Дамыған және дамып келе жатқан елдердің зейнетақы нарығы

Міндетті зейнетақ ылық сақ тандыру туралы алғ аш заң 1935 жылы АҚ Ш та қ абылданды. Зейнетке шығ у жасы - 65 жасқ а толғ аннан кейін жұ мыснышың жынысына қ арамастан. Басқ а амалыда бар – зейнетке ү ш жыл бұ рын ерте шығ у, бірақ мұ нда ү ш жыл бойы зейнетақ ы 20% тө мен болады. Американдық зейнетақ ы шамасы жалпы ең бек стажына, оның ү здіксіздігіне, жалақ ы кө леміне байланысты жә не кө біне 50 ден 80% дейінгі жалақ ығ а шегінде шайқ алады, яғ ни орташа алғ анда 700 долл.қ ұ рады.

Франциядағ ы зейнетақ ы жү йесі Европадағ ы ең кү рделісы болып келеді. Азаматтар зейнеттілікке 60 жаста шығ ады, ерлер мен ә йелдер. Француздық зейнеақ ы жү йесі екі фундаменталды қ ағ идағ а негізделеді: сақ тандыру жә не ынтымақ тастық. Зейнетақ ы қ орына аударымдары да ә ртү рлі. Зейнетақ ы кө лемі соң ғ ы 11 ең бек жылына есептелген, орташа жалақ ының 50% қ ұ райды. Сонымен қ атар минималды жә не максималды мемлекеттік пениялар бар 5тен 10 мың. долл.жылына.

Германияда зейнетақ ы қ орына бү гінгі кү нгі айдарым, зейнеткерлердің кә рілігін қ амтамасыз етеді. Зейнеттілікке шығ у жасы - 65. Шектеулер бар: жұ мысшылар зейнеткерлік салымдарды жуық тап алғ анда айына 5000 АҚ Ш долл. аспайтын жалақ ысы болғ ан жағ дайда ғ ана тө лейді, ал ол суммадан асқ анда кө біне міндетті емес сақ тандыру қ орына слады. Немістердің зейнетақ ы кө лемі жалақ ыдан 70% дейін жетеді жә не ең бекақ ы кө лемі мен ең бек стажына байланысты.

Ұ лыбританияның зейнетақ ы жү йесінде зейнетақ ыны тағ айындау кезінде кө птеген факторлар саны ессепке алынады. Ер адамдар ү шін зейнеткерлік жас 65, ал ә йелдерде 60. Зейнетақ ы қ орына салымдар жұ мысшылар жағ ынан 10% қ ұ райды, бірақ 23660 фунт немесе жылдық 38, 3 мың. АҚ Ш долл. аспауы керек. Ел ө зінің азаматтарына минималды зейнетақ ығ а кепілдік береді. Зейнетақ ылық қ амтамасыз ету заң ына сә йкес салым салу -ә рбір азаматтың жеке ісі, олдың мемлекеттік емес зейнетақ ы қ орында шот ашуғ а мү мкіндіктері бар..

Израилдік зейнетақ ымен, жұ мыссыздық жө ніндегі пособиямен қ амтамасыз ету жү йесі немесе қ артайғ анда зейнеткерлік жасқ а жеткен бапрлық тұ лғ аларғ а тө лейді. ьская система пенсионного обеспечения пенсии, пособия по безработице или старости выплачивает всем лицам, достигшим пенсионного возраста (Ер адамдар ү шін зейнеткерлік жас 65, ал ә йелдерде 60). Жанұ ялық жағ дайғ а байланысты орташа жалақ ыдан 16дан 24%дейінгі диапазонда олардың кө лемі жатыр. 5, 5% шекте ө зінің жалақ ысының бір бө лігін міндетті емес зейнетақ ы қ орына жібереді. Зейнетақ ы соң ғ ы жұ мыс орынында болғ ан жалақ ының 75% қ ұ райды.

Бақ ылау сұ рақ тары

1. Чилидің зейнетақ ы нарығ ының ерекшелігі неде?

2. Дамығ ан елдердің зейнетақ ы нарығ ының ерекшелігі неде?

3. дамушы елдердің зейнетақ ы нарығ ының ерекшелігі неде?

Тақ ырып 23 Ә ЛЕМДІК ИПОТЕКАЛЫҚ НАРЫҚ

1. Ә лемдік ипотекалық нарық тың дамуы

2. Ә ртү рлі елдердің ипотекалық нарығ ы