Бап. Талап мерзiмi

1. Талап мерзiмi тиiстi қ атынастарды реттеу ү шiн қ олданылатын елдің қ ұ қ ығ ы бойынша анық талады.
2. Талап мерзiмi қ олданылмайтын талаптар, егер тиiстi қ атынасқ а қ атысушылардың кем дегенде біреуі Қ азақ стан Республикасының азаматы немесе Қ азақ стан Республикасының заң ды тұ лғ асы болса, Қ азақ стан Республикасының қ ұ қ ығ ы бойынша анық талады.

Параграф 4. Заттық қ ұ қ ық тар

1107-бап. Заттық қ ұ қ ық тарғ а қ олданылатын қ ұ қ ық туралы
жалпы ережелер

1. Егер Қ азақ стан Республикасының заң актілерiнде ө згеше кө зделмесе, меншiк қ ұ қ ығ ы мен басқ а да қ озғ алмайтын жә не қ озғ алатын мү лiкке заттық қ ұ қ ық тар осы мү лік орналасқ ан елдің қ ұ қ ығ ы бойынша анық талады.
2. Мү лiктiң қ озғ алмайтын немесе қ озғ алатын заттарғ а жататындығ ы, сондай-ақ мү лiктiң ө зге де заң дық саралануы осы мү лiк орналасқ ан елдiң қ ұ қ ығ ы бойынша анық талады.

1108-бап. Заттық қ ұ қ ық тардың пайда болуы жә не тоқ татылуы

1. Мү лiкке заттық қ ұ қ ық тардың пайда болуы жә не тоқ татылуы, егер Қ азақ стан Республикасының заң актiлерiнде ө згеше кө зделмесе, заттық қ ұ қ ық тың пайда болуы не тоқ татылуы ү шiн негiз болғ ан iс-ә рекет немесе ө зге де мә н-жайлар орын алғ ан кезде сол мү лiк болғ ан елдiң қ ұ қ ығ ы бойынша анық талады.
2. Егер тараптардың келiсiмiнде ө згеше кө зделмесе, мә мiленiң нысанасы болып табылатын мү лiкке заттық қ ұ қ ық тардың пайда болуы жә не тоқ татылуы, елдiң осы мә мiле бағ ындырылғ ан қ ұ қ ығ ы бойынша анық талады.
3. Алыну мерзiмiнiң ескiруi салдарынан мү лiкке меншiк қ ұ қ ығ ының пайда болуы аяқ талғ ан алу мерзiмiнiң ескiрген кезiнде болғ ан елдiң қ ұ қ ығ ымен анық талады.

1109-бап. Мемлекеттiк тiзiлiмге енгiзiлуге тиiстi кө лiк
қ ұ ралдары мен ө зге де мү лiкке заттық қ ұ қ ық тар

Мемлекеттiк тiркелуге тиiстi кө лiк қ ұ ралдары мен ө зге де мү лiкке заттық қ ұ қ ық осы кө лiк қ ұ ралдары немесе мү лiк мемлекеттiк тiзiлiмге енгiзiлген елдiң қ ұ қ ығ ы бойынша анық талады.

1110-бап. Жолдағ ы қ озғ алатын мү лiкке заттық қ ұ қ ық тар

Мә мiле бойынша жолда келе жатқ ан қ озғ алатын мү лiкке меншiк қ ұ қ ығ ы жә не басқ а да заттық қ ұ қ ық тар, егер тараптардың келiсiмiнде ө згеше белгiленбесе, осы мү лiк жө нелтiлген елдiң қ ұ қ ығ ы бойынша анық талады.

