Жалпы медицина

МЕДИЦИНА ФАКУЛЬТЕТI

«АРНАЙЫ КЛИНИКАЛЫҚ ПӘ НДЕР» КАФЕДРАСЫ

«Жалпы практикалық дә рігер жұ мысындағ ы ішкі аурулар»

пә ні бойынша тә жірибелік сабақ тың ә дістемелік ө ң деу жинағ ы

(пульмонология циклы)

Курс 5

Жалпы медицина

Қ ұ растырушы: Айдарбекова Д.Н.

Тү ркістан, 2015

Кафедра мә жілісінде талқ ыланды

№____ «____»___________2015 ж

Кафедра мең герушісімен бекітілді

м.ғ.к., ___________Г.О.Нұ сқ абаева

1. Тақ ырып №1: Бронхтық бітелу синдромы. Жіті жә не созылмалы бронхиттер. СӨ ОА. Бронх демікпесі. Халық аралық бағ дарламалардың негізгі ережелері (GOLD, GINA). Балаларды, жасө спірімдерді, егде жә не қ арт науқ астарды жү ргізу ерекшеліктері. Динамикалық бақ ылау. Дә рігерлік-ең бек сараптамасы мә селелері. Реабилитациялық бағ дарлама. Санаториялық -курорттық ем. Алдын алу.

2. Сабақ тың мақ саты: Жедел жә не созылмалы бронхиттің, ө кпенің созылмалы обструкциялық ауруларының, бронх демікпесінің этиологиясын, патогенезін, клиникасын, диагностикасын, дифферециальды диагностикасын, емдеу принциптерін ү йрену. Халық аралық GOLD, GINA бағ дарламалардың негізгі ережелерімен танысу. Бронхтық ө ткізгіштігінің бұ зылу синдромы бар науқ астарғ а дә рігерлік-ең бек сараптама жү ргізу ережелерін білу, реабилитациялық бағ дарлама жасауды ү йрену жә не санаториялық -курорттық ем тағ айындау талаптарымен танысу.

3. Оқ ыту мақ саты:

Студент білуі тиіс:

1. Бронхтық ө ткізгіштігінің бұ зылу синдромының анық тамасын, даму себептерін, клиникалық белгілерін;

2. Жедел жә не созылмалы бронхиттердің, ө кпенің созылмалы обструктивті ауруларының, бронх демікпесінің этиологиясын жә не патогенезін;

3. Жедел жә не созылмалы бронхиттердің, ө кпенің созылмалы обструктивті ауруларының, бронх демікпесінің жіктемесін, клиникасын, ағ ымын, асқ ынуларын жә не болжамын;

4. Жедел жә не созылмалы бронхиттердің, ө кпенің созылмалы обструктивті ауруларының, бронх демікпесінің қ осымша зерттеу тә сілдерін;

5. Жедел жә не созылмалы бронхиттердің, ө кпенің созылмалы обструктивті ауруларының, бронх демікпесінің дә лелдемелі медицина негізінде ұ сынылатын жаң а емдеу тә сілдерін.

6. Халық аралық GOLD, GINA бағ дарламалардың негізгі ережелерін;

7. Бронхтық ө ткізгіштігінің бұ зылу синдромы бар науқ астарғ а дә рігерлік-ең бек сараптама жү ргізу, реабилитациялық бағ дарлама жасау ережелерін, санаториялық -курорттық ем тағ айындау талаптарын;

8. Бронхтық ө ткізгіштігінің бұ зылу синдромы бар балаларды, жасө спірімдерді, егде жә не қ арт науқ астарды жү ргізу ерекшеліктерін.

Студент жасай алуы тиіс:

1. науқ астың шағ ымын, ауру тарихын, ө мір тарихын сұ растыруды;

2. тематикалық науқ ас бойынша объективті зерттеу жү ргізуді;

3. синдромдарды ажырата алуды;

4. алғ ашқ ы болжам диагноз қ ою жә не оны негіздеуді;

5. дифференциалды диагноз жасау, клиникалық диагнозды негіздеуді;

6. индивидуалды терапия тағ айындауды;

7. ө мірі жә не жұ мысқ а қ абілеті бойынша болжам жасауды;

8. бронхтық ө ткізгіштігінің бұ зылу синдромы бар науқ астарғ а дә рігерлік- ең бек сараптама жү ргізуді, реабилитациялық бағ дарлама жасауды жә не санаториялық -курорттық ем тағ айындауды.

