Тақырып 15. Рационды тамақтану негіздері

Дә ріс 29-30

Дә ріс жоспары:

1. Қ уат балансы.Негізгі алмасу. Тағ амдық ө зіндік динамикалық ә сері. Бұ лшық ет жұ мысына кететін қ уат шығ ыны. Негізгі тағ амдық заттардағ ы ақ уыздардың, майлы қ осылыстардың, кө мірсулардың, дә румендердің жә не минералды заттардың қ алыпты жағ дайы.

2. Дұ рыс тамақ танудың ү ш принципі. Тамақ тану тә ртібі. Дұ рыс тамақ танудың тә ртібін бұ зудың зардаптары.

1. Физикалық қ ызмет негізі зат алмасуына кө п ә сер етеді. Ой жұ мысы энергия қ ажет етеді, бірақ ө те аз мө лшерде. 1937 ж. Орыс оқ ымыстысы М.Н.Шатерников отырып ішінен кітап оқ ығ анда негізгі зат ауысуы 16% ө сетінін тә жірибе жү зінде дә лелдеген. Физикалық жұ мыс жасағ анда негізгі зат ауысу бірнеше рет ө седі. Тамақ тың тә уліктік калориясы – энергияның жұ мсалуынан 300 ккалдан артық болса, онда резервтік майдың жиналуы 15-30г –ғ а артады. Сонымен дұ рыс тамақ танудың негізгі бір шарты: тамақ тан алынғ ан энергия мен жұ мсалғ ан энергияның арасында тепе-тең дік болуы керек.

2. Дұ рыс тамақ танудың ү ш негізгі принципі:

1. Тағ аммен тү скен энергиямен ө зінің ө мір сү руінде адамның жұ мсағ ан энергиясының тепе-тең дігі, бір сө збен айтқ анда, энергия тең дестігі.

2. Адам организмін азық -тү лік заттарымен белгілі мө лшерде жә не қ атынаста қ ажеттілігін қ анағ аттандыру.

3. Тамақ тану режимін сақ тау (ә р тағ ам қ абылдағ анда белгілі уақ ытта, мө лшерде қ абылдауды анық тау).

Бұ л принциптерді сақ тай отыра екі міндетті жағ дайды ескеру қ ажет;

1) Тамақ заттарын толық сақ тай отырып, азық -тү лікті ұ тымды аспаздық пен ө ң деу.

2) Тамақ тарды даярлағ анда жә не сақ тағ анда тазалық режимдерін сақ тау.

Бақ ылау сұ рақ тары:

1. Қ уат балансы.Негізгі алмасу. Тағ амдық ө зіндік динамикалық ә сері. Бұ лшық ет жұ мысына кететін қ уат шығ ыны. Негізгі тағ амдық заттардағ ы ақ уыздардың, майлы қ осылыстардың, кө мірсулардың, дә румендердің жә не минералды заттардың қ алыпты жағ дайын тү сіндірің із?

2. Дұ рыс тамақ танудың ү ш принципі. Тамақ тану тә ртібі. Дұ рыс тамақ танудың тә ртібін бұ зудың зардаптарын айтың ыз?

Ә дебиеттер:

1. Пищевая химия: Учебник для студ. вузов, обуч. по направлению " Технология продуктов питания", " Производство продуктов питания и растительного сырья", " Технология продуктов специального назначения и общественного питания", " Пищевая инженерия"; Рекомендовано МО РФ / А. П. Нечав [и др.]; под ред. А.П. Нечаева. - 4-е изд., испр. и доп. - СПб.: Гиорд, 2007. - 640 с

2. Рогов И.А. Химия пищи: Учебник для студ. вузов, обуч. по направ. " Технология сырья и продуктов животного происхождения"; Рекомендовано УМО / И. А. Рогов, Л. В. Антипова, Н. И. Дунченко. - М.: КолосС, 2007. - 853 с. - (Учебники и учебные пособия для студ. вузов)

3. Пищевая химия: Курс лекций: В 2-х частях. - М., 1998. - 131 с

4. Пищевая химия: учебник для вузов. - 3.изд., испр.. - СПб.: ГИОРД, 2004. - 640 с

5. Пищевая химия: Учебник. - СПб.: Гиорд, 2001. – 592

6. Қ айырғ алиева А.Қ.Мә діханова К.С., Уразбаева К.А. Тағ ам химиясы. Шымкент: ОҚ МУ, 2000ж.