Главная страница Случайная страница
Разделы сайта
АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника
Сурет. Жетілмеген дентиногенез
|
|
ЖЕТІЛМЕГЕН АМЕЛОГЕНЕЗДІҢ ДИАГНОСТИКАСЫ
| Тексеру | Симптомдар | Патогенездік негіздеме |
| Сұ рау, шағ ымы | Тө менде берілген кө ріністермен суреттелетін ақ аулар тү рінде: —тістердің тү сінің ө згеруі (ақ тү стен қ оң ыр тү ске); —тістердің мө лдірлігінің бұ зылуы; —тістер бетіндегі дақ тар, ойық тар, кедір-бұ дырлық | Кіреуке қ ұ рылымының қ алыптасу ү рдісінің генетикалық негізделген бұ зылысы ә ртү рлі клиникалық тү рде кө рінетін тұ қ ымқ уалаушы кіреуке гипоплазиясының туындауына, кіреуке қ алың дығ ының ө згеруіне ә сер етеді гипоплазии эмали |
| Анамнезі, жынысы, жасы | Генетикалық патологияның клиникалық кө ріністері еркектерге қ арағ анда ә йелдерде 1, 5 есе жиі кездеседі | Тұ қ ымның еркек жынысты мутегенді гені Х-байласқ ан тү рі амелогенездің бұ зылуын ғ ана емес, пренатальді кезең де оның толық тай жойылуын жә не таң ы басқ а ө згерістердің туындауына ә сер етеді. |
| Бұ рын ауырғ ан аурулар немесе ілеспелі аурулары | Бас–жақ сү йек қ ұ рылымдарының бұ зылысы болуы мү мкін (тістердің ретенцияциясы, ашық тістем жә не т.б.) | Қ атты тіндердің немесе қ атты тіндердің органикалық матрицасының тү зелуінің бұ зылысы кө птеген синдромды аурулармен бірге ә ртү рлі клиникалық тү рдегі гендік ауытқ уларды туындатады. |
| Негізгі аурудың дамуы | Сү т жә не тұ рақ ты тістердің тү сі ақ тү стен сары –қ оң ыр тү ске ө згерген. Эмалеотү зеуші ү рдістің бұ зылысының терең дігіне жә не кіреукенің гипопластикалық зақ ымдаудың. саны жә не ауырлық дә режесіне қ арай байланысты болады. Сү т жә не тұ рақ ты тістер бірдей зақ ымданады. Кіреукеде нү ктелі жә не сызық ты ойық ақ ауларымен қ атар кіреуке қ абатының жұ қ аруына дейін немесе оның тек мойын бө лігінде сақ талып қ алуына дейін жү реді. Кіреуке тығ ыз, немесе оның жартылай сынуы мү мкін. Гипокальцийлену кезінде кіреуке жұ мсарады да дентиннен оң ай бө лініп біртіндеп жойылады. Жалаң аштанғ ан жә не жоғ ары сезімталды дентин ә ртү рлі тамақ қ ұ рамындағ ы бояғ ыш боялар ә серінен тү сін қ ара-қ оң ыр тү ске ө згертеді. | Гендік бұ зылыс кезінде амелогениннің гендік мутациясы жү реді. Бұ л кіреуке қ ұ рылымдарына тікелей ә сер етеді, себебі амелогениннің ақ уызы негізінен тұ ратын амелобластар кіреуке компонентін минералдаушы негізгі жасуша болып келеді. Егер кіреуке гипоплазиясы оның қ ұ рылымдарының бұ зылысымен байланысты болса онда аз қ алың дық тағ ы кіреуке қ абаты оның қ алыпты ө згермеген қ абатымен қ осарланады. Кіреукедегі жетілу ү рдісінің ө згеруі кіреуке қ абатының қ алыпты қ алың дығ ы кезінде оның қ аттылығ ын, беріктілігін тө мендетеді. Осындай жағ дайда кіреуке призмаларының бейберекеттілігі анық талады, ал кейде олардың жойылуы немесе аз дә режеде кристалдануы анық талады. Гипокальциленген кіреукенің жұ мсаруы кіреукенің толық жетілмеуіне–кристаллтү зеуші ү рдістің бұ зылу нә тижесі болып табылады. |
| Жү ргізілген емнің нә тижелілігі | Ем жү ргізілмеген. Композиттік Материалдармен ем жү ргізілген. | Науқ астың шағ ымының болмауы немесе қ анағ аттандырарлық сыз диагностика. Зақ ымдану ауырлығ ына қ арай терапиялық емнің сә йкес келмеуі. |