Дағ дыларды игерген болуы тиіс:

1. Ө кпе аурулары бар науқ астарды қ арау, пальпация, перкуссия жә не аускультация жасауды;

2. Қ ақ ырық жә не плевра сұ йық тық анализін талдауды;

3. Пикфлоуметрия жү ргізуді жә не оның нә тижелерін талдауды;

4. Спирометрия жү ргізуді жә не оның нә тижелерін талдауды.

4. Тақ ырыптың негізгі сұ рақ тары:

А. Базистік білім бойынша:

1. Анатомия жә не паталогиялық анатомия бойынша: ө кпенің жә не бронхтардың қ ұ рылысы жә не патологиялық ө згерістері.

2. Физиология жә не патофизиология бойынша: бронхө кпе жү йесінің қ ызметі жә не қ ызметінің бұ зылуы, мукоцилиарлы транспорт қ ызметінің ерекшеліктері.

3. Микробиология бойынша: тыныс алу жү йесінің зақ ымдануын шақ ыратын микроорганизмдер жә не олардын ерекшеліктері (вирустар, бактериялар, қ арапайымдар жә не саң ырауқ ұ лақ тар).

4. Фармакалогия бойынша: тыныс алу ағ заларының аурулары кезіндегі қ олданылатын дә рілердің ә сер ету механизмі

5. Ішкі аурулар пропедевтикасы жә не визуальды диагностика бойынша: физикалды зерттеу тә сілдері, лабораториялық жә не аспаптық зерттеулер нә тижелерінің диагностикалық маң ызы (қ ақ ырық ты зерттеу, ө кпе рентгенографиясы, спирография, пикфлоуметрия).

6. Жалпы иммунология бойынша: аутоиммунды механизмдердің даму механизмі (біріншілік жә не екіншілік аутоантигендердің жә не комплекстік антигендердің ролі). Аутоиммундық процесстердің дамуында басты орын алатын себептер.

7. Дә лелдемелі медицина бойынша: ішкі ағ за ауруларының емінде соң ғ ы ү лгідегі емдеу тә сілдерін қ олдану.

Б.Сабақ тың тақ ырыбы бойынша:

1. Бронхиалды обструкция синдромының анық тамасы.

2. Жедел бронхиттің анық тамасы жә не этиологиясы

3. Жедел бронхиттің патогенезі

4. Жедел бронхиттің клиникасы

5. Жедел бронхитті емдеу шаралары

6. Созылмалы бронхиттің анық тамасы жә не этиологиясы

7. Созылмалы бронхит патогенезінің схемасы

8. Созылмалы бронхиттің клиникасы

9. Созылмалы бронхиттің емдеу шаралары жә не профилактикасы

10. Ө кпенің созылмалы обструктивті ауруларының анық тамасы, этиологиясы, патогенезі.

10. Ө кпенің созылмалы обструктивті ауруларының патогенезі.

11. Ө кпенің созылмалы обструктивті ауруларының клиникасы.

12. Ө кпенің созылмалы обструктивті ауруларының терапия принциптері.

13. Бронхиалды астманың анық тамасы мен этиологиясы

14. Бронхиалды астма патогенезінің схемасы (БА-ның дамуында мукоцилиарлы транспорт қ ызметінің бұ зылуы)

15. Бронхиалды астманың клиникалық кө рінісі

16. Бронхиалды астманың емдеу тә сілдері, профилактикасы

17. Халық аралық (GOLD, GINA) бағ дарламаларының негізгі бағ ыттары

18. Бронхиалды обструкция синдромы кезіндегі жалпы клиникалық жә не биохимиялық зерттеулер, қ ақ ырық ты зерттеу, рентгенография, фибробронхоскопия жү ргізу.

19. Тыныс ағ заларының ауруларында спирография жә не пикфлоуметрия жасаудың маң ыздылығ ы.

