Салыстырмалы педагогиканың әдістемелік және теориялық проблемаларын жүйелі түрде өңдеу бастамасы.

ХХ ғ. 20 – 30 жылдарына қ атысты Америкалық педагог, теоретик И.Кэндл – осы салада елеулі қ ызмет еткен кө птеген ірі ең бектердің авторы. «Салыстырмалы педагогика саласындағ ы зерттеулер» (1933), «Білім беру саласындағ ы жаң а заман – салыстырмалы зерттеу» (1955), «Салыстырмалы педагогиканың ә дістемесі» (1959) жә не т.б. Ол алты ел – АҚ Ш, Англия, Франция, Германия, Италия жә не КСРО – ғ ы білім беру саласын салыстырмалы тү рде анализ жасағ ан. Осы елдерді халық аралық педагогикалық лабораториялар (зертханалар) деп атап, сол немесе басқ а елдің экономикалық даму дең гейі мен тұ рғ ындар сауаттылығ ының дең гейі арасындағ ы корреляцияны ашық кө рсетіп берді.

Ағ ылшын компоративисті Н.Хэнс 1929 жылы Лондонда бірнеше елдің айғ ақ ты материалдары негізінде салыстырмалы тү рде білім беру саласы дамуының маң ызды ә леуметтік – саяси проблемаларын анализдеген «Білім беру саясатының қ ағ идалары» атты кітабын жарық қ а шығ арды. Компаративист кө зқ арасымен қ арағ анда ең маң ыздысы Хэнстің «Салыстырмалы педагогика: білім беру факторлары мен дә стү рлерін зерттеу» атты ең бегі 1949 жылы жарық кө рді.

Хэнс, білім беру саласының дамуына бірінші дә режелік ық пал ететін ү ш факторды ерекше кө рсететін:

- бірінші факторғ а ол нә сілді, тілді, табиғ ат (условие) экономиканы жатқ ызғ ан:

- екіншіге – дін (католицизм, протестатизм жә не т.б.);

- ү шіншіге – идеология (гуманизм, социализм, национализм).

Хэнс нә сіл жә не ұ лттық факторларғ а ерекше кө ң іл бө лген.

Салыстырмалы педагогиканың ә дістемелік проблемаларын герман профессоры Ф.Шнейдер ө ң деген.

Соғ ыстан кейінгі онжылдық та Батыста компаративист – педагогтардың жаң а ұ рпақ тары пайда болды.

- Англияда – Лондон университетінің профессоры Б.Хомиз (1920 - 1993) ө зінің ең бектерінде салыстырмалы педагогикалық зерттеулерде проблемалық қ ағ идаларды жасап, оларғ а негіздеме береді.

- Францияда – Сорбонна профессоры М.Дебесс пен Миалареннің редакторлық тарымен 1972 жылы «Салыстырмалы педагогика» атты ірі монография жарық кө рді. Бұ л кітапта Дебесс ө зінің концепциясын нақ ты кө рсете білген. Оның ойынша салыстырмалы зерттеулерде тарихи (подход) ерекше орын алуы тиіс.

Франциялық педагогикалық ә дебиетте маң ызды орын алғ ан А.Векслиардың «Салыстырмалы педагогика. Ә дістер мен проблемалар» атты кітабы болды(1967). Мұ нда салыстырмалы педагогика дамуының тарихи очерктері жазылғ ан.

- ФРГ- ң кө рнекті ө кілдері – О.Анвайлер жә не В.Миттер. Бұ л жерде педагогикалық компаративистика 60 – 80 жылдары Шығ ыс Европа мен Совет одағ ының елдеріндегі білім беру тә жірибесі мен теориясына кө п кө ң іл бө лген.

- Польшада ә дістемелік проблемалармен Польшалық салыстырмалы педагогиканың негізін қ алаушы Б.Наврочинский, сонымен бірге Б.Суходольский, Т.Вилех, Т.Пенхерский айналысқ ан. Олардың ең бектерінде салыстырмалы педагогиканың пә ні, функциясы (задачи) анық талғ ан.

Бү гінгі таң да салыстырмалы педагогика тү леуде.

- салыстырмашылардың европалық жә не бү кіл ә лемдік конференциялары жиі ө туде.

- 1995 жылы Токиода ө ткен халық аралық конференцияда салыстырмалы педагогиканың Азиялық ассоциациясын қ ұ ру туралы шешім қ абылданғ ан.

- Барлық дамығ ан елдерде салыстырмалы педагогиканың ұ лттық қ оғ амдық тары бар.

- Салыстырмалы педагогиканың проблемалары жө ніндегі халық аралық жә не ұ лттық журналдар шығ уда.