Сумен жылыту жүйелері

Сумен жә не бумен жылыту жү йелерінің негізгі элементтерінің бірі – жылыту аспаптары, олар жылутасымалдағ ыш жылуын бө лме ауасына беруге арналғ ан.

Бө лмелерге орнатылатын жылыту аспаптарына келесі тү рлі талаптар қ ойылады:

1 - санитарлық –гигиеналық - бет температурасы салыстырмалы тү рде тө мен болуы, аспаптың кө лденең бетіне шаң қ онатындық тан, ауданы шектеулі болуы, аспап бетін шаң нан тазарту ың ғ айлы болуы керек;

2 - экономикалық – аспап қ ұ ны салыстырмалы тү рде арзан, аспапқ а жұ мсалатын металл шығ ыны аз болуы керек;

3 – сә улеттік – қ ұ рылыс – аспаптың сыртқ ы тү рі бө лме интерьеріне сай болуы, аспаптың бө лмедегі алатын ауданы аз болуы тиіс;

4 - ө ндірістік – монтаждық – ең бек ө німділігін арттыру ү шін аспаптарды дайындау жә не монтаждауды механикаландыру;

5– пайдалану бойынша – аспаптардың жылу беруін реттеу мү мкіндігі, аспап ішіндегі гидростатикалық қ ысымның шекті жұ мыс жағ дайында температураның тұ рақ ты жә не қ абырғ аларынан су ө тпеуі.

Жылыту аспаптарына сонымен қ атар, жылутехникалық талап қ ойылады: аспап қ абырғ асының бірлік ауданы арқ ылы бө лмеге жылутасымалдағ ыштан неғ ұ рлым кө п мө лшерде жылу ағ ынын алып беруі қ ажет. Сонымен қ атар, аспаптар механикалық тө зімді, тасымалдауғ а ың ғ айлы, су жә не бу ө тпейтін болуы керек.

3.15 сурет- Жауып-реттегіш арматуралар

а) ысырма, жаппа; б) вентиль; в) тығ ынды кран; г) екі жү рісті кран; д) ү ш жә не тө рт жү рісті кран схемасы.

Сумен жылыту жү йелері

Табиғ и айналымды сумен жылыту жү йесінің схемасы 3.16 суретте берілген.

3.16 сурет- Сумен жылыту жү йесінің схемасы

1- қ азан; 2- бас желі; 3-беру магистралі; 4- беру желілері; 5-аспаптарғ а жеткізуші қ ұ бырлар; 6- жылыту аспаптары; 7- қ айту желілері; 8-қ айту магистралі; 9- кең ейту шанағ ы; 10- реттеу крандары; 11- магистральдардағ ы ысырмалар; 12- желілердегі вентильдер мен крандар; 13- тығ ынды ұ штарамдар (жоғ арыдағ ылары ауа шығ ару ү шін; тө мендегілері – суды ағ ызу ү шін); 14- жү йені сумен толтыру қ ұ быры; 15- ағ ызу қ ұ быры.

Жылыту жү йесінің барлық элементтерінің (қ ұ быр, жылыту аспаптары, арматуралар, жабдық тар жә не тағ ы басқ а) ішкі жағ ы сумен толтырылғ ан. Жү йедегі толтырылғ ан су оны пайдалану барысында біраз ө згерістерге ұ шырайды: су температурасы жоғ арылағ анда кө лемі ұ лғ аяды, ал тө мендегенде кө лемі азаяды. Бірақ бұ л ө згерістер жылыту жү йесінің жұ мысына, ә сіресе, ондағ ы элементтердің тө зімділігіне зиянды ә серін тигізбеуі қ ажет. Сондық тан, жылыту жү йесіне тағ ы бір қ осымша элемент – кең ейту ыдысы қ осылады.

Кең ейту ыдысының негізгі қ олданылу мақ саты - жү йедегі су қ ызғ ан кезде кө лемінің ұ лғ аюы нә тижесінде пайда болатын артық суды қ абылдау. Сонымен қ атар, ыдыс жү йеден шамалы мө лшерде су жоғ алатын болса немесе су температурасы тө мендегенде су кө лемі азаятын болса, жеткіліксіз судың орнын толтыруғ а арналады.

Жылыту жү йелері (бір қ ұ бырлы, қ ос қ ұ бырлы, жоғ арыдан тартылғ ан, тө меннен тартылғ ан, жылутасымалдағ ыш қ озғ алысы тұ йық талғ ан жә не бағ ыттас) сыртқ ы жылумен қ амту жү йелеріне кө п жағ дайда элеваторлар арқ ылы жалғ анады. Элеваторда сыртқ ы жылу тармағ ынан келетін ыстық су жылыту жү йесінің қ айту магистралінен келетін суығ ан сумен араластырылып, жылыту жү йесіне қ ажетті есепті температурамен жіберіледі.