ арай отырып, қ оғ ам жастарды жаң аша ашу керек. Ө зін-ө зі тану, ө зінің ө мірдегі, қ оғ амдағ ы орнын белгілеу, ө зін-ө зі басқ ағ а таныту жә не ө зін жү зеге асыру, ө з бетінше ә рекет ету – жастар саясатын жү зеге асырудағ ы жастарды ә леуметтендірудің заманауи концепциясының негізгі ұ ғ ымдары.

«Жастар» ұ ғ ымының ө зі – бә ріне белгілі, бірақ ә леуметтік ө мірдегі тү сініксіз категориялардың бірі болып саналады. Анық тамалық ә дебиетте – «жастар - қ оғ амдық қ ұ рылыспен, мә дениетпен, заң дылық тарды ә леуметтендірумен, осы қ оғ амды тә рбиелеумен анық талатын жас ерекшелігі бойынша мінездемелер жиынтығ ының, ә леуметтік жағ дай ерекшеліктерінің жә не тү рлі ә леуметтік-психологиялық қ асиеттердің негізінде белгіленетін ә леуметтік-демографиялық топ.

Қ азақ станның ә лемдегі алдың ғ ы қ атарлы бә секеге қ абілетті 30 елдің қ атарына ену стратегиясының жоғ ары білімді, шығ армашыл, бә секеге қ абілетті жастарсыз жү зеге асуы мү мкін емес.

ТЕОРИЯЛЫҚ -Ә ДІСТЕМЕЛІК БӨ ЛІМ

Теориялық -ә дістемелік бө лім проблеманың анық тамасынан, зерттеу нысаны мен мә нінен, зерттеу мақ сатынан, зерттеу мақ сатын жү зеге асыру ү шін орындалатын міндеттерден, зерттеудің негізгі ұ ғ ымдарының интерпретациясы мен операциализациясынан тұ рады.

Қ оғ амдық -саяси жағ дайды зерттеудің негізі критерийлері болып табылады: Ә леуметтік шиеленісу - бұ л қ ажеттілік пен қ ызығ ушылық тың, келіспеушілігі, ә леуметтік іс-ә рекет барысында қ арсы жақ тардың мү дделерінің, мақ саттарының, жеке тұ лғ алар мен топтардың қ ажеттіліктерінің, ә ртү рлі формаларда кө рінетін ә леуметтік қ арым-қ атынас субъектілерінің дә стү рлері мен нормаларының (индивидтердің, институттардың, ұ йымдардың) қ айшылық қ а ұ шырауы, кү ресі.

Ә леуметтік қ ақ тығ ыстар кө рсеткіштері:

- бұ қ араның ереуілдік белсенділігінің ө суі;

- қ айыршылық дең гейінің ө суі, кіріс дифференциациясының қ арқ ынды ө суі;

- тү рлі саяси партиялар мен жеке тұ лғ алардың тұ рғ ындар арасындағ ы танымалдылығ ының динамикасы;

- жастар арасындағ ы, соның ішінде ауылдық жерлердегі, ашық жә не беймә лім жұ мыссыздық тың динамикасы;

- аймақ тағ ы қ ылмыстың дең гейі;

-қ азіргі саяси қ ұ рылысты кү шпен қ ұ лату ү шін кү ресіп жү рген ультрарадикалдық ұ йымдар мен олардың басылымдары санының динамикасы;

Ә леуметтік қ ақ тығ ыстардың ү ш дең гейі бар: саяси, экономикалық жә не психологиялық. Саяси аспект азаматтардың саяси сана сезімінің басымды тү рімен жә не олардың қ оғ ам мен мемлекеттің қ азіргі ә леуметтік-саяси жағ дайын бағ алауымен байланысты.

Қ ақ тығ ыстардың экономикалық аспекті экономикадағ ы жалпы негативті процестермен шартталғ ан, сондық тан тұ рғ ындардың ө мір дең гейі мен жұ мыспен қ амтылудағ ы ө згерістермен байланысты.

Қ ақ тығ ыстардың психологиялық аспекті ішкі себептерге байланысты жә не адамдардың жалпы қ оғ амдағ ы шиеленістердің ө су себептері болып табылатын акцияларғ а қ атысуғ а деген қ ажеттіліктері пен қ абілетін анық тайды. Осы психологиялық аспект беймә лім қ ақ тығ ыстың қ ұ рылымын анық тайтын басты аспект болып табылады.

Ә леуметтік кө ң іл-кү й жә не наразылық потенциал.

Адамдардың ә леуметтік кө ң іл-кү йі қ оғ амдағ ы ә леуметтік тұ рақ тылық пен ә леуметтік ә лем негізі ретінде ә леуметтік қ олдаудың кү рделі кешенді мә селелерін кө рсетеді, жү зеге асырылып отырғ ан ә леуметтік саясаттың ә ртү рлі категориядағ ы тұ рғ ындар мү ддесіне сә йкес келу дә режесін анық тайды.

