Бақылау сұрақтары. 1. Орталық нерв жүйесінің құрылысы

1. Орталық нерв жү йесінің қ ұ рылысы

2. Жұ лын, оның қ ұ рылысы, дамуы, функциясы (ө ткізушілік, рефлекторлық).

3. Адам миының қ ұ рылысы, оның дамуы

4. Ретикулярлық формация жә не оның физиологиялық маң ызы

5. Вегетативтік нерв жү йесінің қ ұ рылысы мен функциясы

№ 4 Практикалық сабақ

Тақ ырыбы: Нерв системасы типтерінің функциясына сипаттама

Мақ саты: Оқ ушылардың жоғ ары нерв ә рекетінің типтерін анық тау

Қ ұ ралдар: Кестелер, схемалар, альбом, карандаштар.

Тапсырмалар:

1.Оқ ушылардың жоғ ары нерв ә рекетінің типтерін анық тау

2. Жоғ ары нерв ә рекеті бұ зылуының тү рлері жә не оларды туғ ызатын себептер мен танысу.

Нерв талшығ ы бойымен қ озудың таралуы оның анатомиялық жә не физиологиялық біртұ тастығ ыны байланысты. Егер нервті байласа, салқ ындатса, фармакологиялық, наркоикалық заттармен ә сер етсе олардың физиолгиялық біртұ тастығ ы мен ө ткізгіштік қ асиеті бұ зылады. Нервтің ө ткізгіштік қ асиетін реттеуде олардың анатомиялық жә не физиологиялық қ ұ рылысымен таныс болу қ ажет жә не сонда ондағ ы ө ткізгіштік процестерді фармакологиялық жолмен реттеуге болады. Мысалы, новокаин миелінсіз нерв талшық тарында ауру сезгіштік қ озулардың таралуын бө гейді, ө йткені ол изоляцияланбағ ан мембранаммен ә ректтесе отырып аксоплазмадан анатомиясы, калий иондарының кө птеп шығ уын туғ ызады. Нә тижесінде нерв талшығ ының сырты гиперполяризацияланады. Мұ ның ө зі мембраналық потенциалдың ө суі мен ұ лпалар қ озғ ыштығ ының тө мендеуіне ә кеп соғ ады.

Жоғ ары нерв ә рекетінің бұ зылу механизмдерін орыс физиологы И.П. Павлов эксперименттік жолдармен анық тады. Эксперименталдық неврозды туғ ызу ү шін мида негізгі нерв процестерін- қ озу мен тежелуді шамадан тыс кү шейтудің ө зі жеткілікті. Жоғ ар нерв ә рекетінің бұ зылуы кө біне қ озу мен тежелу тең емес, ұ стамсыз, ә лсіз типтерде жиірек байқ алады. Оның бұ зылу себептері ә р тү рлі болуы мү мкін. Мысалы, балалардың ә ке-шешелерінің алкогольді ішімдіктер ішуі, темекі тартуы, тү рлі мерез ауруларымен ауруы т.б.

Балардың жү йке ауруы, негативизм, невроз жә н психоз тууы ауруларына ерекше кө ң іл аударғ ан жө н.

Жұ мыстың барысы:

Жү йке жү йесінің қ ызметтері (функциялары)