Тасқалауының деформациясы

Тасқ алауы серпімді-пластикалық материал болып табылады. Оның деформациялары кү шсалмақ тардың ұ зақ мерзімділігіне немесе кү шсалмақ тардың ә серінің жылдамдығ ына байланысты болады.

Тасқ алауының деформацияларының келесі тү рлері болады:

а) серпімді деформациялар (кернеу - жә не деформация - арасын-дағ ы байланыс тү зу сызық ты болады) - .

б) қ ысқ а мерзімді деформациялар (бір сағ атқ а дейін) - ;

в) кү шсалмақ тар ұ зақ мерзімді ә серінен пайда болғ ан деформациялар -

(5)

Мұ ндағ ы: толық салыстырмалы деформациялар;

серпімді салыстырмалы деформациялар;

кү шсалмақ тар ұ зақ мерзімді ә сер еткендегі салыстырмалы деформациялар;

(6)

мұ ндағ ы: кү шсалмақ тар қ ысқ а мерзімді ә сер еткендегі пластикалық

деформациялар (1 сағ атқ а дейін);

жылжығ ыштық деформациялар (ұ зақ мерзімді ә сер еткенде);

Ескерту:

егер ;

Кү шсалмақ тар қ ысқ а мерзімді ә сер еткендегі тасқ алауының салыстырмалы деформациясы:

(7)

мұ ндағ ы: - тасқ алауының серпімділік сипаттамасы 1.2-кестеден алынады

[оқ у қ ұ ралы ТжАТК, Шымкент, 2001] тасқ алауының тү ріне

байланысты;

- осы кернеу бойынша деформация () анық талады;

- тасқ алауының беріктігінің орташа шектік мә ні.

Арматураланғ ан тасқ алауының серпімділік сипаттамасы:

(8)

мұ ндағ ы: арматураланғ ан тасқ алауының сығ ылуғ а уақ ытша кедергісі (кірпіш немесе тастың биіктігі – 150мм аспайтын кезде)

а) ұ зына бойлық арматура мен арматураланғ ан тасқ алау ү шін:

(9)

мұ ндағ ы: k –тасқ алауының тү ріне байланысты коэффициент;

k=2 – кірпіш жә не тастан орындалғ ан тасқ алауы ү шін;

k=2, 25 – ірі жә не майда ұ ялы бетон блоктардан орындалатын

тасқ алауы ү шін;

R - тасқ алауының сығ ылуғ а есептік кедергісі ;

- тасқ алауының арматуралау пайызы ;

арматура жә не тасқ алауының кө лденең қ имасының

ауданы;

арматураның мө лшерлік кедергісі;

б) Торлы арматурамен арматураланғ ан тасқ алаулары ү шін:

(10)

k – кү шсалмақ тардың ә сер ету дә режесіне () байланысты 1.3-

кестеден (оқ у-қ ұ ралы ТжАТК, Шымкент, 2001).

Тасқ алауында кернеу деформацияның бір-біріне тә уелділігі қ исық сызық та болады, сондық тан деформацияның модулі тұ рақ ты шама емес:

(11)

тасқ алауының деформациясының бастапқ ы модулі (серпімділік

модулі кернеу сә йкес келеді);

1 - жанама тү зу сызық ();

R_u – сығ ылуғ а уақ ытша кедергісі.

2) тасқ алауының деформациясының жанама модулі

(12)

(13)

3) Е – тасқ алауының деформациясының орташа (қ июшы) модулі

(14)