Жону автоматтары

Кесте

I.2 4А сериялы қ озғ алтқ ыштардың техникалық берілгені

Кесте

4А сериялы қ ысқ а тұ йық талғ ан роторлы асинхронды қ озғ алтқ ыштың тү рі.

4А сериялы қ озғ алтқ ыштар 50Гц жиілікте жұ мыс жасауғ а негізделген.

МЕСТ 13267-73 стандартқ а сә йкес қ уаты 0, 06-400 кВт дейін есептелген. Номинал кернеуі 220В жә не 380В.

Асинхронды электр қ озғ алтқ ыштар барлық электрлік машиналарғ а қ арағ анда қ арапайым, сенімді, басқ алармен салыстырғ анда салмағ ымен габариті ың ғ айлы, электрлік машиналардың кең тарағ ан тү рі.

4- серия нө мірі

А- асинхронды

90- айналу осьінің биіктігі мм

М, S, L- станика шартты ұ зындығ ы

У- қ оң ыржай климат ү шін

З- орналастыру категориясы

I.3 Электр қ абылдағ ыштардың сенімділік категориясының анық талуы.

Тұ тынушыларды ЭЭ-мен жабдық тауды электр қ ондырғ ылар қ ұ рылғ ы ережесі (ПУЭ) II-III категорияғ а бө леді.

I- категорияғ а электр қ абылдағ ыштар электр жабдық ты сақ тамау, оғ ан қ оса ө зімен бірге бақ ытсыздық жағ дай туғ ызатын жабдық ты бү лдіру ү лкен кө лемді ө ндірісті шығ ынғ а ұ шыратын қ иын технологиялық процесті бұ затыны жә не т.б. қ атысты.

II- категорияғ а электр қ абылдағ ыштар жабдық тауды ЭЭ-ы ү зіліс жасау ө ндіріспен байланысты, жай жұ мысшылар, механизмдермен ө ндірістік транспорт, қ алалық тұ рғ ындар санын сақ тамау қ атысты.

III- категорияғ а I, II категорияғ а жататындардан басқ асы қ атысты мысалы, электр қ абылдағ ыштар цехтағ ы топтық ө ндірістік емес кө мекші цехтар жә не т.б. қ атысты.

I-ші категориядағ ы электр қ абылдағ ыштар ЭЭ-мен ү зіліссіз екі жақ ты ток кө зімен қ ө ректену керек. Ү зіліс болғ ан жағ дайда тек уақ ытша автоматты басқ аруда резервті қ орек болу керек.

II-ші категориядағ ы қ абылдағ ыштар ү зілісі, мысалы уақ ытша қ ажетті жағ дайда резервті қ орек кө зін қ осу ү шін кезекші немесе оперативті бригадаганың жү руімен.

III-ші категория ү шін ү зіліс электр жабдық тау мысалы: уақ ытша жө ндеу немесе электр жабдық тау жү йесінде элементтің сынуын ауыстыру, бірақ мына шартпен ү зіліс уақ ыты тә уліктен аспауы керек.

II бө лім. Электрлік жү ктемелер есебі.

Ө ндірістің есеп жү ктемесін есептегенде келесі жағ дайда анық тау қ ажет.

а) ө ндірістік кө п механизмдері айнымалы жү ктемемен жұ мыс жасайды.

б) электр қ озғ алтқ ыштар ең ауыр жү ктемеге есептемемен жұ мыс кезінде кө п уақ ыт жү ксіз тұ рады.

в) ө ндірістің барлық электр қ озғ алтқ ыштар бір уақ ытта жә не тұ рақ ты токқ а қ осылмайды олардың жұ мысы технологиялық процеске байланысты, бір уақ ытта олар жү ктемені максимал жү ктемесі деп аталады.

г) асинхронды қ ысқ а тұ йық электр қ озғ алтқ ыш қ осқ анда қ уат орта жә не максимал қ уаттан жоғ ары ьолады. Электр қ абылдағ ыштар есептегенде жү ктеме графигі болмауы мү мкін, сондық тан есеп коэффиценті графиктің сипаттамасымен береді.

Электр қ абылдағ ыштың номинал қ уаты зауыттың қ ұ жатында кө рсетіледі.

Пісіру агрегатын номинал қ уатын табу керек

Р_н = S_n · Cos φ · √ ПВ Cos φ = 0.35

P_н = 12 · 0.35 · √ 0.4 = 2.6 кВт

Кө пірлі кран номинал қ уатын табу керек

Р_н = P_п · √ ПВ Cos φ = 0.35

P_н = 20 · √ 0.6 = 14 кВт

Cos φ Щеховцов. В. П «Расчетно – практические занятия по электро снабжению объектов» кітабынан 1.5.1 кестесі ұ сынылғ ан коэффицентер мә нінен алынды. 24бет.

Категориялар бойынша тұ тынушылар қ ұ рамы

Кесте

II. 1 Тұ тынушы қ ұ рамының коэффицентін табу.

Жү ктемені есептеу керекті трансформатордың қ уатын білу ү шін қ ажет,

сонымен қ атар ток ө ткізгіштердің қ ыздыру жағ ын кернеу жоғ алу, қ орғ аныс

аппапаттарын дұ рыс таң дауғ а қ ажет.

