Есімнің белгілері

ت َ ن ْ ق َ س ِ م ُ ا ل ك َ ل ِ م َ ة ُ إ ل ى ث َ ل ا ث َ ة ِ أ ق ْ س ا م ٍ: ا س ْ م ٌ و ف ِ ع ْ ل ٌ و ح َ ر ْ ف ٌ.

Жеке сө з араб тілінде не есім, не етістік, не шылау болуы мү мкін.

1- ا ل ا س ْ م ُ م َ ا د َ ل ّ َ ع َ ل َ ى م َ ع ْ ن َ ى ف ِ ى ن َ ف ْ س ِ ه ِ غ َ ي ر ُ م ُ ق ْ ت َ ر ِ ن ب ِ ز َ م ا ن ٍ. ن َ ح ُ و: م ح م د ٌ ، ع ُ ص ْ ف و ر ٌ ، م َ ك ّ ة ُ ، أ َ س َ د ٌ ، ح َ ج َ ر ٌ.

1 – Есім – ө здігінше мағ ынасы бар ә рі уақ ытпен байланысты болмағ ан жеке сө з.

Мысалы: Мухаммад - م ح م د ٌ, қ ұ с - ع ُ ص ْ ف و ر ٌ, Мекке - م َ ك ّ ة ُ, арыстан - أ َ س َ د ٌ, тас - ح َ ج َ ر ٌ.

2- ا ل ف ِ ع ْ ل ُ م َ ا د َ ل ّ َ ع َ ل َ ى م َ ع ْ ن َ ى ف ِ ى ن َ ف ْ س ِ ه ِ م ُ ق ْ ت َ ر ِ ن ً ا ب ِ ز َ م ا ن ٍ. ن ح و: ك َ ت َ ب َ ، ي َ ك ْ ت ُ ب ُ ، ا ُ ك ْ ت ُ ب ْ.

2 – Етістік – ө здігінше мағ ынасы бар ә рі уақ ытпен байланысты (яғ ни «қ ашан?» деген сұ рақ ты қ оюғ а болатын) жеке сө з.

Мысалы: жазды - ك َ ت َ ب َ, жазып жатыр - ي َ ك ْ ت ُ ب ُ, жаз - ا ُ ك ْ ت ُ ب ْ.

3- ا ل ح ر ف م َ ا ل ا ي َ د َ ل ّ ُ ع َ ل َ ى م َ ع ْ ن َ ى ف ِ ى ن َ ف ْ س ِ ه ِ و َ إ ْ ن ّ َ م َ ا ي َ ظ ْ ه َ ر ُ م َ ع ْ ن ا ه ُ ف ِ ى غ َ ي ْ ر ِ ه ِ. ن ح و: ه َ ل ْ ، ف ِ ى ، ل َ م ْ.

9 – Шылау – ө здігінше мағ ынасы жоқ, алайда оның мағ ынасы басқ а бір сө збен қ осылғ анда кө рінетін жеке сө з.

Мысалы: «…пе еді?» дегенді білдіретін - ه َ ل ْ шылауы, «ішінде» дегенді білдіретін - ف ِ ى шылуы, жә не «емес» дегенді білдіретін ل َ م ْ шылауы.

Егер мұ сылман адам Қ ұ ранды оқ ып ү йренген болса ә рі ә ріптер мен оларды дыбыстау белгілерін (харакаттарды) білсе, бірақ ә лі оқ ып жатқ ан нә рсесінің мағ ынасын тү сінбесе, онда ол есім, етістік немесе шылау қ айда екенін анық тау ү шін олардың сипат-белгілерін білуі қ ажет болады.

ع َ ل ا م َ ا ت ُ ا ل ا ِ س ْ م ِ

Есімнің белгілері

1. «Жарр» септеуі.

Кейбір кісілер«жарр» дегенді шартты тү рде ілік септеуі деп аударып жатады, алайда бұ л онша дұ рыс емес. Ө йткені қ азақ тіліндегі ілік септеуі араб тіліндегі «жаррдан» ерекшеленеді. Сондық тан да «жарр септеуі» деп айтқ ан дұ рыс болады. Ө з негізінде «жарр» септеуінің белгісі сө з соң ындағ ы касра болып табылады. Мысалы:

«Аса Мейірімді, Ерекше Рахымды атымен»

Бұ л сө йлемдегі «ا س م», «ا ل ل ه ِ», «ا ل ر ح م ن ِ», «ا ل ر ح ي م ِ» сө здері касрамен аяқ талады, демек олар «жарр» септеуінде тұ р ә рі есімдер болып табылады.