1111-бап. Заттық қ ұ қ ық тарды қ орғ ау

1. Меншiк қ ұ қ ығ ы мен ө зге де заттық қ ұ қ ық тарды қ орғ ауғ а арыз берушінің таң дауы бойынша мү лік тұ рғ ан елдің қ ұ қ ығ ы немесе сот елiнiң қ ұ қ ығ ы қ олданылады.
2. Қ озғ алмайтын мү лiкке меншiк қ ұ қ ығ ы мен ө зге де заттық қ ұ қ ық тарды қ орғ ауғ а осы мү лiк тұ рғ ан елдiң қ ұ қ ығ ы қ олданылады. Қ азақ стан Республикасының мемлекеттiк тiзiлiмiне енгізілген мү лікке қ атысты Қ азақ стан республикасының қ ұ қ ығ ы қ олданылады.

Параграф 5. Шарттық мiндеттемелер

1112-бап. Шарт тараптарының келiсiмiмен қ ұ қ ық таң дау

1. Егер Қ азақ стан Республикасының заң актiлерiнде ө згеше кө зделмесе, шарт тараптардың келiсiмiмен таң далғ ан елдiң қ ұ қ ығ ымен реттеледi.
2. Тараптардың қ олданылуғ а тиiстi қ ұ қ ық ты таң дау туралы келiсiмi айқ ын кө рсетiлуге немесе шарттың жә не оларды жинақ тап қ арайтын iстiң мә н-жайларының ережелерiнен тiкелей туындауғ а тиiс.
3. Шарттың тараптары тұ тас алғ анда шарт ү шiн де, оның жекелеген бө лiктерi ү шiн де қ олданылатын қ ұ қ ық ты таң дай алады.
4. Шарттың тараптары қ олданылатын қ ұ қ ық ты кез келген уақ ытта, шарт жасасу кезiнде де, одан кейiн де таң дап алуы мү мкiн. Тараптар шартқ а қ олданылатын қ ұ қ ық ты ө згерту туралы да кез келген уақ ытта уағ даласа алады.

1113-бап. Тараптардың келiсiмi болмағ ан кезде шартқ а
қ олданылатын қ ұ қ ық

1. Шарт тараптарының қ олдануғ а тиiстi қ ұ қ ық туралы келiсiмi болмағ ан кезде ол шартқ а:
1) сатып алу-сату шартында - сатушы;
2) сыйғ а тарту шартында - сыйғ а тартушы;
3) мү лiктiк жалдау (жалғ а алу) шартында - жалғ а беруші немесе жалдауғ а берушi;
4) мү лiктi тегiн пайдалану шартында - несие берушi;
5) мердiгерлiк шартында - мердiгер;
6) тасымалдау шартында - тасымалдаушы;
7) кө лiк экспедициясы шартында - экспедитор;
8) қ арыз немесе ө зге де кредит шартында - кредит берушi;
9) тапсырма шартында - сенiм бiлдiрiлген адам;
10) комиссияның шартында - комиссионер;
11) сақ тау шартында - сақ таушы;
12) сақ тандыру шартында - сақ тандырушы;
13) тапсырма беру шартында - тапсырма берушi;
14) кепiлге салу шартында - кепiлге салушы;
15) айрық ша қ ұ қ ық тарды пайдалану туралы лицензиялық шартта - лицензиар болып табылатын тараптар қ ұ рылғ ан, тұ ратын жерi немесе негiзгi қ ызмет орны бар елдiң қ ұ қ ығ ы қ олданылады.
2. Нысанасы қ озғ алмайтын зат болып табылатын шарт бойынша, сондай-ақ мү лiктi сенiмгерлiкпен басқ ару туралы шарт бойынша қ ұ қ ық тар мен мiндеттемелерге сол мү лiк тұ рғ ан елдiң қ ұ қ ығ ы, ал Қ азақ стан Республикасында мемлекеттiк тiзiлiмге енгiзiлген мү лiкке қ атысты - Қ азақ стан Республикасының қ ұ қ ығ ы қ олданылады.
3. Шарт тараптарының қ олданылуғ а тиiстi қ ұ қ ық туралы келiсiмi болмағ ан жағ дайда осы баптың 1-тармағ ындағ ы ережелерге қ арамастан:
1) бiрлескен қ ызмет жә не қ ұ рылыс мердiгерлiгi туралы шартқ а мұ ндай қ ызмет жү зеге асырылатын немесе шартта кө зделген нә тижелер жасалатын елдiң қ ұ қ ығ ы;
2) конкурстық сауда-саттық тың (тендердiң, аукционның) қ орытындылары бойынша немесе биржада жасалғ ан шартқ а - конкурстық сауда-саттық ө ткiзiлген немесе биржа орналасқ ан елдiң қ ұ қ ығ ы қ олданылады.
4. Осы баптың 1-3-тармақ тарында атап келтiрiлген шарттарғ а, тараптардың қ олданылуғ а тиiстi қ ұ қ ық туралы келiсiмi болмағ ан кезде, мұ ндай шарттың мазмұ ны ү шiн шешушi маң ызы бар, орындауды жү зеге асыратын тараптар қ ұ рылғ ан, тұ рғ ылық ты жерi немесе негiзгi қ ызмет орны болғ ан елдiң қ ұ қ ығ ы қ олданылады. Шарттың мазмұ ны ү шiн шешушi маң ызы бар орындауды анық тау мү мкiн болмағ ан жағ дайда шарт мейлiнше тығ ыз байланысты елдiң қ ұ қ ығ ы қ олданылады.
5. Шарт бойынша орындауды қ абылдауғ а қ атысты, тараптар ө згеше келiспегендiктен, осындай қ абылдау ө ткiзетiн орынның қ ұ қ ығ ы ескерiледi.
6. Егер шартта халық аралық айналымда қ абылданғ ан сауда терминдерi пайдаланылса, шартта ө зге нұ сқ аулар болмағ ан жағ дайда оларды iскерлiк айналымның тиiстi сауда терминдерiне қ атысты қ олданылып жү рген ғ ұ рыптар жө нiндегi қ атынастарына қ олдануғ а тараптар келiскен деп есептеледi.