1000В-қ а дейінгі кернеуде жү ктеме есептегенде келесі мө лшерлерде білу керек.

а) актив, реактив номинал қ уат қ осындыларын қ уат қ абылдағ ыштарды топқ а бө ліп сол топтың қ уатын білу.

б) топтың пайдалану коэффицентін топтың актив, реактив орта қ уатын ең кө п жү ктелген кезекте.

в) электр қ абылдағ ыштардың эффект санын n_э

К_м - максимал коэффиценті

Р_м - максимал актив қ уаты

Q_м - максимал реактив қ уаты

n - тоқ қ абылдағ ыштар саны

S_м - максимал толық қ уаты

K_п - пайдалану коэффиценті

K_с - сұ раныс коэффиценті

Cos φ - қ уат коэффиценті

n - пайдалану ә сер коэффиценті

Тұ тынушылар қ ұ рамының коэффиценті.

Кесте

II.2 Электр қ абылдағ ыштардың актив, реактив, толық қ уатының мә нін есептеу.

1)Барлық электр қ абылдағ ыштар пайдалану коэффиценті қ уат

коэффицентімен жақ ын жағ даймен толтыру керек.

1 топ электр қ абылдағ ыштарының номинал қ уаты ә р-бір электр

қ абылдағ ыштарының номинал қ уатының қ осындысына тең.

Р_н.Кп = ∑ P_ном

Р_{н.0, 17} = 33, 2 кВт

Р_{н.0, 1} = 5 кВт

2) Ә р топта электр қ абылдағ ыштардың санын есептейміз.

η _0.17 = 8

η _0.1 = 1

3) Номинал қ уаттарын тауып эффект санын (η _э) есептейміз.

η _э = (∑ Р_ном)² / ∑ Р²_ном

η _{э.0, 17} = (5, 5 + 4, 8 + 1, 8 + 4, 5 + 2, 8 + 10 + 1, 5 + 2, 3)² / 5, 5² + 4, 8² + 1, 8² + 4, 5² + 2, 8² + 10² + 1, 5² + 2, 3² = 1102, 24 / 30, 25 + 23, 04 + 3, 24 + 20, 25 + 7, 84 + 100 + 2, 25 + 5, 29 = 1102, 24 / 192, 16 = 5, 74

η _{э.0, 1} = (5) ² / 5² = 1

4) Барлық электр қ абылдағ ыштардың тү йінге келтіретін қ уатын есептейміз.

∑ Р_ном = ∑ P_н.Кп

Мұ ндағ ы ∑ Р_ном - барлық электр қ абылдағ ыштардың номинал қ уатының қ осындысы.

∑ = 5, 5 + 4, 8 + 1, 8 + 4, 5 + 2, 8 + 10 + 1, 5 + 5 + 2, 3 = 38, 2 кВт

5) Анық тама бойынша топ электр қ абылдағ ыштың K_п, Cos φ – арқ ылы анық таймыз, тригонометриялық кестемен tg φ – ді анық таймыз.

tg φ = 0, 2

6) Ең ауыр жү ктелген кезең інен орта актив жү ктемесін ә р топ электр қ абылдағ ышты табамыз.

Р_орта = K_п · Р_ном

Р_{орта 0, 17} = 0, 17 · 33, 2 = 5, 64 кВт

Р_{орта 0, 1} + 0, 1 · 5 = 0, 5 кВт

Осыдан соң реактив қ уатты табамыз.

Q_орта = P_орта · tg φ tg φ = 0.6

Q_{орта0, 17} = 5, 64 · 0, 2 = 1, 128 кВар

Q_{орта0, 1} = 0, 5 · 0, 2 = 0, 1 кВар

7) Ә р топта электр қ абылдағ ыштың актив, реактив топ қ ұ рамының қ осындысын табамыз.

Р_{орта.тү йін} = ∑ Р_орта; Q_{орта.тү йін} = ∑ Q_орта;

Р_{орта.тү йін} = 5, 64 + 0, 5 = 6, 14 кВт

Q_{орта.тү йін} = 1, 128 + 0, 1 = 1, 228 кВар

8) Орташа шегілген пайдалану коэффицентін тү йін ү шін анық тау.

K_{п.тү йін} = Р_{орта.тү йін} / ∑ Р_ном = 6, 14 / 38, 2 = 0.16

9) Орташа шегілген тү йін ү шін tg φ – ді табамыз.

tg φ _{тү йін} = Q_{орта.тү йін} / Р_{орта.тү йін} = 1, 228 / 6, 14 = 0.2

tg φ _{тү йін} - бойынша шегілген қ уат коэффицентерін тү йін ү шін анық таймыз.

Cos φ _{тү йін} = 0.63

10) Пайдалану коэффицентерін байланысты электр қ абылдағ ыштардың эфект санын табу жә не график бойынша анық таймыз.