5. Білім берудің жә не оқ ытудың ә дістері: инновациялық оқ ыту ә дістерін қ олдану: шағ ын топтар, жұ птасып жұ мыс істеу, жаттығ уларды орындау (аудиотаспа, бейнетаспа, электрондық оқ улық, проблемағ а бағ ыттап оқ ытуғ а арналғ ан материалдар), тақ ырыптық науқ астарды курациялауғ а белсенді қ атысу, тақ ырыптық науқ астарғ а талдау жасау, клиникалық есептерді талдау.

6. Ә дебиеттер:

Қ азақ тілінде

негізгі:

1. Калимурзина Б.С. Iшкi аурулар. 2005.

2. Жаманкулов К.Ж. Iшкi аурулар. 2008.

қ осымша:

1. Дербисалина Г.Ә. Жалпы практикалық дә рігердің жұ мысындағ ы коммуника тивті дағ дылары

2. Керимкулова А.С., Еспенбетова М.Ж., Болеубаева М.Т., Жуманбаева Ж.М. Амбулаторлы жағ дайда жү рек аурулары бар науқ астарды жү ргізу. Оқ у ә дістемелік нұ сқ ау.- Семей, 2007, 2009. – 254 б.

3. Дербисалина Г.Ә. Тыныс демікпесінің емі мен алдын алуының стратегиялық жаң а бағ ыттары.

4. Жакиева Г.Р. Жү ректің ишемиялық ауруы бар науқ астарды емханалық -диспансерлік жағ дайда жү ргізу негіздері. – Ақ тө бе, 2009. – 64 б.

Орыс тілінде

қ осымша:

1. Маколкин В.И., Овчаренко С. Внутренние болезни, 2005.

2. Моисеев В.С. и др. Внутренние болезни с основами доказательной медицины и клинической фармакологии, 2008.

3. Мартынов А.И., Мухин Н.А., Моисеев В.С. Внутренние болезни, 1-2 том, 2005.

4. Орлов В.И. Руководство по ЭКГ. -М.: Медицина, 1998.

5. Мухин Н.А., Моисеев B.C., Мартынов А.И. Внутренние болезни: учебник: в 2 Т.изд., - М., 2008. Том 1 - 682 с., Том 2 - 592 с.

6. Комаров Ф.И. «Диагностика и лечение внутренних болезней», Том 1-2. М. 2000г.

Медициналық сайттар:

1. med-site.narod.ru

2. www.medicusamicus.com

3. www.medprof.ru

7. Бақ ылау

Тестілік сұ рақ тары:

1. Науқ ас 37 жаста, дә рігерге ентігуге, шырышты-ірің ді қ ақ ырық ты жө телге шағ ымданып келді. Жағ дайының 5 кү н бұ рын нашарлауын айтады. 5 жыл бойы ауырады. Кө ктеммен -кү з айларында аурудың ө ршуі байқ алғ ан. Шырышты-ірің ді қ ақ ырық аурудың ө ршуі кезінде бірнеше ай бойы жә не ө те кө п мө лшерде бө лінеді. Темекіні 20 жылдан бері кү ніне 1 қ орап шегеді. Объективті қ арағ анда: дене қ ызуы 37, 5⁰С. Ө кпеде айқ ын перкуторлық дыбыс естіледі. Аускультацияда: везикулярлы тыныс ә лсіреген. ТАЖ минутына 22 рет. Жү рек тоны анық, ырғ ақ ты, ЖЖЖ минутына 72 рет, АҚ 120/80мм.сн.бағ. Қ андай ауру туралы ойлауғ а болады?

A) пневмония

B) ө кпе рагы

C) созылмалы обструктивті бронхит

D) бронхиальді демікпе

E) ө кпе туберкулезі

2. 29жастағ ы науқ аста сирек экспираторлы тұ ншығ у ұ стамалары байқ алады, тұ ншығ уды басу ү шін аптасына бір реттен кем емес сальбутамол ингаляциясын қ олданады. Ұ стама кезінде қ ұ рғ ақ ысқ ырық ты сырылдар естіледі. Ұ стама аралық кезең ді зерттегенде болу керек шамадан ЖФТШ1 (ОФВ1) 80-85 %.Осы клиникалық жағ дайғ а қ ай диагноз сә йкес келеді?

