Ысу үрдісінің шығындарды азайту жолдары

Қ ысу ү рдісін аса қ ызғ ан бу аймағ ына ауыстыру Карноның кері айналмасынан ауытқ у болып табылады [11- 14, 17-22, 24-32]. Бірақ бұ л аймақ та да қ ысу ү рдісін қ айтымды тү рде жү зеге асыруғ а болады. 1-2'-3 ү рдісі (24, 25-суреттер). Ол ү шін екі сығ ымдағ ыш керек. Біріншісі тоң азытқ ыш затты адиабаталық (1-2') қ ысады, екіншісінде тұ рақ ты температурада (2'-3) қ ысады. Іс жү зінде бір сығ ымдағ ышты қ олданғ ан жө н. 1-2 ү рдісі қ анық қ ан қ ұ рғ ақ бу қ ысу, ал 1'-2" - аса қ ызғ ан буды қ ысу ү рдісіне жатады.

24-сурет. Цилиндрлі суытылатын регенеративті

Шығ ындарды азайту ү шін қ ысу ү рдісі (1-2 немесе 1'-2") қ айтымды қ ысу ү рдісіне (1-2'-3) жақ ындату керек. Ол ү шін сығ ымдағ ыштың цилиндрін сумен немесе ауамен суытады. Сығ ымдағ ыштың конструкциясында арнайы су жү ретін қ уыстар қ арастырылады.

Сығ ымдағ ышта ең жоғ арғ ы температура оның қ ысып шығ аратын клапан жағ ында болады, сондық тан су жү ретін қ уыстар цилиндрдің жоғ арғ ы жағ ына жақ ын орналастырылады. Аммиакты қ ысатын сығ ымдағ ыштар сумен, ал фреонды қ ысатын сығ ымдағ ыштар ауамен суытылады. Фреонды сығ ымдағ ыштарда су жү ретін қ уыстар жоқ, жылу алу бетін кө бейту ү шін цилиндрдің жоғ арғ ы жағ ы арнайы қ абырғ амен жабдық талады.

Цилиндрді суыту адиабаталық қ ысу жұ мысын істейтін айналманы (1'-2" -3-4-5-6) қ айтымды айналмағ а (1-2'-3-4-5-6) жақ ындатады. Шығ ын (1'-2" -2" ') шамағ а азаяды. Айналма регенеративті айналма (1-1'-2" '-3-4-5-6) ретінде жұ мыс істейді.

Қ ысу ү рдісіндегі шығ ындарды азайтудың тағ ы бір жолы, ол кө п сатылы қ ысу ү рдісіне ө ту керек (25-сурет).

Адиабаталық қ ысу ү рдісінде артық жұ мсалатын жұ мыс 1'-2-3 ауданына тең. Кө п сатылы қ ысу арқ ылы бұ л жұ мысты азайтуғ а болады. Азайғ ан жұ мыс а -2-3- а^/-a ауданына тең. Саты саны ө скен сайын айналма қ айтымды айналмағ а (1-1^/-3-4-5) жақ ындай тү седі. Іс жү зінде сатылар саны 5-7, ал тоң азытқ ыш сығ ымдағ ыштар ү шін 2-3 тен аспайды. Кө п сатылы қ ысу тек қ ана қ ысу ү рдісіндегі шығ ындарды азайтып қ оймай, дроссельдік шығ ындарды да азайтады. Сондық тан тоң азытқ ыш машиналарда кө п сатылы қ ысуғ а ө ту тиімді болады.

25-сурет. Кө п сатылы қ ысу процессі