| Жетілмеген амелогенездің клиникалық кө рінісінің жү йесі I.Қ ұ рылымның бұ зылуымен байланысты тұ қ ымқ уалаушы кіреуке гипоплазиясы II.Жетілуінің бұ зылуымен байланысты тұ қ ымқ уалаушы кіреуке гипоплазиясы III.Гипокальцийленумен байланысты тұ қ ымқ уалаушы кіреуке гипоплазиясы | ||
| Қ арап тексеру | I. кіші азу тістердің вестибулярлы бетінде жә не ү лкен азу тістердің ұ рт жақ бетінде орналасқ ан нү ктелі ақ аулар, тістеу қ ырлары бұ зылмағ ан.кіреуке тегіс, оның тү сі мө лдір емес ақ тү стен мө лдір қ оң ыр тү ске ө згеруі мү мкін. Тіістердің тү сі ақ тү стен сарғ ыш-ақ тү ске дейін ө згерген. Кіреуке қ атты, беті тегіс емес, дентинде шоғ ырлануы мү мкін. | Кіреукенің анық призмалық қ ұ рылымы болмайды.Жеке біртегіс емес кристаллдар анық талады. |
| II.Кіреуке тү сі бұ лың ғ ыр-ақ тү стен қ оң ыр тү ске ө згерген. Зақ ымдану ә рқ ашан симметриялы орналасады. Кіреуке тығ ыз, дақ талғ ан. Кө біне ү стің гі жақ тістер зақ ымданады. | Қ ұ рылымды ақ аулар кіреуке қ абатының призмасыз сыртқ ы қ абатында орналасады.Дентин ө згермеген. | |
| III.Тістердің кіреуке қ алың дығ ы қ алыпты жағ дайда, бірақ жұ мсақ, ақ, сары тү стес. Жалаң аштанғ ан дентин қ алдыра отырып тез қ ажалады. Дентин ас пигменттері ә серінен қ ара-қ оң ыр тү ске боялады. | Кіреукеде органикалық заттардың болуы 3 есе кө п. Кіреуке қ алың дығ ы қ алыпты жағ дайда, бірақ декальцийленуден кейін матрицасы болмайды. |
ЖЕТІЛМЕГЕН АМЕЛОГЕНЕЗДІҢ САЛЫСТЫРМАЛЫ ДИАГНОСТИКАСЫ
| Аурулар | Жалпы клиникалық кө ріністері | Айырмашылық белгілері |
| Флюороз | Тістер бетіндегі ойық, жара тү ріндегі дақ тар, пигменттер. Пигменттелген дентин. | Эндемиялық белбеуде ауыз суында фтордың мө лшерінің кө п болуы нә тижесінде тістердің жү йелі зақ ымдануы кө біне тұ рақ ты тістер |
| Тетрациклинді тістер | Тістердің тү сі сұ р тү стен сары тү ске дейін ө згерген. Кіреукенің гипопластикалық ө згеруі мү мкін. | Ауру тарихында- тетрациклин тобындағ ы антибиотиктерді қ абылдағ аны анық талады. |
ЖЕТІЛМЕГЕН ДЕНТИНОГЕНЕЗДІҢ ДИАГНОСТИКАСЫ
| Тексеру | Симптомдары | Патогенездік негіздеме |
| Сұ рау, шағ ымы | Тістің тү сі ө згерген тү рдегі дисколорит (сұ р-сулыдан сары –қ оң ыр тү ске). Тістердің пішінінің ө згеруі. Тістердің жылдам қ ажалуы. Шағ ымының болмауы. | Кіреукенің жіне дентиннің қ ұ рылымының тұ қ ымқ уалаушы бұ зылысы кіреукенің қ ұ рылымсыз тү рде кө рінісімен жіне дентиннің атипияялық матриксімен суреттеледі. |
| Ауру тарихы, жынысы, жасы | Жынысқ а қ арамайды. Таза монғ ол жә не негр тектес халық тарда кездеспейді. | Аутосомды –доминатты тұ қ ым қ уалау типі 50% екі жыныста да ұ рпақ тарында болу қ ауіпі анық талғ ан |
| Негізгі аурудың дамуы | Тістердің окклюзиялық беттерінің қ ажалуы, кіреукенің болмауы, дентиннің жалаң аштануы тә н | Кіреуке кристаллдарының дезинтеграциясы тү рде ө згеруі, призмааралық кең кең істіктердің пайда болуы. Ұ лпада одонтобластардың вакуолизациясы, олардың санының азаюы, кейде толық болмауы, предентин аймағ ының кең ейуі байқ алады. Цементте – ү стің гі тү бір бө лігінің қ абатының тарылуы жә не сү т жә не тұ рақ ты тістерде клиникалық ө згерістерге алып келетін қ ұ рылымды дегенерациялық ө згерістер |