К_м - максимал коэффиценті

η _{э.5, 74} = 5, 74

η _{э.0, 1} = 1

Анық тама кітабынан эфект санына қ арап максималды коэффицентін анық таймыз.

1.5.1 кестеде Щеховцов. В. П «Расчетно – практические занятия по электро снабжению объектов» 26 бет.

К_{м.0, 0, 17} = 2, 39

К_{м 0, 1} = 5, 5

11) Максимал коэффицентін ескере отырып максимал есеп жү ктемесін есептейміз.

Р_р = К_м · Р_{орта.тү йін} ; Р_р – максимал есеп жү ктеме;

Р_{р 0, 17} = 6, 17 · 2, 39 = 14, 67 кВт

Р_{р 0.1} = 5, 5 · 6, 14 = 33, 77 кВт

12) Реактив есеп жү ктемесімен есептейміз.

Q_p = К_м · Q_{орта.тү йін} ;

Q_{p 0, 60} = 1, 23 · 2, 39 = 2, 94 кВар

Q_{p 0, 1} = 1, 23 · 5, 5 = 6, 76 кВар

13) Толық қ уатты анық таймыз.

S_р.Кп = √ P_р² + Q_р² кВА

S_{р.0, 17} = √ 14, 67² + 2, 94² = 14, 96 кВА

S_{р.0, 1} = √ 33, 7² + 6, 76² = 34, 37 кВА

14) Қ орытынды толық қ уатын анық таймыз.

S_мax = 14, 96 + 34, 37 = 49, 33 кВА

S_мax = 49, 33 кВА

Коэффиценттер бойынша негізгі параметрлердің орналасуы.

Кесте

II. 3 Трансформатор таң дау.

Трансформаторлар айнымалы ток кернеуін тү рлендіруде қ олданады. Трансформаторларды 1, 3 жә не кө п фазалы; 2, 3 жә не кө п орамды болып бө леді. Оларды қ ұ рлысы жағ ынан қ ұ рғ ақ жә не майлы болады.

Майлы трансформаторлардың белсенді бө лігі (орамдар жә не магниттік жү йесі) трансформаторлық маймен толтырылғ ан бакта орналастырылады.

Қ ұ рғ ақ трансформаторлардың белсенді бө лігі қ оршағ ан ортаның ауасымен суытылады.

Кү штік майлы трансформаторлардың қ уат диапазоны 10 кВА ден 630000 кВА дейін, ал қ ұ рғ ақ трансформаторлардың орындалуында ВА бірлігінен 1600 кВА дейін.

Майлы трансформаторлардың ә ріптік мә ні:

ТМ – майлы трансформатор, 3 фазалы;

О – 1 фазалы;

Н – жү ктемеде кернеуді реттеу мү мкіндігі;

Р – орамдарды тарамдалғ ан;

Д – майлы салқ ындатқ ышы ү рмелі (трансформаторлардың ішінде желдеткіш орналасқ ан);

Ц – ауамен ү рлеп майлы салқ ындатқ ыш жолын айналымғ а келтіру;

Ә ріптік мә німен кейін сандар қ уатын жә не бірінші реттік кернеуін кө рсетуші. Мысалы: ТМ – 630/10 – 630 кВА қ уаты майлы трансформаторлар, кернеуі 10 кВ.

Трансформаторлардың қ ұ рғ ақ орындалу мә ні: ТСЗ – 3 фазалы трансформаторлар қ ұ рғ ақ қ орғ аныста орындалғ ан.

Трансформатор таң дау есебі.

S_мах = 49, 33 кВА

S_мах - цехтың максимал толық қ уаты.

Трансформатордың номинал толық қ уатын есептейміз:

S_н.тр = S_мах / 1, 4

S_н.тр = 49, 33 / 1, 4 = 35, 24

ТМ сериялы кү штік трансформаторы

Кесте

Авторы: И.И Алиев «Справочник по электротехнике и электрооборудованию» 2007ж

Таң далғ ан трансформаторды дұ рыс таң далғ анын анық тау.

К_з – жү ктелуден тексереміз, яғ ни трансформаторды сынау

К_з.ав = S_мах / S_н.тр < 1, 4 шарт орындалуы керек.

556 / 400 < 1, 4

1, 39 / 1, 4 шарт орындалды.

Жұ мыс режимінде.

К_з.р = S_мах / 2 · S_н.тр = 556 / 2 · 400 = 0.69

0.5 < К_з.р < 0.92

0.5 < 0.69 < 0.92

∆ Q_xx = I_xx · S_тр / 100; К_пп 0.02

∆ Q_кз = U_xx · S_тр / 100;

К_з.э = ∆ P_xx · К_пп · U_xx / ∆ P_кз · К_пп · ∆ Q_кз;

∆ Q_xx = 2, 1· 400 / 100 = 8.4

∆ Q_кз = 4.5 · 400 / 100 = 18

К_з.э = 1.05 · 0.02 · 4.5 / 5.5 · 0.02 · 18 = 0.0945 / 1.98 = 0.05

К_з.э < К_з.р < 0.92;

0, 05 < 0, 69 < 0, 92 шарттың орындалуына байланысты таң далғ ан

трансформатор дұ рыс таң далғ аны кө рінеді.

