Жоспарлаудың дәстүрлі көзқарастары мен жоспарлаудың заманауи әдістері арасындағы айырмашылықтарды көрсетіңіз

Дә стү рлі тү рде жоспарлауда негізгі жауапкершілікті компанияның атқ арушы директорлары мен жоғ арғ ы менеджерлері алады. Бірақ заманауи кө зқ арас, бұ л процеске ұ йымның барлық мү шелерінің қ атысуына негізделеді. Кейбір компанияларда жоспарлау ә рбір жұ мысшының кү нделікті атқ аратын жұ мысының бір бө лігі болып есептеледі. Алдымен жоспарлаудың дә стү рлі кө зқ арастарын, одан соң замануи кө зқ арастарын қ арастырып кө рейік.

Жоспарлаудың дә стү рлі кө зқ арастары. Ұ зақ уақ ыт бойы корпоративтік жоспарлау жоғ ары басшылық тың, консультациялық фирмалардың жә не (кө біне) орталық жоспарлау бө лімдерінің айнымас басымдылығ ы ретінде қ аралды. Соң ғ ысы тікелей тек атқ арушы директорғ а немесе фирма президентіне бағ ынатын жоспарлау мамандары тобырынан тұ рады. Бұ л кө зқ арастың ә йгілі болғ ан кездері 1970 жылдарғ а келеді. Орталық жоспарлау бө лімдерінің жұ мысы нақ ты мә ліметтерді жинау жә не стратегиялық жоспарлауды қ ұ ру болып табылады. Олар жоспарды бү кіл ұ йым ү шін қ ұ рады жә не «жоғ арыдан тө мен» принципіне негізделеді. Президенттің мақ ұ лдауынан кейін жоспарлар «жоғ арыдан» бө лімдер мен бө лімшелерге тү седі. Кө п жағ дайда орталық жоспарлау бө лімдерінің қ ызметі қ арама-қ айшылық тудырмайды. Мысалы, кейбір компаниялардың корпоративтік жоспарлау бө лімдерінде 7-8 адамнан тұ рады. Бө лім екі топқ а бө лінеді: 1. Аналитикалық: стратегиялық жоспарлауғ а керекті экономикалық немесе басқ алай қ ажет болатын мә ліметтерді жинаумен жә не оарғ а талдау жасаумен айналысады. 2. Стратегиялық: ұ зақ уақ ытқ а жоспарлар қ ұ ру жә не процестің еншілес компанияларда ү йлесуін қ адағ алайды.

Бірақ, орталық жоспарлау бө лімдерінің кемшілік тұ стары да бар. Мысалы, орталық жоспарлау бө лімдері нарық тағ ы кү нделікті ө згеріп отыратын нақ ты ақ паратпен толық қ амтамасыз етіле бермейді. Жә не негізгісі компанияның бірінші қ атарында, ә рі тұ тынушылармен тікелей жұ мыс жасайтын жұ мысшылардың тә жірибесін толық қ адағ алай алмайды.

Жоспарлаудың замануи кө зқ арастары. Жоспарлаудың замануи кө зқ арастарына жоспарлаудың децентрализациясы жатады. Немесе жоспарлау мамандарын негізгі бө лімдерге ү лестіру. Олардың мақ саты – менеджерлерге сол бө лімнің стратегиялық жоспарларын орындауғ а кө мектеседі. Бұ л тә жірибе жоспалаушылар мен жұ мысшылар арасындағ ы кейбір мә селелерді шешуге кө мек береді. Жоспарды “жоғ арыдағ ылар” емес “кімдер орындауғ а тиісті” солар қ ұ рады. Децентрализацияландыруды ұ стану бірнеше бизнес бағ ыттары, бө лімшелері(ә сіресе дү ние жү зінде таралса) бар компанияларғ а тиімді. Бұ л жердегі басты мә селе жоғ арғ ы басшылық бө лімшелеріндегі менеджерлердің қ ойып отырғ ан мақ саттарына сеніммен қ арайды. Осы ретте менеджер стратегиялық масаттары нақ ты ә рі тиімді, қ анаттанарлық болуы тиіс. Арнайы жоспарлау тобы – бұ л сызық тық (линейных) менеджерлердің тобы. Бұ л топ компаниядағ ы толық жоспарлау процестеріне жауап беретін стратегиялық жоспарларды қ ұ руғ а арналғ ан.