| Жү ргізілген емнің нә тижесі | Ем жү ргізілмеді. Композиттік материалдармен ем жү ргізілді. | Науқ астың шағ ымының болмауы. Нә тижелі емес ем жү ргізілді. |
| Қ арап тексеру | Тістің тү сі ө згерген: кіреуке тү сі сулы-сұ р тү стеніп, дентин жалаң аштанып сары –қ оң ыр тү стенген. Тістің қ атты тіндерінің жылдам қ ажалуы сауыттың кө лемінің кішірейуіне ә сер етеді. Кейде шар тә різденеді. Рентгендік суретте мұ ндай тістердің тү бірлері қ ысқ а, тү бір ұ штары қ алыптаспағ ан жә не тө ң ірегіндегі сү йек тінінде қ ұ рылымы бұ зылғ ан ошақ тар (очаги деструкции) анық талады. Клиникалық ө згеріс сү т жә не тұ рақ ты тістерде байқ алады. | Дентинде минералды заттардың, кальций жә не фосфордың тө мен болуы тә н жә не сонымен қ атар органикалық заттар мен судың кө лемі жоғ ары болады. Генетикалық негіздемеде атипиялық дентиннің пайда болуы жә не кіреуке қ ұ рылымының бұ зылысы осы қ атты тіндердің бір –бірімен байланысуына кері ә сер етеді. |
ЖЕТІЛМЕГЕН ДЕНТИНОГЕНЕЗДІҢ, КАПДЕПОН ДИСПЛАЗИЯСЫ ЖӘ НЕ БАСҚ А ДЕНТИННІҢ ДАМУЫНДАҒ Ы ТҰ Қ ЫМҚ УАЛАУШЫ Ө ЗГЕРІСТЕРДІҢ САЛЫСТЫРМАЛЫ ДИАГНОСТИКАСЫ
| Аурулар | Жалпы клиникалық кө ріністері | Айырмашылық белгілері |
| Жетілмеген дентиногенез - I типтес | Тістердің зақ ымдануын нақ тылау Капдепон дисплазиясының клиникалық кө ріністеімен ұ қ сас келеді. | Жетілмеген остеогенезде байқ алады: Бұ ғ ан ү ш симптом тә н. —голубые склеры; —сү йектердің патологиялық сынуы; —отосклероздың дамуы. Негізінен ұ зын қ уысты сү йектер зақ ымданады. |
| Сауыт жә не тү бір дентинінің дисплазиясы | Сү т жә не тұ рақ ты тістердің тү сі ө згерген, меруерт тү стес, шағ ылысады. Кіреукенің жә не дентиннің қ ажалуы мү мкін. | Сү т тістердің қ уысы жә не ө зегі толық тай тарылғ ан. Тұ рақ ты тістердің қ уысы жарты ай пішіндес. Сү т тістердің тү бірлері жақ сы дамымағ ан жә не тістер шық қ аннан кейін тез тү сіп қ алады. Бір тү бірлі тұ рақ ты тістердің тү бірлері қ ысқ а, конустә різдес, бірден тү бір ұ шында тарылады. Азу тістердің тү бірлері W ә ріпіне ұ қ сас келеді. Дене сү йегінің морфологиялық ө згерісі анық талғ ан. |
ЖЕТІЛМЕГЕН АМЕЛОГЕНЕЗДІҢ ЖӘ НЕ ЖЕТІЛМЕГЕН ДЕНТИНОГЕНЕЗДІҢ ЕМІ
| Емі | Заттар | Мақ саты | Ә сер ету механизмі |
| Жергілікті ем | Пломбылау(замануи композиттік пломбалық материалдар) Жасанды сауыттар жә не винирлер даярлау | Тістің анатомиялық пішінің жә не қ ызметін қ алпына келтіру | Қ уысты егеп тазалау жә не пломбылау. Ортопедиялық емдеу ә дістері |
ЖЕТІЛМЕГЕН АМЕЛОГЕНЕЗДІҢ ЖӘ НЕ ЖЕТІЛМЕГЕН ДЕНТИНОГЕНЕЗДІҢ АЛДЫН –АЛУ ШАРАЛАРЫ
Жанұ яда тістің қ атты тіндерінің тұ қ ымқ уалаушы ө згерістермен кө рінетін науқ астарды алдын-ала нақ тылау жә не диниеге осындай сә бидің келуін алдын –алу.
4.4. КІРЕУКЕ ЖӘ НЕ ДЕНТИН ЭРОЗИЯСЫ (К3.2)
Кіреууке жә не дентин эрозиясы – тістің қ атты тіндерінің тіс жарып шық қ аннан кейін тістің қ атты тіндерін зақ ымдайтын тісжегіден басқ а аурулар тобына жатады. Тістер эрозиясы тістердің қ атты тіндерінің белгілі бір себепсіз жойылуымен сипатталатын патологиялық ү рдіс (сурет.4.7).
|
|