ІІІ бө лім Қ ысқ а тұ йық талу токтарын есептеу.

ІІІ.1 Жалпы мә ліметтер.

Электрлі аппараттар, сымдар, кабельдермен шиналар қ ысқ а уақ ытты электр динамикалық кү ш импульсына жә не жылу импульсына қ ысқ а тұ йық талу кезінде шыдауы тиіс.

Сол себептен аппараттар мен сымдарды таң далғ ан уақ ытта олардың жү ктеме режиміндегі ұ зақ жұ мыс шартында жә не қ ысқ а тұ йық талу кезіндегі динамикалық жә не термикалық шыдамдылығ ына есептеу керек.

Қ ысқ а тұ йық талу тогын есептеу ол:

- есептік жү йеде орын ауыстыру сұ лбасын қ ұ ру қ ысқ а тұ йық талу нү ктесін таң дау;

- кедергісін есептеу;

- қ ысқ а тұ йық талу нү ктесіндегі 1 фазалы 2 фазалы жә не 3 фазалы бө лінген нү ктеде анық тау.

Орын ауыстыру сұ лбасы есептік сұ лбада ө зінің нұ сқ асын кө рсетеді, барлық элементтері кедергілермен ауыстырылғ ан, магниттік байланыс электрлікпен қ ысқ а тұ йық талу нү ктесі тарату сатыларында жә не электр қ абылдағ ыштың соң ынан таң далады.

Қ ысқ а тұ йық талу нү ктесі жоғ арыдан тө менге нө мірленеді, қ орек

кө зінен бастап сонымен қ ысқ а тұ йық талу тогын есептеу электр

қ ондырғ ының динамикалық тұ рақ тылығ ын білу ү шін қ ысқ а тұ йық талу

кезң нде қ ажет.

ІІІ. 2 Қ ысқ а тұ йық талу токтарын есептеу.

Қ ысқ а тұ йық талу тогын есептемес бұ рын ә уелі трансформатор мен шина арақ ашық тығ ындағ ы кабельдің кө лденең қ имасын, жұ мыстық тогын І_ж есептейміз.

І_ж = S_н.тр / √ 3 · U_т.к;

Ғ = І_ж / j _эк мұ ндағ ы j _эк - экономикалық ток;

Кабельдің экономикалық ток тығ ыздығ ы – 2, 47 А/мм²

Кабельдің кө лденең қ имасы анық тама кітабынан анық таймыз. Содан қ ысқ а тұ йық талу тогын анық тауда келесі қ атынасты қ олданамыз.

а) 3 фазада кА; І_к⁽³⁾ = І_ж / Z_ж;

б) 2 фазада кА; І_к⁽²⁾ = 0, 87 · І_к⁽³⁾ ;

в) соғ у тогы кА; i_{соғ у} = √ 2 · К_{соғ у} · І_к⁽³⁾ ;

г) ә сер етуші соғ у тогы кА; І_{соғ у} = q · І_к⁽³⁾ ;

мұ ндағ ы q - ә сер етуші соғ у тогының коэффиценті

q = √ 1 + 2 (К_{соғ у} - 1)²

К-1 нү ктесі ү шін.

І_ж = S_н.тр / √ 3 · U_т.к = 40 кВА / 1, 73 · 0, 4 кВ = 27, 6 А

Осыдан соң кабельдің қ имасын анық таймыз.

Ғ = І_ж / 2, 47 = 27, 6 / 2, 47 = 11, 17 мм²

Анық тама кітабынан кабельдің жіберу кө лденең қ имасын анық таймыз. Кабельдің (500 В-қ а дейін) актив жә не индуктив меншікті кедергісі қ алыпты жү ктемеде.

Ғ _жіберу = 10 мм²

r_о – 2, 94 Ом/км меншікті актив кдергісі.

x_о – 0, 11 Ом/км меншікті индуктив кедергісі.

ℓ - 0, 001 км

Трансформатор мен шина арасы ℓ - 0, 004 км

R = 2, 94 · 0, 001 = 0, 029 Ом

X = 0, 11 · 0, 001 = 0, 0011 Ом

Ζ _ж = √ R² + X² = √ 0, 029² + 0, 0011² = 0, 029 Ом

Қ ысқ а тұ йық талу тогын анық тауда келесі қ атынасты қ олданамыз.

а) І_к⁽³⁾ = І_ж / Z_ж = 87, 6 / 0, 029 = 951, 7 кА

б) І_к⁽²⁾ = 0, 87 · І_к⁽³⁾ = 0, 87 · 951, 7 = 828 кА

в) i_{соғ у} = √ 2 · К_{соғ у} · І_к⁽³⁾ = 1, 41 · 1 · 951, 7 = 1341, 9

г) q = √ 1 + 2 (К_{соғ у} - 1)² = √ 1 + 2 (1 – 1)² = 1

І_{соғ у} = q · І_к⁽³⁾ = 1 · 951, 7 = 951, 7 кА

К-2 нү ктесі ү шін.

