Жолдыаяқ – ақылды ит

Мә тін.

Ә лия Молдағ ұ лованың атқ ыштар батальоны жау қ оршауын бұ зып, алғ а шық ты. Шайқ ас ұ зақ қ а созылды, барғ ан сайын кү шейе тү сті. Фашистер жанталасып, ү сті-ү стіне зең бірек оғ ын жаудырып жатты. Біраздан соң екі жақ бетпе-бет келіп калды. Ұ рыс қ ыза тү сті, екі жақ та аянбай атысты. Ә лия сол қ олынан жараланғ анына қ арамастан, жаумен атысты. Ол неміс басқ ыншыларымен қ асық қ аны қ алғ анша, батырларша соғ ысты. Бір кезде окопта жасырынып жатқ ан неміс офицері он тоғ ыз жасар, ержү рек қ ыз Ә лияғ а тап берді. Ә лия оны басынан асырып лақ тырып жіберді де, сұ м жауды шалқ асынан тү сірді. Автоматын кезеп, жауды қ ұ ртуғ а айналғ анда, фашист Ә лияны пистолетпен атып калды.

Ә лияны майдандас жолдастары " шығ ыс жұ лдызы" деп атағ ан еді.

Ержү рек, мерген қ ыз, шығ ыс жұ лдызы Ә лия майданда болғ ан аз уақ ыттың ішінде жү зден аса фашисті қ ұ ртты.

Ү кімет Ә лияның майдандағ ы ерлігін жоғ ары бағ алап, 1944 жылғ ы шілде айының тө ртінде оғ ан Кең ес Одағ ының Батыры атағ ын берді.

Кең ес Одағ ының Батыры Молдағ ұ лованың ерлігін халқ ы мә ң гі ұ мытпайды. Ә лияның ерлігі туралы шығ армалар жазылды, ө лең де шығ арылды, олар халық есінде мә ң гі сақ талады.

Мә тінге байланысты тест тапсырмалары

1. Сө йлемді жалғ астырың ыз.

Ә лия жаумен....

A) жанталасты

B) алғ а шық ты

C) бетпе-бет келді

D) қ оршауды бұ зды

Е) Ауылында қ алды

2. Мә тінге нақ тырақ тақ ырып таң даң ыз.

A) Батыр қ ыз

B) Шығ ыс жұ лдызы

C) Кең ес Одағ ының батыры

D) Ә лия туралы ү зік сыр

Е) Ерекше қ ыз

3. Мә тінге сә йкес ақ паратты табың ыз.

A) Тасаланып жатқ ан Ә лияғ а тап берді.

B) Ержү рек қ ыз Ә лия жү зден астам жауды қ ырды.

C) Ә лияны майдандас достары мә ң гі ұ мытпайды.

D) Ә лия Молдағ ұ лованың ескерткіші «шығ ыс жұ лдызы» деп аталды.

Е) Ә лия – ару қ ыз

4. Мә тіндегі негізгі ойды анық таң ыз.

A) Ә лия ерлікпен қ аза тапты.

C) Ә лияны фашист пистолетпен атты.

B) Ә лия – бала кезінен мерген болғ ан.

D) Ә лия Ұ лы Отан соғ ысында ерлік кө рсеткен.

Е) Ә лия атақ ты ұ шқ ыш болғ ан.

5. 1944 жылы ….

А) Ә лияны ел мә ң гі ұ мытпайды.

B) Ә лия – соғ ысқ а қ атысқ ан батыр.

C) Ә лия туралы ә ң гіме, ө лең дер бар.

D) Ә лия – Ұ лы Отан соғ ысына қ атысқ ан Кең ес Одағ ының батыры.

Е) Ә лия ө лең шығ арғ ан.

6. Мә тіндегі автордың пікірін анық таң ыз.

A) Батырлар жаумен соғ ысқ ан.

B) Ә лияның ерлігі мә ң гі есте.

C) Фашистер зең біректермен соғ ысады.

D) Ә лия «шығ ыс мергені» деп аталғ ан.

Е) Ә лия ерекше қ абілетті.

Мә тін.

Жолдыаяқ – ақ ылды ит

Жолдыаяқ екеуіміз бұ та-жың ғ ылардың арасымен ө тетін жалғ ыз аяқ жолмен келе жаттық. Бір кезде Жолдыаяқ жақ ын тұ рғ ан бұ таның арғ ы шетіне жү гіріп барып, алдың ғ ы аяғ ын кө теріп тұ ра қ алды. Мен итімнің бұ л қ ылығ ына таң -тамаша болып, оғ ан жақ ындадым. Оның қ арсы алдынан қ ұ рдың балапаны шығ а келіп, қ айтадан бұ та-бұ таның арасымен жорғ алап қ аша жө нелгенін кө рдім. Бір қ ызығ ы, Жолдыаяқ оны қ уғ ан жоқ, дереу кері бұ рылып, бұ таны бір айналып ө тті де, екінші бір жерге барып қ айтадан артқ ы аяғ ымен тік тұ ра қ алды. Қ арасам, тағ ы да балапан қ ұ рдың алдынан шығ ыпты. Байғ ұ с қ ұ р не істерін білмей, енді тіпті басқ а жақ қ а қ аша жө нелді. Жолдыаяқ бә рібір оны жібермеді, ө зге иттер қ ұ сап артынан қ уып аса кө п қ иналмай-ақ, тағ ы да алдынан шық ты. Қ ұ дды бір ө зінің асқ ан ақ ылдылығ ын танытып, қ ұ рдың кеткен бағ ытын дә л аң ғ арып, оның одан кейін не істейтінін қ апысыз бағ дарлай алғ анын білдіргендей, ү немі оның жолын кесумен болды. Бір қ ызығ ы, оғ ан тиіспейді де, ойын ойнағ андай масаттанып, «не істейін» дегендей, мен жақ қ а қ арап қ ояды. Ал қ ұ рдың балапаны болса, шыр-шыр етіп, қ алай қ ашса да қ арсы кезігіп, амалы таусылып, шыбын жанын қ оярғ а жер таппады. Мен оны қ атты аяп кеттім.

- Жолдыаяқ, болды енді, тиіспе! - деп дауыстадым итіме. Сол-ақ екен, Жолдыаяқ оны ә урелеуін қ ойды. Кө зімен ұ затып сап, ойыны қ анғ ан баладай ө зіне-ө зі разы болып, тілін салақ татып қ асыма келді. Қ ұ рдың балапаны бір бұ тадан екіншісіне кетіп, одан ү шіншісінен асып, кө зден ғ айып болды.

Осылайша, Жолдыаяқ тың асқ ан ақ ылдылығ ына ә бден кө зім жетті.

7. Шығ арманың идеясына сә йкес келетін жауапты таң даң ыз?

А. Бала мен ит В. Ит пен балапан С. Балық тар D. Қ ыдыру

Е. Жеті қ азынаның бірі, баланың досы ә рі серігі -Жолдыаяқ тың ақ ылдылығ ын паш ету

8. Егер Сіз баланың орнында болсаң ыз қ андай ә рекетке барар едің із?

А. Ешкімнен қ орық паушы едім.

В. Итіме қ арамаушы едім.

С. Жолдыаяқ қ а тиіскізбей, балапанды ұ ясына шейін апарып салушы едім.

D. Балапанды ө зіммен алып кетуші едім.

Е. Ешқ андай ә рекетке бармаушы едім.

9. Мә тінге басқ аша қ андай тақ ырып лайық деп ойлайсыз?

А. Тө рт мезгіл В. Жыл мезгілі С. Жолдағ ы оқ иғ а D. Қ ұ стар Е. Алма ағ аштары