Агрегатты функциялар 1 страница

Сурет

2.OK батырмасын басқ ан соң экран енді мына тү рде кө рінеді:

Сурет

3.Мә тін Delphi арқ ылы автоматты тү рде генерацияланды. Оны жасалатын қ олданбаның нобайы деуге болады. Бұ л мә тінде негізінде ештең е ө згертпеуге де болады – ол дайын бағ дарламағ а сә йкес келеді. Дегенмен, кейбір ө згерістер енгізейік.

Сурет

Сурет

№2 - лабораториялық жұ мыс. «Қ озғ алмалы батырма» бағ дарлама қ ұ ру

Жұ мыстың мақ саты – мына ә рекеттерді орындайтын бағ дарлама қ ұ ру:

1. Батырманы тышқ анмен шерткенде, ол батырма не тоқ тауы не қ озғ алуы тиіс.

Сурет.

2. Бағ дарламадан шығ у ү шін тышқ анмен тақ ырып жолындағ ы жабу батырмасын шерту қ ажет.

Бағ дарламаны іске асыру жоспарының сипаттамасы

1. Жаң а жоба ашу.

2. Пішінге мына компоненттерді: Button батырмасын, Timer таймерін орналастыру. Мұ нда батырма таймерді іске қ осады жә не ажыратады, ал таймер батырманы қ озғ алтады.

3. Мына кестеде кө рсетілген ә рекеттерді орындау:

Кесте

4. Жобаны сақ таң ыз, оны іске қ осып орындалуын тексеріп кө рің із.

№3 - лабораториялық жұ мыс. «Альбом» бағ дарлама қ ұ ру

Жұ мыстың мақ саты – Мына ә рекеттерді орындайтын бағ дарлама қ ұ ру:

1. Бағ дарламаны іске қ осқ анда терезеде сурет бейнеленеді.

Сурет

2. Суретті тышқ анмен шерткенде сұ хбат терезесі пайда болады.

3. Осы ашылғ ан сұ хбат терезеде кезкелген суретті таң даң ыз.

Сурет

4. Бағ дарламадан шығ у ү шін тышқ анмен тақ ырып жолындағ ы жабу батырмасын шерту қ ажет.

Бағ дарламаны іске асыру жоспарының сипаттамасы

1. Жаң а жоба ашу.

2. Пішінге мына компоненттерді: Panel жақ тауын, Image суретін, OpenDialog сұ хбат терезесін орналастыру.

3. Мына кестеде кө рсетілген ә рекеттерді орындау:

Кесте

4. Жобаны сақ таң ыз, оны іске қ осып, орындалуын тексеріп кө рің із.

Ішкі бағ дарламаның листингі:

procedure TForm1.Image1Click (Sender: TObject); begin

OpenDialog1.Execute;

Image1.Picture.LoadFromFile (OpenDialog1.FileName); end;

№4 - лабораториялық жұ мыс. Мә зірмен /Менюмен/ жұ мыс

Жұ мыстың мақ саты – мына ә рекеттерді орындайтын бағ дарлама қ ұ ру:

1. Бағ дарлама іске қ осылғ анда терезеде мә зір жолы (Файл, Шығ у) бейнеленеді.

2.

Сурет

2. Файл мә зірі пунктін таң дағ ан кезде мә зірдің (Суреттер, Шығ у)

пункттері пайда болады. 14-сурет

3. Суреттер мә зірі пунктін таң дағ ан кезде екі пункттен (Ата-ана, АӘ Д сабағ ы) тұ ратын ішкі мә зір кө рінеді.

4. Тышқ анның оң жақ батырмасын шерткенде контекстік мә зір шығ ады.

5. Пункттер бойынша басқ а сурет таң дау.

6. Бағ дарламадан шығ у ү шін тышқ анмен тақ ырып жолындағ ы жабу батырмасын шерту қ ажет.

7. Егер Шығ у пунктінің қ айсысын таң дасаң ыз да, бағ дарлама жұ мысы аяқ талады.

Бағ дарламаны іске асыру жоспарының сипаттамасы

1. Жаң а жоба ашу.

2. Пішінге мына компоненттерді: Panel жақ тауын, Image суретін, OpenDialog сұ хбат терезесін орналастыру.

3. Мына кестеде кө рсетілген ә рекеттерді орындау:

Кесте

4. Жобаны сақ таң ыз, сосын оны іске қ осып, орындалуын тексеріп кө рің із.

Ішкі бағ дарламаның листингі

procedure TForm1.N2Click (Sender: TObject);

begin

Close; end;

procedure TForm1.N5Click (Sender: TObject); begin

Imagel.Picture.LoadFromFile ('C: \Documents and Settings\М±ратбек\Мои документы\Мои рисунки\Atanam.bmp '); end;

procedure TForm1.N6Click (Sender: TObject); begin

Imagel.Picture.LoadFromFile ('C: \Documents and Settings\М±ратбек\Мои документы\Мои рисунки\NvpSp1.bmp'); end;

procedure TForml.FormMouseDown

(Sender: TObject; Button: TMouseButton; Shift: TShiftState; X. Y: Integer); var p: TPoint; begin

p.X: =X; p.Y: =Y;

p: = ClientToScreen (p); PopupMenul.Popup (p.X, p.Y); end;

№5 - лабораториялық жұ мыс. Сө йлем қ ұ раушы

Жұ мыстың мақ саты – мына ә рекеттерді орындайтын бағ дарлама қ ұ ру:

1. Бағ дарлама іске қ осылғ анда терезеде ү ш ө ріс бейнелеу.

