Топқа бөлу

Ынтымақ тастық атмосферасын қ алыптастыру

Ынтымақ тастық – бұ л тә рбие мен ө зін - ө зі тә рбиелеудің, мұ ғ алім мен балалардың шығ армашылық ең бегінің диалектикалық бірлігі. Ынтымақ тастық қ ағ идаты ү ш ө лшемнен тұ рады. Біріншісі, Оқ ушылардың білім беру ү дерісіне белсене араласуы, білім беру мазмұ нын бақ ылау. Екіншісі, жасампаз жә не ойшыл жеке тұ лғ а ретінде ө зін- ө зі оң бағ алау. Ү шіншісі, білім берудегі жаң а мү мкіндіктерді қ олдануғ а дайын, ә рі қ абілетті болу. Ынтымақ тастық атмосферасы қ алыптасып, топтың барлық мү шелері ат салысып ө зара ә рекеттесе жұ мыс істеген жағ дайда кү тілетін нә тиже де сапалы болмақ.

Адамгершілік пен ынтамақ тастық бала ө мірінде ү лкен орын алады. Сондық тан мұ ғ алім ең алдымен баланың дамуы мен келешегіне ү лкен қ амқ орлық жасайды. Ө йткені олардың ө мірге бейімделуі, ө мір тә рбиесіне ү йренуі мектептен басталады.

Ынтымақ тастық атмосферасын қ алыптастыру мақ сатында сыныпта ең алдымен топ ұ станымын қ ұ рып алдық.Шағ ын топтарғ а бө ліну жә не тапсырмаларды жұ птаса, топтаса отыра орындау кезінде оқ ушылар бір-бірімен ә ң гімелесуге қ аншалық ты қ ұ лық ты екені аң ғ арылды. Ә ртү рлі тапсырмаларды орындау барысында тек қ ана ө зім дейтіндер, басқ аның пікірімен санаспайтын, сә л нә рсеге ренжіп қ алатын, серіктестерімен қ арым-қ атынасқ а тү се алмайтын оқ ушыларда байқ алып жатты.

Мұ ғ алім сабағ ын бастамас бұ рын сыныпта жағ ымды психологиялық ахуал қ алыптастырып алуы керек. Осы мақ сатта мен ә р сабағ ымда топтық жұ мысты бастамас бұ рын психологиялық тренингтер ө ткізіп отырдым. Бұ л тренингтер балаларғ а жағ ымды эмоция сыйлап, оқ ушылар ө здерін жайлы сезініп, ұ йымшылдық пен жұ мыс жасауына кө п септігін тигізді.

Іс-тә жірибе кезінде атқ арылғ ан ә рбір жұ мыста оқ ушылардың кө ң ілді отырғ ан кездері де болды. «Шаттық шең бері», «Қ ол алысу», «Ә р тілде амандасу», «Бір-біріне сә ттілік тілеу», «Тыныштық сә ті», «Жү ректен жү рекке» сияқ ты ынтымақ тастық ахуал туғ ызу сә ттері бар. Бірақ келешекте тағ ы да басқ а тү рлері мен ә дістерін ойлап шығ арып отырсақ деп ойлаймын, ол ү шін ә рине, ә ріптестерімнің кө мегіне де жү гіну де болады.

Топқ а бө лу

Біліктілік курсында бағ дарлама барысында ү йренген ә діс-тә сілдерді ө з тә жірибеме енгізе отырып сабақ тар жалпы білім беруде жаң а идеялар, ү лкен ө згерістер ә келетінін тү сіндім. Топтық, жұ птық жұ мыстар кезінде оқ ушылар ө зара ә рекеттесе отырып жұ мыс жасады. Сондай-ақ топ қ ұ рамы ө згерген сайын топтағ ы балаларғ а қ арап кейбір ү нсіз оқ ушылар белсенділік танытты. Ө з идеясын қ осып оғ ан сыныптастары тарапынан қ олдау тапқ анына қ уанып сабақ қ а белсене қ атысты. Топтық жұ мыстардың тиімділігі де осында бұ л кезде балалар пікірлеседі, талқ ылайды жә не ө згелерді тың дай білуге ү йренеді. Сондық тан да сабақ тарымды ү немі топқ а бө луден бастаймын. Бастапқ ы кезде оқ ушылар тақ ырыпқ а байланысты сурет қ иындыларын жинау арқ ылы топтарғ а бө летінмін, кейіннен 2013-2014 оқ у жылынан бастап топқ а бө лу ә дістерін ө зім ойлап шығ ара бастадым. Топқ а бө луді де жай ғ ана сурет қ ұ рап бө ліне салмай балалар ағ ылшын тіліне байланысты бір нә рсе ү йренсе екен деген ой келді. Сондық тан ә р сабақ сайын біртіндеп тү рлі-тү рлі ә дістер ойлап таба бастадым. Мысалы ағ ылшын тіліндегі дұ рыс жіне бұ рыс етістіктер арқ ылы, яғ ни оқ ушылар етістіктерлі таң дап, олардың дұ рыс бұ рысын анық тап, қ азақ тіліне аударып, ІІІ формасын айтып барып 2-ге бө лінеді. Саналатын жә не саналмайтын зат есімдер бойынша бө лінеді, дала жә не ү й жануарлары болып, кино жанрлары бойынша, сусындар мен тағ амдарғ а, ұ л балалар мен қ ыз балалардың заттарына, пә ндер атаулары мен туыстық атаулар т.б. болып бө лінеді. Бұ л ә дістер біріншіден оқ ушылардың сө здік қ орын молайтса, екіншіден тілдерін жаттық тырады, білімдерін нығ айтады. Бө ліну кезінде балалар бір-бірлерін тың дап тұ рады, басқ а балалар да естіп жаттап алады, бір-бірлеріне кө мектесіп те жатады. Кейіннен балалардың қ ызығ ушылығ ы артып топқ а бө лу ә дістерін ә келдің із бе деп менен ө здері сұ рап алатын болды. Жылдың аяғ ына қ арай тіпті оқ ушылар топқ а бө лу ә дістерін ө здері ойлап тауып дайындап ә келетін болды. Міне, бір ғ ана топқ а бө лу ә дісінің ө зі оқ ушыларды қ ызық тырып, шығ армашылық қ а итермелейді екен. Ендеше осындай қ ызыты да, пайдалыә рі жаң ашы ә діс-тә сілдерді неге қ олданбасқ а?