І_ж = ∑ · S_н.тр / √ 3 · U_т.к = 42, 8 / 0, 69 · 0, 4 кВ = 62, 03 А

Ғ = І_ж / 2, 47 = 62, 03 / 2, 47 = 25, 11 мм²

Ғ _жіберу = 25 мм²

r_о – 1, 17 Ом/км меншікті актив кдергісі.

x_о – 0, 099 Ом/км меншікті индуктив кедергісі.

ℓ - 0, 004 км

R = 1, 17 · 0, 004 = 0, 0047 Ом

X = 0, 099 · 0, 004 = 0, 000036 Ом

Ζ _ж = √ R² + X² = √ 0, 0047² + 0, 000036² = 0, 005 Ом

а) І_к⁽³⁾ = І_ж / Z_ж = 62, 03 / 0, 005 = 12406 кА

б) І_к⁽²⁾ = 0, 87 · І_к⁽³⁾ = 0, 87 · 12406 = 10793, 2 кА

в) i_{соғ у} = √ 2 · К_{соғ у} · І_к⁽³⁾ = 1, 41 · 1 · 12406 = 17492, 5

г) q = √ 1 + 2 (К_{соғ у} - 1)² = √ 1 + 2 (1 – 1)² = 1

І_{соғ у} = q · І_к⁽³⁾ = 1 · 12406 = 12406 кА

К-3 нү ктесі ү шін.

І_ж = ∑ · S_н.тр / √ 3 · U_т.к = 44, 9 / 0, 69 · 0, 4 кВ = 65, 07 А

Ғ = І_ж / 2, 47 = 65, 07 / 2, 47 = 26, 34 мм²

Ғ _жіберу = 25 мм²

r_о – 1, 17 Ом/км меншікті актив кдергісі.

x_о – 0, 009 Ом/км меншікті индуктив кедергісі.

ℓ - 0, 004 км

R = 1, 17 · 0, 009 = 0, 0047 Ом

X = 0, 009 · 0, 004 = 0, 000036 Ом

Ζ _ж = √ R² + X² = √ 0, 0047² + 0, 000036² = 0, 005 Ом

а) І_к⁽³⁾ = І_ж / Z_ж = 65, 07 / 0, 005 = 13014 кА

б) І_к⁽²⁾ = 0, 87 · І_к⁽³⁾ = 0, 87 · 413014 = 11322, 2 кА

в) i_{соғ у} = √ 2 · К_{соғ у} · І_к⁽³⁾ = 1, 41 · 1 · 13014 = 15964, 3

г) q = √ 1 + 2 (К_{соғ у} - 1)² = √ 1 + 2 (1 – 1)² = 1

І_{соғ у} = q · І_к⁽³⁾ = 1 · 13014 = 13014 кА

К-4 нү ктесі ү шін.

І_ж = ∑ · S_н.тр / √ 3 · U_т.к = 33, 3 / 0, 69 · 0, 4 кВ = 48, 3А

Ғ = І_ж / 2, 47 = 48, 3 / 2, 47 = 19, 6 мм²

Ғ _жіберу = 16 мм²

r_о – 1, 12 Ом/км меншікті актив кдергісі.

x_о – 0, 107 Ом/км меншікті индуктив кедергісі.

ℓ - 0, 002 км

R = 1, 12 · 0, 002 = 0, 0022 Ом

X = 0, 107 · 0, 002 = 0, 00020 Ом

Ζ _ж = √ R² + X² = √ 0, 0022² + 0, 00020² = 0, 002 Ом

а) І_к⁽³⁾ = І_ж / Z_ж = 48, 3 / 0, 002 = 24150 кА

б) І_к⁽²⁾ = 0, 87 · І_к⁽³⁾ = 0, 87 · 24150 = 21010, 5 кА

в) i_{соғ у} = √ 2 · К_{соғ у} · І_к⁽³⁾ = 1, 41 · 1 · 24150 = 34051, 5

г) q = √ 1 + 2 (К_{соғ у} - 1)² = √ 1 + 2 (1 – 1)² = 1

І_{соғ у} = q · І_к⁽³⁾ = 1 · 24150 = 24150 кА

К-5 нү ктесі ү шін.

І_ж = ∑ · S_н.тр / √ 3 · U_т.к = 47, 4 / 0, 69 · 0, 4 кВ = 68, 7 А

Ғ = І_ж / 2, 47 = 68, 7 / 2, 47 = 27, 8 мм²

Ғ _жіберу = 25 мм²

r_о – 1, 17 Ом/км меншікті актив кдергісі.

x_о – 0, 099 Ом/км меншікті индуктив кедергісі.