A) бронх демікпесі, жең іл персистирлеуші

B) бронх демікпесі, орташа дә реже

C) бронх демікпесі, жең іл интермиттирлеуші

D) созылмалы обструктивті бронхит, жең іл ағ ым

E) созылмалы обструктивті бронхит, орташа ауырлық та

3. Бронхтық демікпемен ауратын науқ астардағ ы бронхтық ө ткізгіштіктің спирографиялық кө рсеткіші:

А) ФӨ Ө С жағ арлауы

В) ОФВ₁ тө мендеуі

С) ОФВ₁ жоғ арлауы

Д) Тиффно индексінің жоғ арлауы

Е) Ө кпенің қ алдық кө лемінің тө мендеуі

4. Қ ақ ырық та Шарко-Лейден жә не Куршман спиральдары табылса бұ л қ ай ауруғ а тә н

А) эмфизема

В) бронх демикпесі

С) ө кпетекті жү рек

Д) крупозды пневмония

Е) бронхит

5. Бронх демікпесі кезінде қ олданылады

A) сизаприд

В) асеклидин

С) эуфиллин

D) резерпин

Е) пилоридин

6. Ө кпенің созылмалы обструкциялық ауруымен ауыратын науқ аста ө кпелік жү рек дамуының негізгі себебі:

A) тыныс жолдарының обструкциясы

B) бронхиальді ағ аштың деформациясы

C) жү ректің минуттық кө лемінің азаюы

D) ө кпе артериясының гипоксиясы мен ұ зақ спазмы

E) бронхиолалар мен альвеолаларда қ ысымның тө мендеуі

7. Созылмалы ірің ді обструкциялық бронхиттің салдарынан дамығ ан ауыр тыныс шамасыздығ ына байланысты 3 тә улік бойы жасанды вентиляцияда жатқ ан науқ аста интубациялық тү тікпен тұ тқ ыр ірің ді қ ақ ырық кө п мө лшерде бө лінеді. Ем тактикасы:

A) санациялық бронхоскопия

B) эуфиллинді ү лкен дозада енгізу

C) стероидтық гормондармен емдеу

D) қ ан ағ ызу

E) диуретикті қ осу

8. Созылмалы обструктивті емес бронхиттің ө ршуіне тә н:

A) субфебрильді температура

B) айқ ын емес интоксикация

C) шырышты-ірің ді қ ақ ырық ты жө тел

D) қ атаң тыныс жә не қ ұ рғ ақ шашыранды тө мен ү нді сырылдар

E) дем шығ арғ анда айқ ын естілетін ұ зақ ә ртү рлі ү нді қ ұ рғ ақ сырылда

9. Ө кпенің ошақ ты туберкулезі.Профилактикалық тексеруде науқ ас 5-6 жыл бойы таң ертең гі уақ ытта мазалағ ан шырышты қ ақ ырық пен жө телге шағ ымданады. Ө кпеде қ атаң тыныс, бірен-саран қ ұ рғ ақ сырылдар. Болжам диагноз:

A) жедел бронхит

B) бронхоэктазды ауру

C) созылмалы ірің ді бронхит

D) созылмалы катаральды бронхит

E) созылмалы обструктивті бронхит

10. 35 жастағ ы А. атты науқ ас 2 жылдан бері бронхиальді демікпемен ауырады. Демікпе ұ стамасы гормонғ а тә уелді, беротекпен басылады. Тыныс шығ арудың жылдамдық шың ы 66%. Қ арап тексергенде тыныштық та ентікпе, аускультацияда ө кпенің барлық аймағ ында естілетін ысқ ырық ты қ ұ рғ ақ сырылдар. Тө менде келтірілген тә сілдерінің қ айсысы тиімді?

A) теофиллин per os

B) эуфиллин 2, 4% 10 мл к/т

C) вентолин небулайзер арқ ылы

D) преднизолон 30-60 мг к/т

E) беротекпен ингаляцияны жалғ астыру

Клиникалық есептер