Сурет

2. «Кездейсоқ таң дау» батырмасын тышқ анмен шерткенде ү ш сө зден тұ ратын кездейсоқ сө йлем қ ұ рау.

Сурет

3. Бағ дарламадан шығ у ү шін тышқ анмен тақ ырып жолындағ ы жабу батырмасын шерту қ ажет.

Бағ дарламаны іске асыру жоспарының сипаттамасы

1. Жаң а жоба ашу.

2. Пішінге мына компоненттерді: тізімі бар ү ш ComboBox ө рісін, Button батырмасын орналастыру.

3. Мына кестедегі ә рекеттерді орындау:

Кесте

4. Жобаны сақ таң ыз, оны іске қ осып орындалуын тексеріп кө рің із.

Кесте

Ішкі бағ дарлама листингі

procedure TForm1.OnCreate (Sender: TObject); begin

Randomize;

ComboBox1.Itemlndex: =0; ComboBox2.ItemIndex: =0; ComboBox3.ItemIndex: =0; end;

procedure TForml.ButtonlClick (Sender: TObject); begin

ComboBox1.ItemIndex: = Random(ComboBox1.ItemIndex); ComboBox2.ItemIndex: = Random(ComboBox2.ItemIndex); ComboBox3.ItemIndex: = Random(ComboBox3.ItemIndex); end;

№6 - лабораториялық жұ мыс. Кө бейту кестесі

Жұ мыстың мақ саты – мына ә рекеттерді орындайтын бағ дарлама қ ұ ру.

1. Бағ дарлама іске қ осылғ анда екі жылжытпа бейнеленуі тиіс.

2. Екі сан мә нін таң дап, солардың кө бейтіндісін табу.

3. Егер бір ғ ана сан таң далса, онда оның квадараты табылады.

Сурет

4. Бағ дарламадан шығ у ү шін тақ ырып жолындағ ы Жабу батырмасын шерту керек.

Бағ дарламаны іске асыру жоспарының сипаттамасы

1.Жаң а жоба ашу.

2.Пішінге мына компоненттерді: Button басқ ару батырмасын, TrackBar жылжытпасын, GroupBox жақ тауын, Label жазуын жә не CheckBox жалаушасын орналастыру.

3.Мына кестедегі ә рекеттерді орындау:

Кесте

4. Жобаны сақ таң ыз, оны іске қ осып, орындалуын тексеріп кө рің із.

Ішкі бағ дарламаның листингі:

procedure TForm1.TrackBar1Change (Sender: TObject); begin

Label1.Caption: = IntToStr(TrackBar1.Position);

Label3.Caption: = IntToStr(TrackBar1.Position * TrackBar2.Position);

if CheckBox1.Checked then TrackBar2.Position: = TrackBar1.Position;

end;

procedure TForm1.TrackBar2Change (Sender: TObject); begin

Label2.Caption: = IntToStr(TrackBar2.Position); Label3.Caption: = IntToStr(TrackBar1.Position * TrackBar2.Position); if CheckBox1.Checked then TrackBar2.Position: = TrackBar1.Position; end;

procedure TForm1.CheckBox1Click (Sender: TObject); begin

TrackBar2.Position: = TrackBar1.Position; end;

Ө здігінше орындауғ а арналғ ан тапсырма

1. Бағ дарламаны тек екі орынды сандардың ғ ана емес, 2-199 аралығ ындағ ы ү ш орынды сандардың да кө бейтіндісін табатындай етіп ө згертің із.

2. Бағ дарламаны екі санның қ осындысын табуғ а арнап ө згертің із.

№7 - лабораториялық жұ мыс. Фигураларды қ озғ алту

Жұ мыстың мақ саты – мына ә рекеттерді орындайтын бағ дарлама қ ұ ру:

1. Бағ дарлама іске қ осылғ анда екі айналдыру жолағ ын бейнелеу. Тік жолақ вертикаль қ озғ алысты, ал кө лденең жолақ горизонталь қ озғ алысты басқ аруы қ ажет.

2. Тышқ ан кө рсеткішін фигуралардың біріне апарып, олардың қ ай жолақ пен байланысты екенін таң дай алу.

Сурет

3. Терезедегі фигуралар қ озғ алысы аймағ ын шектеуге кө мегі болатын қ осымша нысандар қ ажет болады.

4. Айналдыру жолағ ы іске қ осылғ ан кезде, онда ол ЖОҒ АРЫ, ТӨ МЕН, СОЛҒ А, ОҢ Ғ А, PAGE UP, PAGE DOWN пернелерімен де басқ арылуы тиіс.

5. Бағ дарламадан шығ у ү шін тақ ырып жолындағ ы Жабу батырмасын шерту керек.

Бағ дарламаны іске асыру жоспарының сипаттамасы

1. Жаң а жоба ашу.

2. Пішінге мына компоненттерді: Panel тақ тасын, ScrollBar айналдыру жолақ тарын, Shape фигураларын орналастыру.

3. Қ осымша логикалық типті num айнымалысын енгізу. Егер num True мә нін қ абылдаса, онда ағ ымдағ ы ретінде бірінші фигура саналады. Сонда екінші фигура False мә ніне ие. Бұ л айнымалы барлық процедуралар ү шін қ ол жетімді болуы тиіс.

4. Мына кестеде кө рсетілген ә рекеттерді орындау:

Кесте

5. Жобаны сақ таң ыз, оны іске қ осып, орындалуын тексеріп кө рің із.