ℓ - 0, 005 км

R = 0, 17 · 0, 005 = 0, 0059 Ом

X = 0, 099 · 0, 005 = 0, 00046 Ом

Ζ _ж = √ R² + X² = √ 0, 0059² + 0, 00046² = 0, 005 Ом

а) І_к⁽³⁾ = І_ж / Z_ж = 68, 7 / 0, 005 = 13740 кА

б) І_к⁽²⁾ = 0, 87 · І_к⁽³⁾ = 0, 87 · 13740 = 11953, 8 кА

в) i_{соғ у} = √ 2 · К_{соғ у} · І_к⁽³⁾ = 1, 41 · 1 · 13740 = 19373, 4

г) q = √ 1 + 2 (К_{соғ у} - 1)² = √ 1 + 2 (1 – 1)² = 1

І_{соғ у} = q · І_к⁽³⁾ = 1 · 13740 = 13740 кА

К-6 нү ктесі ү шін.

І_ж = ∑ · S_н.тр / √ 3 · U_т.к = 40, 4 / 0, 69 · 0, 4 кВ = 58, 6 А

Ғ = І_ж / 2, 47 = 58, 6 / 2, 47 = 23, 7 мм²

Ғ _жіберу = 25 мм²

r_о – 1, 17 Ом/км меншікті актив кдергісі.

x_о – 0, 099 Ом/км меншікті индуктив кедергісі.

ℓ - 0, 003 км

R = 1, 17 · 0, 003 = 0, 0035 Ом

X = 0, 099 · 0, 003 = 0, 000297 Ом

Ζ _ж = √ R² + X² = √ 0, 0035² + 0, 000297² = 0, 003 Ом

а) І_к⁽³⁾ = І_ж / Z_ж = 58, 6 / 0, 003 = 19533, 3 кА

б) І_к⁽²⁾ = 0, 87 · І_к⁽³⁾ = 0, 87 · 19533, 3 = 16994 кА

в) i_{соғ у} = √ 2 · К_{соғ у} · І_к⁽³⁾ = 1, 41 · 1 · 19533, 3 = 27542

г) q = √ 1 + 2 (К_{соғ у} - 1)² = √ 1 + 2 (1 – 1)² = 1

І_{соғ у} = q · І_к⁽³⁾ = 1 · 19533, 3 = 19533, 3 кА

К-7 нү ктесі ү шін.

І_ж = ∑ · S_н.тр / √ 3 · U_т.к = 35, 5 / 0, 69 · 0, 4 кВ = 51, 4 А

Ғ = І_ж / 2, 47 = 51, 4 / 2, 47 = 27, 8 мм²

Ғ _жіберу = 25 мм²

r_о – 1, 17 Ом/км меншікті актив кдергісі.

x_о – 0, 099 Ом/км меншікті индуктив кедергісі.

ℓ - 0, 004 км

R = 0, 17 · 0, 004 = 0, 0047 Ом

X = 0, 099 · 0, 004 = 0, 000396 Ом

Ζ _ж = √ R² + X² = √ 0, 0047² + 0, 000396² = 0, 004 Ом

а) І_к⁽³⁾ = І_ж / Z_ж = 51, 4 / 0, 004 = 12850 кА

б) І_к⁽²⁾ = 0, 87 · І_к⁽³⁾ = 0, 87 · 12850 = 11179, 5 кА

в) i_{соғ у} = √ 2 · К_{соғ у} · І_к⁽³⁾ = 1, 41 · 1 · 12850 = 18118, 5

г) q = √ 1 + 2 (К_{соғ у} - 1)² = √ 1 + 2 (1 – 1)² = 1

І_{соғ у} = q · І_к⁽³⁾ = 1 · 12850 = 12850 кА

1) Кө лденең жону білдегі

І_ж = Р_н / √ 3 · U_т.к · Соs φ · η = 5, 5 / 1, 73 · 0, 4 · 0, 65 · 0, 65 = 18, 97 А

Ғ = І_ж / 2, 47 = 18, 97 / 2, 47 = 7, 68 мм²

Ғ _жіберу = 10 мм²

r_о – 1, 79 Ом/км

x_о – 0, 11 Ом/км

ℓ - 0, 0004 км

R = 1, 79 · 0, 004 = 0, 007 Ом

X = 0, 11 · 0, 004 = 0, 0004 Ом

Ζ _ж = √ R² + X² = √ 0, 007² + 0, 0004² = 0, 007 Ом

а) І_к⁽³⁾ = І_ж / Z_ж = 18, 97 / 0, 007 = 2710 кА

б) І_к⁽²⁾ = 0, 87 · І_к⁽³⁾ = 0, 87 · 2710 = 2357, 7 кА

в) i_{соғ у} = √ 2 · К_{соғ у} · І_к⁽³⁾ = 1, 41 · 1 · 2710 = 3821, 1

г) q = √ 1 + 2 (К_{соғ у} - 1)² = √ 1 + 2 (1 – 1)² = 1

І_{соғ у} = q · І_к⁽³⁾ = 1 · 2710 = 2710 кА

2) Жонып айналушы білдек

І_ж = Р_н / √ 3 · U_т.к · Соs φ · η = 4, 8 / 1, 73 · 0, 4 · 0, 65 · 0, 65 = 16, 55 А

