Бидайдың біртектілігін анықтау

Жұ мыстың мақ саты. Бидайдың сапалық кө рсеткіштерінің бірі дә ннің біртектілігін анық тау ә дісін мең геру.

Жабдық тар: Тесік ені 2, 8; 2, 5; 2, 2; 2, 0; 1, 7мм болатын илегіш, ВЛТ-200 немесе ВЛТК-500 техникалық таразы, ЛР-3 зертханалық рассев чашкалар.

Анализ. Бидай сынағ ының салмағ ы 100 г болатын бидай сынамасын 0, 5г дә лдікке дейін ө лшейді де, елеуіштерде елейді. Елеу ү шін бір елеуіштен екіншісіне кезекпен ауысып отыратын поддондар қ ұ рылғ ан (1, 7*20; 2, 0*20; 2, 2*20; 2, 5*20; 2, 8*20 мм). Илеуіштер жинағ ын беті тегіс ү стелдерге орналастырады. Сілкілеусіз илеуіштердің тесіктерінің ұ зындығ ының бағ ыты бойынша қ айтымды қ озғ алыс арқ ылы илеуді жү ргізеді.

Илеуіштің ауытқ уы – 100 мм. Илеу ұ зақ тығ ы 3 мин (110...120 қ озғ алыс кезінде 1 минут).

Илеу аяқ талғ аннан кейін ә р илеуіште қ алғ ан қ алдық тардан стандарттарғ а сә йкес бидай жә не арпа қ оспалары, соғ ылғ ан бидайлар жә не де басқ а да дақ ылдардың қ оспаларын (бидайдың біртектігін анық тау кезінде астық тү йірді аяз шалғ ан болса, оны есептемейд») алады. Сосын ә р илеуіштен таза бидайлардың қ алдық тарын жә не тө менгі илеуішке ө ткен ұ сақ бидайларды ө лшейді. Пайызбен кө рсетіліп алынғ ан дең гейдегі тұ тас бидайлар сынамасына қ оспаларды есептеу ү шін салады. Бұ л оның, яғ ни бидайдың біртектілігін кө рсетеді.

Есептеу мысалы, 100 г бидайды себу кезінде елеуіште қ алғ аны

Барлығ ы 95, 0г 100%

Қ оспалары 5, 0 г

Қ орытынды 100, 0г

Астық тү йір қ осынды массасы бойынша екі аралас илеуіште шығ у сынағ ының біртектілігін пайызбен ү ш топқ а бө леді;

Жоғ ары - 80%-тен артық

Орташа – 75-80% дейін

Тө мен - 70%-тен тө мен

Осымен қ оса, бидайлардың қ алдығ ын елеуіштің тесіктерінің ө лшемін кө рсетеді. Бидайдың біртектілігі ө лшем бойынша бірдей болуымен сипатталады. Ол ұ н зауыттарында ө ң деу жә не отырғ ызу кезінде ү лкен мә нге ие болады.

Зертханалық сабақ № 4

Дә н массасын анық тау ә дістері

Жұ мыстың мақ саты: Осы ә дістің негізі бидай ө лшендісін ө лшеуге негіздеуге, толық дә нді бө ліп алуғ а, қ алдық ты ө лшеуге, толық дә нді санауғ а негіздеуге, сосын оның саны бойынша толық дә н массасына бө луге, сосын 1000 дә н бойынша ә діс қ орытындысын шығ аруғ а ү йрету.

Қ ұ рылғ ылары. Бө лгіш. Зертханалық таразы жалпы қ олданылу шегі ±10, 00 мг жіберіледі. Дә нді санауғ а арналғ ан қ ұ рылғ ы (" Нумиграл" фотоэлектрлі есептегіш жә не басқ а есептегіштер). Бө лшектің тақ ташасы, штамб жә не пинцет.

Орташа ү лгіден дә н ө лшемдісін бө ліп алады. Оның массасы зерттелетін мә дениеттің 500 дә нінің массасына жақ ын, жә не жіберілетін ө лшеу шегі ±10, 00 мг ө лшемдіден толық, дә ндерді теріп алады, ал қ алдығ ын жіберілген шегі ±10, 00 мг ө лшейді. Ө лшемді массасынан қ алдық массасын алу ә дісімен бітеу дә н массасын анық тайды.

Ө лшемдіден таң дап алынғ ан бітеу дә ндерді қ ұ рылғ ығ а тесілі есептегіш кө мегімен немесе қ олмен есептейді. Ә рбір анық талғ анды екі параллель ө лшемдімен жү ргізеді.