Қ арғ алы ауданы тұ рғ ындарының еліміздің бү гінгі экономикалық, саяси жағ дайы, Қ Р Президентінің, Қ Р Ү кіметінің, жергілікті басқ ару органдарының қ ызметі туралы пікірлері аудан тұ рғ ындарының мемлекет жү ргізіп отырғ ан саясатты қ олдау табу дең гейін кө рсетеді.

Діни жағ дай - бұ л қ оғ амдағ ы, аймақ тағ ы, зерттеу нысанындағ ы діни кө ріністердің қ арқ ынды дамуымен, динамикасы мен бағ ытының ө згеруімен, олардың қ оғ амғ а немесе зерттеу нысанына ә серінің дә режесімен белгіленетін жағ дай.

Ә леуметтік зерттеудің мақ саты мен міндеттері:

1. Зерттеу мақ саты: Қ арғ алы ауданындағ ы қ оғ амдық -саяси жағ дайды талдау, сонымен қ атар аудандағ ы ә леуметтік-экономикалық саясатты жақ сарту бағ ытындағ ы ұ сыныстар жасау.

Зерттеу міндеттері:

1. Азаматтық қ оғ ам институттары мен мемлекеттің қ арым-қ атынасына

жақ сы бағ а берген жастар ү лесі (аудан тұ рғ ындарымен салыстырғ анда)

2.Этносаралық қ арым-қ атынас саласындағ ы мемлекеттік саясатқ а жақ сы бағ а берген жастар ү лесі (аудан тұ рғ ындарымен салыстырғ анда)

3.Конфессияаралық қ арым-қ атынас саласындағ ы мемлекеттік саясатқ а жақ сы бағ а берген жастар ү лесі (аудан тұ рғ ындарымен салыстырғ анда)

4. 14-20 жас аралығ ындағ ы жастардың мемлекеттік жастар саясатының жұ мысына қ анағ аттану дең гейі (аудан тұ рғ ындарымен салыстырғ анда).

5. 29 жасқ а дейінгі жастардың жастар ұ йымдарының қ ызметіне қ атысу ү лесі

6. Жастардың еліміздің негізгі даму басымдылық тары мен жү ргізіліп отырғ ан мемлекеттік саясат туралы мемлекеттік тапсырысты орындайтын БАҚ арқ ылы ақ параттануының дең гейі (аудан тұ рғ ындарымен салыстырғ анда).

7. Жастар арасындағ ы қ азақ стандық патриотизм дең гейі. (аудан тұ рғ ындарымен салыстырғ анда)

8. Аудандағ ы саяси жағ дайғ а жастардың берген бағ асы(аудан тұ рғ ындарымен салыстырғ анда)

9. Жастар арасындағ ы нашақ орлық пен қ ұ қ ық бұ зушылық мә селесі (аудан тұ рғ ындарымен салыстырғ анда)

10. Жастар арасындағ ы наразылық дең гейі (аудан тұ рғ ындарымен салыстырғ анда)

11.Жастар арасындағ ы діни экстремизмнің алдын алу жұ мыстарының дең гейі (аудан тұ рғ ындарымен салыстырғ анда)

12. Жастар арасында Қ Р мемлекеттік рә міздерін қ ұ рметтеуді насихаттау дең гейі (аудан тұ рғ ындарымен салыстырғ анда)

13. Жастар арасында сыбайластық қ ұ қ ық бұ зушылық пен қ ылмыстың алдын алу жұ мыстарының дең гейі (аудан тұ рғ ындарымен салыстырғ анда)

Зерттеу мә ні: қ оғ амдық -саяси жағ дай

Зерттеу нысаны ретінде Қ арғ алы ауданының тұ рғ ындары алынды: ү ш ауылдық округ жә не Бадамша ауылынан 30-дан 60 жасқ а дейінгі жә не одан жоғ ары жастағ ы ересек тұ рғ ындар, 14 пен 29 жас аралығ ындағ ы жастар.

Ә леуметтік зерттеу таң дауы репрезентативті тү рінде берілген. Таң дау кө лемі 200 респондентті қ ұ рады. Респонденттер жынысына, жасына, білім дең гейіне, ұ лтына жә не ә леуметтік жағ дайына қ арай бө лінді. Статистикалық ауытқ ушылық жалпы респонденттер бойынша 3%-дан жоғ ары емес.

Таң дау кө лемі Қ арғ алы ауданының ү ш ауылдық округі мен Бадамша ауылының тұ рғ ындарынан 200 респондентті қ ұ рады. Зерттеуге қ атысқ ан тұ рғ ындар жынысына, жасына, білім дең гейіне, ұ лтына жә не ә леуметтік жағ дайына қ арай бө лінді.