Ғ = І_ж / 2, 47 = 16, 55 / 2, 47 = 6, 70 мм²

Ғ _жіберу = 6 мм²

r_о – 3 Ом/км

x_о – 0, 11 Ом/км

ℓ - 0, 002 км

3) Біршпиндельді жонғ ыш автомат

І_ж = Р_н / √ 3 · U_т.к · Соs φ · η = 1, 8 / 1, 73 · 0, 4 · 0, 65 · 0, 65 = 6, 21 А

Ғ = І_ж / 2, 47 = 6, 21 / 2, 47 = 4, 6 мм²

Ғ _жіберу = 2, 5 мм²

r_о – 7, 17 Ом/км

x_о – 0, 11 Ом/км

ℓ - 0, 011 км

Жону автоматтары

І_ж = Р_н / √ 3 · U_т.к · Соs φ · η = 4, 5 / 1, 73 · 0, 4 · 0, 65 · 0, 65 = 15, 52 А

Ғ = І_ж / 2, 47 = 15, 52 / 2, 47 = 6, 28 мм²

Ғ _жіберу = 6 мм²

r_о – 3 Ом/км

x_о – 0, 11 Ом/км

ℓ - 0, 012 км

5) Алмазды кең ейжону білдегі

І_ж = Р_н / √ 3 · U_т.к · Соs φ · η = 2, 8 / 1, 73 · 0, 4 · 0, 65 · 0, 65 = 9, 66 А

Ғ = І_ж / 2, 47 = 9, 66 / 2, 47 = 3, 89 мм²

Ғ _жіберу = 4 мм²

r_о – 4, 5 Ом/км

x_о – 0, 11 Ом/км

ℓ - 0, 002 км

6) Горизонтальды френзерлік білдек

І_ж = Р_н / √ 3 · U_т.к · Соs φ · η = 10 / 1, 73 · 0, 4 · 0, 65 · 0, 65 = 34, 48 А

Ғ = І_ж / 2, 47 = 34, 48 / 2, 47 = 13, 96 мм²

Ғ _жіберу = 16 мм²

r_о – 1, 12 Ом/км

x_о – 0, 102 Ом/км

ℓ - 0, 003 км

7) Зімпара білдегі

І_ж = Р_н / √ 3 · U_т.к · Соs φ · η = 1, 5 / 1, 73 · 0, 4 · 0, 65 · 0, 65 = 5, 17 А

Ғ = І_ж / 2, 47 = 5, 17 / 2, 47 = 1, 9 мм²

Ғ _жіберу = 4 мм²

r_о – 4, 5 Ом/км

x_о – 0, 11 Ом/км

ℓ - 0, 005 км

8) Кран арқ алық тары

І_ж = Р_н / √ 3 · U_т.к · Соs φ · η = 8 / 1, 73 · 0, 4 · 0, 65 · 0, 65 = 17, 24 А

Ғ = І_ж / 2, 47 = 17, 24 / 2, 47 = 4, 6 мм²

Ғ _жіберу = 6 мм²

r_о – 3 Ом/км

x_о – 0, 11 Ом/км

ℓ - 0, 005 км

9) Қ айрау білдектері

І_ж = Р_н / √ 3 · U_т.к · Соs φ · η = 2, 3 / 1, 73 · 0, 4 · 0, 65 · 0, 65 = 7, 23 А

Ғ = І_ж / 2, 47 = 7, 93 / 2, 47 = 3, 21 мм²

Ғ _жіберу = 4 мм²

r_о – 4, 5 Ом/км

x_о – 0, 11 Ом/км

ℓ - 0, 007 км

Кабель маркасы: оқ шауы пласмассалары жә не ризиналы қ аптамасымен. Эксплутацияда механикалық зақ ым келтіруіне байланысты ө ндірістік панажайда АВРБ маркалы кабель таң даймыз.

А – алюминий немесе мыс тарамдары.

В – оқ шауы немесе қ аптамасы поливинильхлоридтан жасалғ ан.

Р – оқ шауы немесе қ аптамасы ризинадан, жануғ а қ арсы тұ рақ ты.

Б – қ орғ анысы қ аптамасы коррозияғ а қ арсы екі болат лентамен қ орғ алғ ан.

Кесте

IV бө лім Электр аппараттарын таң дау жә не оларды қ ысқ а тұ йық талу тогының ә серін тексеру.

IV. 1 Шиналарды кө лденең қ имасын есептеп таң дау жә не тексеру.

Бас шина ү шін: І_ж = 27, 6 A ШРМ – 75 100 А

1 – шина: І_ж = 62, 03 A ШРМ – 75 100 А

2 – шина: І_ж = 65, 07 A ШРМ – 75 100 А

3 – шина: І_ж = 48, 3 A ШРМ – 75 100 А

4 – шина: І_ж = 68, 7 A ШРМ – 75 100 А

5 – шина: І_ж = 58, 6 A ШРМ – 75 100 А

6 – шина: І_ж = 51, 4 A ШРМ – 75 100 А

IV. 2 Автоматты ажыратқ ыштарды таң дау жә не тексеру.

Автоматты ажыратқ ыштар кү штік тізбекте бір уақ ытқ а алмастыру қ ызметін қ амтамасыз етеді, жә не электр қ абылдағ ышты қ орғ ауғ а, сондай – ақ тараптарды жү ктемеден жә не қ ысқ а тұ йық талудан қ орғ айды.

