Тасқалауының беріктігі

Негізгі беріктік сипаттамалары:

- R_и – сығ ылуғ а уақ ытша кедергісі (сығ ылуғ а беріктіктің орташа шектік мә ні);

- R – осьтік сығ ылуғ а есептік кедергісі;

- R_t – осьтік созылуғ а есептік кедергісі;

- R_tb- иілу кезіндегі созылуғ а есептік кедергісі;

- R_sq- қ иылуғ а есептік кедергісі.

Бұ л жерде R_t, R_tb, R_sq – осьтік созылуғ а, иілу кезіндегі созылуғ а жә не қ иылуғ а есептік кедергісі тасқ алауының тү ріне қ арай байластырылғ ан жә не байластырылмағ ан қ ималар ү шін анық тайды.

3 - сурет.

Тасқ алауының созылуғ а жұ мысының ү лгісі

а) байланыстырылғ ан қ има ү шін;

б) байланыстырылмағ ан қ има ү шін;

4 – сурет. Тасқ алауының иілу кезіндегі созылуғ а жұ мысының ү лгісі

а) байланыстырылғ ан қ има ү шін;

б) байланыстырылмағ ан қ има ү шін;

5-сурет. Тасқ алауының қ иылуғ а жұ мысының ү лгісі.

а) байланыстырылғ ан қ има ү шін;

б) байланыстырылмағ ан қ има ү шін;

Кү шсалмақ тар қ ысқ а мерзімде ә сер еткенде тасқ алауының уақ ытша есептік кедергісін профессор Л.И.Онищика формуласымен анық тауғ а болады.

(1)

мұ ндағ ы: - тастың сығ ылуғ а беріктігінің шектік мә ні;

- ерітіндінің беріктігінің шектік мә ні (кубтық беріктік);

А – тасқ алауының конструкциялық коэффициенті, тастың тү ріне

байланысты анық талады.

(2)

- тасқ алауының тү ріне байланысты 1.1-кестеден алынады (оқ у-

қ ұ ралы ТжАТК, Шымкент, 2001. Сахи Қ., Оразбаев Ж.М.,

Чалабаев Б.М.).

Егер иілу кезіндегі кірпіштің беріктігі мө лшерлік мә ннен тө мен болғ ан жағ дайда 530—80 МЕУЛ «Кірпіш жә не керамикалық тастар. Техникалық шарттар», онда (А) коэффициент тө менгі формула арқ ылы анық талады.

(3)

- иілу кезіндегі кірпіштің беріктігі

- бұ л коэффициент тө мен маркалы () ерітінділермен орындалатын тасқ алауының беріктігін анық тағ анда қ олданады:

1) егер болса

2) егер болса

жә не - кірпіштен жә не дұ рыс пішіндес тастардан

орындалғ ан тасқ алауы ү шін;

жә не - шойтастан орындалғ ан тасқ алауы ү шін;

Тасқ алауының немесе бетонның кү шсалмақ тар ә сер еткендегі ұ зақ мерзімді кедергісінің шектік мә ні:

а) Бетондар ү шін

- ауыр бетондар ү шін;

- автоклавтық емес тә сілде қ атқ ан жең іл бетондар ү шін;

б) Тасқ алау ү шін

ерітіндісінде орындалғ ан кірпіш тасқ алауы ү шін;

ерітіндісінде орындалғ ан кірпіш тасқ алауы ү шін;

Тас конструкциялардың есептік кедергілерін анық тау ү шін келесі коэффициенттер ескеріледі:

с=0, 15 – кірпіш тасқ алауының беріктігінің ө згеруін ескеретін коэффициент.

- сығ ылуғ а мө лшерлік кедергісі;

- сығ ылуғ а уақ ытша кедергісі;

Тасқ алауының есептік кедергісі

(4)

1, 2 – сенімділік коэффициенті;

1, 15 – есептеулерде ескерілмеген ә р тү рлі қ осымша фактордың пайда

болуы мен тасқ алауының деректерін ескеретін коэффициент;

2-қ осымша, 1-8 кесте – тас жә не бетон бұ йымдарының барлық тү рлерінің

тасқ алауларының есептік кедергілері;

2-қ осымша, 9-11 кесте – кірпіш тасқ алауларының есептік кедергілері – созылуғ а, иілуге, сығ ылуғ а, кесуге.