Жанарғыларды есептеу

Кіріспе

Берілген ә дістемелік нұ сқ аулар «Отын жағ удың арнайы сұ рақ тары»курсының жұ мыс бағ дарламасына сә йкес 050717 «Жылуэнергетикасы» мамандығ ының тә лімгерлеріне жасалғ ан жә не дә ріс сабақ тарының теориялық білімін бекітуге арналғ ан.

Оқ у-жұ мыс бағ дарламасына сә йкес:

- теориялық білім мен қ иындық тарды қ арастыру нә тижесінде тә лімгерлердің міндеттері: газ, сұ йық жә не қ атты жанармайды жағ у қ ұ рылғ ыларының негізгі ө лшемдері мен жұ мыс режимдерін есептей білу.

- курсты зерттеу нә тижсінде тә лімгерлердің міндеттері: жағ у қ ұ рылғ ыларының жылу жә не қ ұ рылымдық ө лшемдерін есептей білу, жанарғ ылардың жә не форсункалардың ең тиімділерін таң дай білу.

Ә дістемелік нұ сқ аулардың қ ұ рамына жағ у қ ұ рылғ ыларының кей тү рлерін есептеу ә дістемесі жә не осы есептеулердің мысалдары кіреді.

Курс материалын негізгі оқ улық бойынша зерттейді. Жеке сұ рақ тарды терең зерттеу ү шін жә не есептеуде кө мек ретінде қ осымша ә дебиетті қ олданғ ан дұ рыс. Ө здік жұ мыс кезінде зерттелетін қ ұ былыстар мен процесстердің физикалық затын барынша дә л суреттеу керек.

Алдын-ала араластырылмағ ан жанарғ ыларды есептеу

Жанарғ ыларды есептеу

Алдын-ала араластырылмағ ан жанарғ ыларды есептеу (1 сурет) газ – d_г, ауа ү шін – d_кор, жә не газ-ауа қ оспасының газы ү шін d_нг ө тпелі кескіндерін есептеумен немесе геометриялық ө лшемдері берілген жағ дайда жанарғ ының ө ткізгіштік қ абілеттігін (газ, ауа жә не қ оспа шығ ындары) табумен анық талады. Кө бінесе есептеде берілетіні:

газ ө лшемдері ();

ауа ө лшемдері ();

жанарғ ының газды ө ткізу қ абілеттігі V_ог.

1 сурет – Алдын-ала араластырылмағ ан жанарғ ының есептелу жү йесі

1.1.1 Газдың берілген кө лемін жағ у ү шін қ ажетті ауа кө лемін V_ов келесі формуламен анық таймыз:

(1.1),

мұ ндағ ы α – ауа шығ ынының коэффициенті, α > 1, 1÷ 1, 5;

L_о – Газ кө лемінің бірлігіне келетін ауаның стехиометриялық мә ні (α =1, 0 болғ анда). Кестелерден алынады.

1.1.2 Жанарғ ығ а ауа мен тө мен қ ысымды газ тү сетіндіктен, еыептеу кезінде оны қ ысылмайтын деп ала беруге болады. Сондық тан газ немесе ауаның шығ у кезіндегі жылдамдығ ын келесі формуламен анық тайды.

(1.2),

мұ ндағ ы ξ - ең тар кескіндегі жылдамдық қ а шақ қ андағ ы

жанарғ ының кедергі коэффициенті; газ ү шін ξ _г =1, 5, ауа ү шін ξ _в =

= 1, 0.

Сонымен, газ жылдамдығ ы

(1.2 а)

1.1.3 Ауаның шығ у кезіндегі жылдамдығ ы

. (1.3)

1.1.4 Шығ у кескінінің ауданы:

газ ү шін

(1.4)

ауа ү шін

(1.5)

1.1.5 F аудындарын біле отыра жанарғ ы туннелінің d_г жә не ауа коридорының d_кор диаметрлерін табуғ а болады.

(1.6),

(1.7)

1.1.6 Жанарғ ыдан шығ у кезіндегі нақ ты жылдамдық тар

(1.8)

(1.9)

1.1.7 Жанарғ ы шү мегінің диаметрі

(1.10)

Есептеулер мен тә жірибелер кө рсеткендей, газдың ағ ылу жылдамдығ ы 80-100м/с-ден аспауы тиіс.

Жалын ұ зындығ ын қ ысқ арту ү шін ауаның нақ ты жылдамдығ ы газ жылдамдығ ынан шамамен екі есе болу керек, бірақ бұ л қ атынас 3-4 еседен аспауы тиіс. Ұ зын жалын алу ү шін ауа жә не газ жылдамдық тарын бірдей деп те алуғ а болады. Газ жә не ауа шығ ыны максималды болғ анда жанарғ ының шү мегіндегі қ оспаның жылдамдығ ы 25-30 м/с болу мү мкін.

Осы есептеу газдың шығ ындары мен газ бен ауаның параметрлері белгілі болғ анда жанарғ ының геометриялық ө лшемдерін анық тау мақ сатымен жү ргізіледі. Егер, керісінше, жанарғ ының геометриялық ө лшемдері беріліп, оның ө ткізгіштік қ абілетін (V_ов, V_ог ) анық тау керек болса, онда:

жылдамдық ты (2) формула арқ ылы анық таймыз;

шығ ынды (3) формула арқ ылы анық таймыз.

Ескерту: егер де газ бен ауаның қ ысымдары белгісіз болса, ауа мен газ жылдамдығ ын 1 кестеден алуғ а болады.