Автоматты ажыратқ ыштар айнымалы токтан 220 дан 660 В-қ а дейін шығ арылады, тұ рақ ты токта 110 – 400 В-қ а дейін қ олмен жә не электр қ озғ алтқ ышты жетекпен шығ арылады.

Сонымен жалпы шинаның алдында автоматты ажыратқ ыш таң даймыз.

І_ж = 27, 6 A

І_{жү ргізу} = І_ж · 2 = 27, 6 · 2 = 55, 2 A

I_{автомат} = 1, 25 · І_{жү ргізу} = 1.25 · 55, 2 = 69 A

І_{жү ргізу} < I_{автомат} < І_к⁽²⁾

55, 2 < 69 < 828000 A

Есептелген I_{автомат} пен автоматты ажыратқ ыш таң даймыз.

Электрон автоматты ажыратқ ыштың техникалық берілгені.

Тү рі – Э 06

І_ном – 630 А

Комутациялық қ абылеті – 50 кА

Ө лшем габариті – 470 х 400 х 320

№ 1. Шинамен жалпы шина арасына автоматты ажыратқ ыш таң дау.

І_ж = 62, 03 A

І_{жү ргізу} = І_ж · 2 = 62, 03 · 2 = 124, 06 A

I_{автомат} = 1.25 · І_{жү ргізу} = 1.25 · 124, 06 = 155, 08 A

І_{жү ргізу} < I_{автомат} < І_к⁽²⁾

124, 06 < 155, 08 < 10793200 A

Тү рі – Э 06

І_ном – 630 А

Комутациялық қ абылеті – 50 кА

Ө лшем габариті – 470 х 400 х 320

№ 2

І_ж = 65, 07 A

І_{жү ргізу} = І_ж · 2 = 65, 07 · 2 = 130, 14 A

I_{автомат} = 1.25 · І_{жү ргізу} = 1.25 · 130, 14 = 162, 7 A

І_{жү ргізу} < I_{автомат} < І_к⁽²⁾

130, 14 < 162, 7 < 11322200 A

Тү рі – Э 06

І_ном – 630 А

Комутациялық қ абылеті – 50 кА

Ө лшем габариті – 470 х 400 х 320

№ 3

І_ж = 48, 3 A

І_{жү ргізу} = І_ж · 2 = 48, 3 · 2 = 96, 6 A

I_{автомат} = 1.25 · І_{жү ргізу} = 1.25 · 96, 6 = 120, 75 A

І_{жү ргізу} < I_{автомат} < І_к⁽²⁾

96, 6 < 120, 75 < 21010500 A

Тү рі – Э 06

І_ном – 630 А

Комутациялық қ абылеті – 50 кА

Ө лшем габариті – 470 х 400 х 320

№ 4

І_ж = 68, 7 A

І_{жү ргізу} = І_ж · 2 = 68, 7 · 2 = 137, 4 A

I_{автомат} = 1.25 · І_{жү ргізу} = 1.25 · 197, 4 = 171, 75 A

І_{жү ргізу} < I_{автомат} < І_к⁽²⁾

137, 4 < 171, 75 < 11953800 A

Тү рі – Э 06

І_ном – 630 А

Комутациялық қ абылеті – 50 кА

Ө лшем габариті – 470 х 400 х 320

№ 5

І_ж = 58, 6 A

І_{жү ргізу} = І_ж · 2 = 58, 6 · 2 = 117, 2 A

I_{автомат} = 1.25 · І_{жү ргізу} = 1.25 · 117, 2 = 146, 5 A

І_{жү ргізу} < I_{автомат} < І_к⁽²⁾

117, 2 < 146, 5 < 16994000 A

Тү рі – Э 06

І_ном – 630 А

Комутациялық қ абылеті – 50 кА

Ө лшем габариті – 470 х 400 х 320

№ 6

І_ж = 51, 4 A

І_{жү ргізу} = І_ж · 2 = 51, 4 · 2 = 102, 8 A

I_{автомат} = 1.25 · І_{жү ргізу} = 1.25 · 102, 8 = 128, 5 A

І_{жү ргізу} < I_{автомат} < І_к⁽²⁾

102, 8 < 128, 5 < 11179500 A

Тү рі – Э 06

І_ном – 630 А

Комутациялық қ абылеті – 50 кА

Ө лшем габариті – 470 х 400 х 320

Осыдан соң ә р қ абылдағ ышқ а автоматты ажыратқ ыш таң даймыз.

1) Кө лденең жону білдегі ү шін

І_ж = 18, 97 A

І_{жү ргізу} = І_ж · 2 = 18, 97 · 2 = 37, 94 A

I_{автомат} = 1.25 · І_{жү ргізу} = 1.25 · 37, 94 = 47, 4 A

Тү рі – АЕ-2443

І_ном – 31 А<