ЕСЕП №5.

37 жастағ ы науқ ас дә рігерге келесі шағ ымдармен қ аралды: дене қ ызуының 37.5 С –ке кө терілуі, кеуде сарайының тө менгі бө ліктерінің ауырсынуы, кілегейлі қ ақ ырық бө лінетін кү шті жө тел, ентігу, тершең дік, жалпы ә лсіздік.

Анамнезінен: ауруы жедел, тұ маумен ауырғ ан досына барғ ан соң, бас ауруынан, мұ рын бітелуінен, тү шкіру мен дене қ ызуының 38, 5 C- ке кө терілуінен басталғ ан. Объективті зерттегенде ө кпенің тө менгі бө ліктерінде қ атқ ыл тыныс негізінде қ ұ рғ ақ ысқ ырық ты сырылдар естіліп, дә рігер жоғ арғ ы тыныс жолдарының жедел респираторлық вирустық ауруы (ЖРВА) диагнозын қ ойып, ацетилсалицил қ ышқ ылын 0.5 грамнан 3 реттә улігіне тағ айындап, жұ мысқ а жарамсыздық қ ағ азын берген (емханалық картасынан). Қ ан анализі, кеуде сарайының рентгендік зерттеуі жү ргізілмеген. Бір аптадан соң жағ дайы нашарлап, жоғ арыдағ ы шағ ымдармен стационарғ а тү сті.

Объективті: кеуде сарайы тыныс актісіне бірдей қ атысады, перкуссияда айқ ын ө кпе дыбысы, аускультацияда қ атқ ыл тыныс негізінде шашыраң қ ы ызың дағ ан қ ұ рғ ақ сырылдар тыныс алу фазасында басым жә не шашыраң қ ы ысқ ырық ты сырылдар естіледі.

Кеуде сарайы органдарының жалпы шолу рентгенограммасында ө кпе сү реті шамалы кү шейген, басқ а ө згерістер жоқ.

1.Негізгі синдромдарды атаң ыз

2.Диагноз қ ойыныз

3.Негізгі диагнозды дә лелдеу ү шін қ ажетті зерттеу ә дістерін жазың ыз

4. Емдеу жоспарын қ ұ рыныз

1. Тақ ырып №2: Ауруханадан тыс пневмония. Эпидемиологиясы. Этиологиясы. Жіктемесі. Диагностикасы. Амбулаториялық жағ дайда жү ргізу тә сілі. 60 жастан асқ ан асқ ынбағ ан пневмониясы жә не қ осанжарласқ ан ауруы бар пациенттерді жү ргізу ерекшеліктері. Балаларды, жасө спірімдерді, егде жә не қ арт адамдарды жү ргізу ерекшеліктері. Стационарғ а, кү ндізгі стационарғ а жатқ ызу кө рсеткіштері. Динамикалық бақ ылау. Дә рігерлік-ең бек сараптамасы мә селелері. Реабилитациялық бағ дарлама. Санаториялық -курортттық ем. Алдын алу.

2. Сабақ тың мақ саты: Ауруханадан тыс пневмонияның этиологиясын, патогенезін, клиникасын, диагностикасын, емін, профилактикасын ү йрену. Ө кпеде қ абыну инфильтрациясы синдромы бар нақ ты науқ асқ а клиникалық, лабораториялық, инструменталды зерттеу жү ргізуді, ем жә не профилактика принциптерімен танысу. Пневмониямен науқ астанатын балаларды, жасө спірімдерді, егде жә не қ арт адамдарды жү ргізу ерекшеліктерімен, динамикалық бақ ылау жә не дә рігерлік-ең бек сараптамасы мә селелерімен танысу.

3. Оқ ыту мақ саты:

Студент білуі тиіс:

1. Бронх-ө кпе жү йесі қ ұ рылысын жә не қ ызметін;

2. Ауруханадан тыс пневмонияның эпидемиологиясын, этиологиясын, жіктемесін;

3. Ауруханадан тыс пневмонияның патогенезін, клиникалық белгілерін, диагностикасын жә не дифференциальді диагностикасын;

4. Ауруханадан тыс пневмонияның емдеу принциптерін жә не амбулаториялық жағ дайда жү ргізу тә сілін;

5. Балаларды, жасө спірімдерді, егде жә не қ арт адамдарды жү ргізу ерекшеліктері.

