Сабақ. 1. Тақырыбы: Қан биохимиясы.Қан плазмасының химиялық құрамы

1. Тақ ырыбы: Қ ан биохимиясы. Қ ан плазмасының химиялық қ ұ рамы. Қ ан плазмасындағ ы органикалық жә не бейорганикалық заттардың қ алыпты мө лшері. Қ алыпты жағ дайдан ауытқ у себептері.

2. Мақ саты:

Студенттерде қ ан плазмасының негізгі органикалық жә не бейорганикалық компоненттері туралы жә не биологиялық сұ йық тық тардан олардың мө лшерін анық таудың диагностикалық маң ызы туралы білім қ алыптастыру.

3. Оқ ыту міндеттері:

Студенттер осы сабақ тан кейін тиіс:

1) Қ анның негізгі қ ызметтері мен қ ұ рамын, қ ан плазмасының химиялық қ ұ рамын жә не оның қ ан сары суынан айырмашылығ ын; органикалық жә не бейорганикалық қ ұ рам бө ліктерінің қ алыпты мө лшерін, олардың патология кезінде ауытқ уын білу.

2) Постреквизиттер мен биохимияның басқ а тақ ырыптарын оқ у барысында аталғ ан тақ ырыптан білімдерін қ олдана білуі.

3) Тақ ырып бойынша оқ у-ғ ылыми жағ даяттарды шешу.

4) Ағ ылшын жә не екінші тілде кә сіби коммуникацияғ а кіруге қ абілеттеніп, тақ ырыптың негізгі терминдерінде пайдалану

4. Тақ ырыптың негізгі сұ рақ тары:

1. Қ ан плазмасының химиялық қ ұ рамы, оның қ ан сарысуынан айырмашылығ ы;

2. Қ ан плазмасының белоктары, маң ызы, ө кілдері, қ асиеттері, қ алыпты мө лшері жә не патология кезінде ө згерістері. (1 кесте)

3. Электрофорез ә дісі арқ ылы белок фракцияларын алу. Электрофорез ә дісінің принципі. Электрофореграмманың тү рлері (жедел қ абыну, созылмалы қ абыну, гепатиттер, нефриттер).

4. Гипер-, гипо-, дис- жә не парапротеинемия туралы тү сініктер жә не олардың пайда болу себептері, тү рлері.

5. Қ анның қ алдық азоты (мочевина, несеп қ ышқ ылы, креатин, креатинин, билирубин), қ алыпты жағ дайдағ ы мө лшері, химиялық табиғ аты, оларды анық таудың диагностикалық маң ызы.

6. Гиперазотемияның тү рлері жә не оның пайда болу себептері.

7. Қ ан плазмасының азотсыз органикалық қ ұ рамдас бө ліктері, ө кілдері, олардың химиялық табиғ аты, қ алыпты мө лшері, патология кезіндегі ө згеруі.

8. Қ ан плазмасының бейорганикалық заттарының рө лі.

9. Қ анның буферлік жү йесі. Ацидоз, алкалоз жағ дайындағ ы бикарбонатты буфер жұ мысы.

10. Ацидоз, алкалоз, тү рлері, пайда болу себептері (2 кесте).

11. Натрий, калий, хлор – қ алыпты жағ дайдағ ы мө лшері, рө лі, қ оры, қ алыптан ауытқ у себептері. Қ андағ ы натрий мен калий мө лшерін реттейтін гормондар.

12. Кальций мен фосфор – қ алыпты жағ дайдағ ы мө лшері, рө лі, қ оры, кө зі, қ алыптан ауытқ у себептері. Қ андағ ы кальций мен фосфор мө лшерін реттейтін гормондар.

5. Білім берудің жә не оқ ытудың ә дістері:

1)ауызша сұ рау (бір сұ рақ ты топқ а байланысты ағ ылшын, қ азақ немесе орыс тілдерінің бірінде талдау), жазбаша сұ рау, шағ ын топта жұ мыс жасау ЖИГСО ә дісі.

Ш ағ ын топтарда жұ мыс (ү ш тілде терминдерді жазу, квантталғ ан мә тінді жасау),

дискуссияны ө ткізу, қ ан сары суының белоктар фракцияларының пайыздық мө лшерін есептеу жә не алынғ ан нә тижелерін талдау, оқ у-ғ ылыми жағ даяттарды жасау, НОЛ.

ЖИГСО ә дісі бойынша шағ ын топтарда жұ мыс (ү ш тілде терминдерді жазу, квантталғ ан мә тінге тесттік тапсырмаларды жасау немесе кестені толтыру), немесе бейнефильм жә не кейін ол бойынша дискуссияны ө ткізу, немесе жұ птағ ы жұ мыс - қ ан сары суының белоктар фракцияларының пайыздық мө лшерін есептеу жә не алынғ ан нә тижелерін интерпретациялау.

№1 кесте.Қ ан плазмасының белоктары, маң ызы, диагностикалық мағ ынасы

2 кесте. АЦИДОЗДАР мен АЛКАЛОЗДАР