Балаларды сауаттылыққы үйретуге дайындық жұмыстарының негізігі бағыттары. Тілдің және моториканың дамуы.

Балаларды сауаттылық қ ы ү йретуге дайындық жұ мыстарының негізігі бағ ыттары: кө ру арқ ылы қ абылдаудың дамуы жә не ойы, қ ол моторикасының дамуы мен тү зету. Бірінші бағ ыттың міндеті, баланы оқ ыту мен жазу кезіндегі (солдан оң ғ а қ арай оқ у мен жазу) жолдардың орналасуын, ә ріптерді сызу, кө ру мен кең істікті қ абылдау, танымал тү стерді ажырата білуі, геометриялық фигуралар жә не орналасуын бала анық тап ажырата білуі қ арастырылады. В.В.Воронкова (16) жаттығ у кезінде тү рлі тү сті жолақ қ ағ аздар мен геометриялық фигураларды қ олдынуды ұ сынады, жә не:

1.Бейнені ойлап шығ ару

1. Берілген заттарды салыстыра отыры айырмашылық тарын табу 2. Берілген объектіні қ ұ рамдас бө ліктерге бө ліп қ арастыру.

Бейнені ойлап шығ ару кезінде балағ а тү рлі тү сті жолақ қ ағ аздар мен геометриялық фигураларды қ олдыну ү шін ұ сыну керек, тек ө лшемі, тү сі, формасы бірдей болуы шарт. Бала салыстыра отырып ө зіне қ ажеттісін басқ алардан ажырата отырып таң дауы қ ажет.

Ал, ойлап шығ арылғ ан бейнені қ ұ рамдас бө ліктерге бө ліп қ арастыру, баланың жоғ арғ ы психикалық функцияларының дамуына, анализ бен синтез жасай алуына ә сер етеді. Осы жаттығ у тү рлі қ иындық ты бойына міндеттеуі керек:

1. Бейне бойынша 2. Есте сақ тау бойынша 3. Сө здік қ ұ рылымы бойынша. Ал, екінші бағ ыттың міндеті қ ол моторикасының дамуына бағ ытталып, қ атысушыларды жазуғ а ү йрету кезең індегі қ ажетті міндеттер мен компонентер, жалпы қ ол моторикасын дамыту қ арастырылады. Бұ л жаттығ улар: алақ анда жоғ ары жә не тө мен қ арату; саусақ тарды ажырату мен қ осу; саусақ тарды ішке майыстыру жә не басқ а жаттығ улар. Дамуы дұ рыс балалармен қ атар дамуында ауытқ у бар балаларда, ақ ыл-ой кемістігі бар балаларда ұ сақ қ ол бұ лшық етінің дамымауы айқ ындалуы мү мкін. Сондық тан балалары мектепке даярлау кезең інде мұ неда ауытқ ушылығ ы бар балаларды ең алдымен бор ұ статып тақ тағ а жазуды ү йретке дұ рыс, содан соң ол балағ а ү лкен қ ағ аз беріп қ арындашпен жазуды машық тандару керек. Бұ л жаттығ уларда дайн сұ лбаны басып жазып, сызу, таяқ ша мен нү ктелер арасын қ осып, фигура салу орындалады. Осындай жаттығ уларды жасау процесінен кейін бала жазу жаттығ уларында жасауғ а ү йренеді. Алғ ашқ ы сатыларында қ арапайым сурет сала бастайды. Мақ сатқ а қ арай жаттығ уларды қ иындығ ына байланысты орналастырады: 1. Ү лгіні салу – тү зу сызық тар қ атарын жә не жан-жақ қ а бағ ытталып салынғ ан сызық тар. 2. Қ исық сызық тарды салу. 3. Таныс заттарды салу, ә ріп элементтері болуы керек. 4. Ә ріпке ұ қ сайтындай етіп тү зу сызық тар мен фигураларды байланыстырып салу. Суретті қ арапайым ө рнекетіп салып болғ аннан соң бала ә ріпті жазу элементіне кө шу қ ажет. Мектепке дейінгі жас аралығ ындағ ы балаларда сауаттылық қ ы ү йрету ұ сақ қ ол моторикасын дамытумен тікелейбайланысты. Оқ у мен жазуды игергеннен кейін сауаттылық қ ы оқ ыту дұ рыс жү зеге асады.