6. Ауруханадан тыс пневмониясы бар науқ астарды стационарғ а, кү ндізгі стационарғ а жатқ ызу кө рсеткіштерін, динамикалық бақ ылауын;

7. Ауруханадан тыс пневмониясы бар науқ астарғ а дә рігерлік-ең бек сараптама жү ргізу, реабилитациялық бағ дарлама қ ұ ру жә не санаторлық -курорттық ем тағ айындау мә селелерін.

Студент жасай алуы тиіс:

1.Ауруханадан тыс пневмонияның дамуына ә келетін факторларды анық тауды;

2. Науқ астың шағ ымын, ауру тарихын, ө мір тарихын жинауды;

3. Ауруханадан тыс пневмониясы бар науқ асқ а объективті зерттеу жү ргізуді;

4. Объективті зерттеу жә не лабораториялық -аспаптық зерттеу нә тижелерін тұ жырымдап, синдромдарды ажырата алуды;

5. Алғ ашқ ы болжам диагноз қ оюды жә не оны негіздеуді;

6. Дифференциалды диагноз жасауды, клиникалық диагнозды негіздеуді;

7. Науқ асқ а индивидуалды терапия тағ айындауды;

8. Науқ астың ө мірі жә не жұ мысқ а қ абілеті бойынша болжам жасауды.

Дағ дыларды игерген болуы тиіс:

1. Ө кпе аурулары бар науқ астарды қ арау, пальпация, перкуссия жә не аускультация жасауды;

2. Қ ақ ырық жә не плевра сұ йық тық анализін талдауды;

3. Пикфлоуметрия жү ргізуді жә не оның нә тижелерін талдауды;

4. Спирометрия жү ргізуді жә не оның нә тижелерін талдауды.

5. Ө кпенің тығ ыздалу синдромының рентгенологиялық белгілерін ажырата білуді.

4. Тақ ырыптың негізгі сұ рақ тары:

А. Базистік білім бойынша:

1. Анатомия жә не паталогиялық анатомия бойынша: ө кпенің жә не бронхтардың қ ұ рылысы жә не патологиялық ө згерістері.

2. Физиология жә не патофизиология бойынша: бронхө кпе жү йесінің қ ызметі жә не қ ызметінің бұ зылуы, мукоцилиарлы транспорт қ ызметінің ерекшеліктері.

3. Микробиология бойынша: тыныс алу жү йесінің зақ ымдануын шақ ыратын микроорганизмдер жә не олардын ерекшеліктері (вирустар, бактериялар, қ арапайымдар жә не саң ырауқ ұ лақ тар).

4. Фармакалогия бойынша: тыныс алу ағ заларының аурулары кезіндегі қ олданылатын дә рілердің ә сер ету механизмі

5. Ішкі аурулар пропедевтикасы жә не визуальды диагностика бойынша: физикалды зерттеу тә сілдері, лабораториялық жә не аспаптық зерттеулер нә тижелерінің диагностикалық маң ызы (қ ақ ырық ты зерттеу, ө кпе рентгенографиясы, спирография, пикфлоуметрия).

6. Дә лелдемелі медицина бойынша: ішкі ағ за ауруларының емінде соң ғ ы ү лгідегі емдеу тә сілдерін қ олдану.

Б.Сабақ тың тақ ырыбы бойынша:

1. Ауруханадан тыс пневмонияның эпидемиологиясы, этиологиясы, жіктемесі.

2. Ауруханадан тыс пневмонияның патогензі, клиникасы, қ оздырғ ышына байланысты клиникалық белгілерінің ерекшеліктері.

3. Ауруханадан тыс пневмонияның диагностикасы жә не дифференциальді диагностикасы.

4. Ауруханадан тыс пневмонияның емдеу принциптері жә не амбулаториялық жағ дайда жү ргізу тә сілдері.