1114-бап. Шетелдiң қ атысуымен заң ды тұ лғ а қ ұ ру туралы
шартқ а қ олданылатын қ ұ қ ық

1. Шетелдiң қ атысуымен заң ды тұ лғ а қ ұ ру туралы шартқ а осы заң ды тұ лғ а қ ұ рылатын немесе қ ұ рылғ ан елдiң қ ұ қ ығ ы қ олданылады.
2. Осы баппен реттелетiн қ атынастар ө зiне заң ды тұ лғ аны қ ұ ру жә не тоқ тату, оғ ан қ атысу ү лесiн беру жө нiндегi қ атынастарды жә не заң ды тұ лғ аның қ атысушылары арасындағ ы олардың (соның iшiнде кейiнгi келiсiмдермен белгiленетiн) байланысты ө зара қ ұ қ ық тары мен міндеттерiне басқ а да қ атынастарды қ амтиды.
3. Осы баптың ережелерi шетел қ атысатын заң ды тұ лғ а қ атысушыларының ө зара қ ұ қ ық тары мен мiндеттерi басқ а қ ұ рылтай қ ұ жаттарымен белгiленген жағ дайда да қ олданылады.

1115-бап. Қ олданылатын қ ұ қ ық тың кү шiнде болатын саласы

1. Шартқ а осы параграф ережелерiне орай қ олданылатын қ ұ қ ық, атап айтқ анда:
1) шартқ а тү сіндіруді;
2) тараптардың қ ұ қ ық тары мен мiндеттерiн;
3) шарттың орындалуын;
4) шартты орындамаудың немесе тиiсiнше орындамаудың салдарын;
5) шарттың тоқ татылуын;
6) шарт жарамсыздығ ының негiздерi мен салдарын;
7) шартқ а байланысты талаптарды беру мен қ арыз аударуды қ амтиды.
2. Орындаудың ә дiстерi мен рә сiмдерiне, сондай-ақ тиiсiнше орындалмағ ан жағ дайда қ олданылуғ а тиіс шараларғ а қ атысты қ олданылатын қ ұ қ ық тан басқ а орындалу жү ргiзiлетiн елдiң қ ұ қ ығ ы да назарғ а алынады.