5. Ауруханадан тыс пневмониясы бар балаларды, жасө спірімдерді, егде жә не қ арт адамдарды жү ргізу ерекшеліктері.

6. Ауруханадан тыс пневмониясы бар науқ астарды стационарғ а, кү ндізгі стационарғ а жатқ ызу кө рсеткіштері, динамикалық бақ ылауы;

7. Ауруханадан тыс пневмониясы бар науқ астарғ а дә рігерлік-ең бек сараптама жү ргізу.

8. Ауруханадан тыс пневмониясымен науқ астанғ ан адамдарғ а реабилитациялық бағ дарлама қ ұ ру жә не санаторлық -курорттық ем тағ айындау мә селелері.

5. Білім берудің жә не оқ ытудың ә дістері: инновациялық оқ ыту ә дістерін қ олдану: шағ ын топтар, жұ птасып жұ мыс істеу, жаттығ уларды орындау (аудиотаспа, бейнетаспа, электрондық оқ улық, проблемағ а бағ ыттап оқ ытуғ а арналғ ан материалдар), тақ ырыптық науқ астарды курациялауғ а белсенді қ атысу, тақ ырыптық науқ астарғ а талдау жасау, клиникалық есептерді талдау.

6. Ә дебиеттер:

Қ азақ тілінде

негізгі:

3. Калимурзина Б.С. Iшкi аурулар. 2005.

4. Жаманкулов К.Ж. Iшкi аурулар. 2008.

қ осымша:

5. Дербисалина Г.Ә. Жалпы практикалық дә рігердің жұ мысындағ ы коммуника тивті дағ дылары

6. Керимкулова А.С., Еспенбетова М.Ж., Болеубаева М.Т., Жуманбаева Ж.М. Амбулаторлы жағ дайда жү рек аурулары бар науқ астарды жү ргізу. Оқ у ә дістемелік нұ сқ ау.- Семей, 2007, 2009. – 254 б.

7. Дербисалина Г.Ә. Тыныс демікпесінің емі мен алдын алуының стратегиялық жаң а бағ ыттары.

8. Жакиева Г.Р. Жү ректің ишемиялық ауруы бар науқ астарды емханалық -диспансерлік жағ дайда жү ргізу негіздері. – Ақ тө бе, 2009. – 64 б.

Орыс тілінде

қ осымша:

7. Маколкин В.И., Овчаренко С. Внутренние болезни, 2005.

8. Моисеев В С и др. Внутренние болезни с основами доказательной медицины и клинической фармакологии, 2008.

9. Мартынов А.И., Мухин Н.А., Моисеев В.С. Внутренние болезни, 1-2 том, 2005.

10. Орлов В.И. Руководство по ЭКГ. -М.: Медицина, 1998.

11. Мухин Н.А., Моисеев B.C., Мартынов А.И. Внутренние болезни: учебник: в 2 Т.изд., - М., 2008. Том 1 - 682 с., Том 2 - 592 с.

12. Комаров Ф.И. «Диагностика и лечение внутренних болезней», Том 1-2. М. 2000г.

Медициналық сайттар:

1. www.spasmex.ru

2. www.webmedinfo.ru

3. www.medicum.nnov.ru

8. Бақ ылау

Тестілік сұ рақ тары:

I-вариант

1. Стрептококкты пневмонияда қ ай антибиотикты қ олданылады

А) пенициллин тобы

В) фторхинолонлар

С) сульфониламид

Д) цефалоспориндер

Е) этанбутол

2. Егер науқ аста сурфактант аз болса қ ай ауру дамиды

А) Hyalen мембран ауру

В) бронх демікпесі

С) ө кпетекті жү рек

Д) крупозды пневмония

Е) пневмония

3. Бактериялық пневманияның ен кө п себебі

А) Streptococcus pneumoniae

B) Staphylococcus aureus

C) Pseudomanass aeruginosa

Д) Haemophilus influenzae

Е) Pneumocystis carinii

4. Пневмония деп атайды:

A) этиологиясы жә не патогенезі ә ртү рлі ө кпенің тү рлі қ ұ рылымында міндетті тү рде респираторлық бө лігін зақ ымдағ ан инфекциялық қ абыну процесі

B) ө кпедегі қ абыну процесі

C) ө кпедегі инфекциялық қ абыну процесі

D) этиологиясы жә не патогенезі ә ртү рлі ө кпенің инфекциялық – қ абыну процесі

E) этиологиясы жә не патогенезі ә ртү рлі, майда бронхтардың жә не ө кпе интерстицийінің инфекциялық – қ абыну процесі

5. Тыныс жетіспеушілігінің айқ ындылығ ын анық тау ү шін мә ліметті ә діс:

А) науқ астың шағ ымдары мен анамнезі

В) рентгенологиялық зерттеу

С) спирографиялық зерттеу

D) артериалық қ анның газдық қ ұ рамын зерттеу

Е) науқ асты физикалық тексеру

6. Жедел пневмонияның келесі қ оздырғ ышы ө кпенің деструкциясына жиі ә келеді:

A) пневмококк

B) стафилококк

C) легионелла

D) вирус

Е) клебсиелла

7. 72 жастағ ы ауыр бө ліктік пневмониямен ауыратын науқ аста, ө те жоғ ары дене қ ызуының критикалық тү суінен кенет ә лсіреп, басы айналып, қ ұ лағ ы шуылдап, жү регі айнып, лоқ су пайда болды. Объективті: науқ ас бозғ ылт, айқ ын акроцианоз, суық жабысқ ақ тер, тахикардия, жіп тә різді пульс, жү рек ү ндері тұ йық талғ ан, АҚ Қ тө мен. Науқ ас жағ дайының кенет нашарлауының себебі:

A) сепсис

B) кардиогенді шок

C) ө кпе артериясының тромбоэмболиясы

D) инфекциялық -токсикалық шок

E) жедел респираторлы дистресс-синдромы

8. Плевропневмонияның бауырлану сатысына тә н емес белгіні атаң ыз:

A) бө лікке сә йкес тұ йық талу

B) кеуде жартысының тыныста қ алың қ ылығ ы

C) ұ сақ кө піршікті ылғ алды сырылдар

D) бронхофонияның кү шеюі

E) тұ йық талу аймағ ындағ ы бронхтық тыныс

9. Микоплазмалық пневмонияғ а кү дік туғ анда тағ айындағ ан жө н:

A) пенициллин

B) эритромицин

C) левомицетин

D) стрептомицин

E) цепорин

10. 12 жыл бойы кө мір шахтасында жұ мыс істеген 50 жастағ ы науқ ас жұ мысынан антракосиликоз анық талуына байланысыт шеттетілді. 5 жылдан кейін науқ аста ә лсіздік, жө тел кү шейіп, жү деп, ә сіресе тү нгі уақ ытта мазалайтын тершең дік, субфебрилитет пайда болды. Аускультацияда қ атаң тыныс, екі жақ тан да қ ұ рғ ақ жә не ылғ алды сырылдар. ЭТЖ -27мм/сағ. Ө кпенің қ андай дертінің қ осылуы мү мкін:

А) пневмонияның

В) ө кпенің орталық рагының

С) созылмалы бронхиттің

D) ө кпе туберкулезінің

Е) бронхоэктаздық аурудың

ІI-Вариант

1. Сә улелік еммен бірге ұ зақ уақ ыт бойы антибиотик жә не стероидты гормондармен емделген науқ аста пневмонияның клиникалық белгілері пайда болды, кейіннен патологиялық ү рдіс ішкі мү шелердің ө згерістерімен сепсис тү рінде жайылды. Ө кпеде жұ қ а қ абырғ алы тез ірің дейтін қ уыстар табылды. Жыныс мү шелерінен ірімшік тә різді бө лінділер бө ліне бастады. Жоғ арыда сипатталғ ан ө згерістердің қ оздырғ ышы:

A) кандидалар

B) эхинококк

C) аспергиллалар

D) микоплазмалар

E) ішек таяқ шалары

2. Аурудың жедел ағ ымы, ылғ алды сырылдар, ө кпенің ортаң ғ ы – тө менгі бө ліктеріндегі айқ ындығ ы орташа инфильтративті кө лең келер, тез оң динамика қ андай ауруғ а тә н:

A) саркоидозғ а

B) пневмокониозғ а

C) ошақ ты пневмонияғ а

D) милиарлы туберкулезге

E) инфильтративті туберкулезге

3. Ауруханадан тыс пневмонияның патогенін анық тағ анғ а дейін тиімді антибактериялық терапияны тағ айындаң ыз:

A) гентамицин

B) тетрациклин

C) кларитромицин

D) бисептол

E) кефзол

4. Пневмония кезінде зақ ымданбайды:

A) ө кпе интерстициі

B) тыныстық бронхиолалар

C) альвеола

D) ірі бронхтар

Е) орта бронхтар

5. Легионелламен қ оздырылғ ан пневмонияны мына топ дә рмектерімен емдейді:

A) аминогликозидтер

B) пенициллиндер

C) цефалоспориндер

D) тетрациклиндер

E) макролидтердің кейінгі ұ рпақ тары

6. 30 жастағ ы науқ ас тә бетінің нашарлауына, жө телге, кешке дене температурасының 39 ^оС жоғ арылауына, жалпы ә лсіздікке шағ ымданады.Ө кпенің сол жағ ында майда кө піршікті сырылдар естіледі. Рентгенограммада; сол жақ ө кпенің жоғ арғ ы бө лігінде кү шейген ө кпе суретінің тұ сында бояуы ә лсіз қ анық тағ ы ошақ ты кө лең келер кө рінеді.Қ анның анализінде-лейкоциттер – 9, 8 x10⁹, ЭТЖ –29мм сағ. Қ ақ ырық тан ТМБ сы анық талмады. Болжам диагноз?

A) Сол ө кпенің жоғ арғ ы бө лігінің ауруханадан тыс пневмониясы

B) Сол ө кпенің жоғ арғ ы бө лігінің туберкулезі

C) Сол ө кпенің жоғ арғ ы бө лігінің ошақ ты пневмониясы

D) Оң ө кпенің жоғ арғ ы бө лігінің ошақ ты пневмониясы

E) Сол ө кпенің жоғ арғ ы бө лігінің абцессі

7. Қ андай қ оздырғ ыш жедел пневмонияны дамытқ анда ө кпе деструкциясы дамиды?

A) пневмококк

B) стафилококк

C) стрептококк

D) легионелла

E) вирус

8. Пневмония кезіндегі антибиотиктерді тағ айындаудағ ы бақ ылау уақ ыты

A) дене қ ызуы қ алпына келген дейін

B) ө кпедегі инфильтраттар толығ ымен таралғ анғ а дейін

C) ЭТЖ қ алыпты болғ анғ а дейін

қ алыпты дене қ ызуы 4-5 кү н сақ талғ анғ а дейін

D) жө тел толық тоқ тағ ан уақ ытқ а дейін

9. «Атиптік пневмония» терминіне тү сініктеме бер:

A. грамтеріс микрофлорамен шақ ырылғ ан пневмониялар

B. жоғ арғ ы бө лікте орналасқ ан пневмококкты пневмония

C. вирустық бронхопневмония

D. эозинофильді инфильтрат

E. легионелла, хламидия, микоплазмалармен шақ ырылғ ан пневмониялар

10. Халық аралық консенсус жә не Ресей терапевтік хаттамасына сә йкес пневмониялар жіктелуіне енгізілген:

A. ауруханадан тыс, аурухана ішілік, иммуножетіспеушілігі бар науқ астарда

B. жедел, жеделдеу, созылың қ ы, созылмалы

C. аллергиялық бензинді, травмадан кейін, кә сіптік

D. хирургиялық емді қ ажет етеді жә не қ ажет етпейді.

E. туа жә не журе пайда болғ ан.

Клиникалық есептер