Азақстан экономикасында жүзеге асырылатын инновациялық жобалар ерекшеліктеріне сипаттама беру.

Қ азақ стан экономикасында жү зеге асырылатын инновациялық жобалардың ө згешелігі - мемлекет келешекте ө неркә сіп пен қ оғ амның ажырамас бө лігі болатын ірі стратегиялық жетекші жобаларды ілгерілететін болады. Бұ л жобалар халық пен ө неркә сіпке ілгерілетілген қ осымшаларды, денсаулық сақ таудың, білім беру жү йесі мен ә леуметтік қ ауіпсіздіктің ұ тымды болуы ү шін, Ү кімет субсидия бө летін жә не ақ ы тө лейтін инновациялық қ ызмет кө рсетулерді тұ тынуғ а мү мкіндік береді. Жетекші жобалар мемлекеттік инвестицияларды ақ тау жә не шетелдік ә ріптестердің шын мә нінде ноу-хау қ алдыруы ү шін жә не қ айтадан кү шейтілетін инновациялар нә тижелерін, университеттер мен ө неркә сіптің ә зірлеуін кепілді қ амтамасыз ету ү шін аса мұ қ ияттылық пен іріктелуі тиіс. Жобаларды тиімді басқ аруды қ амтамасыз ету жә не олардың орындалуын тексеру талап етіледі.

Ү лкен инвестициялық жетекші жобалардың мысалдары - жү рдек пойыздар, Астанадағ ы жү ктер мен жолаушылар тасымалының жаң а кө ліктік орталық тары сияқ ты кө лікке арналғ ан ірі инфрақ ұ рылымдық жобаларды қ оса алғ анда, ө неркә сіптік жобалар. Сонымен бір мезгілде кейбір жобалар уақ ытша ә рі мақ сатқ а сай болғ анына қ арамастан, қ ашанда инновациялардың бү кіл қ оғ амғ а сің у ә серінің аз болу тә уекелі бар, ө йткені инновациялар негізінен ірі корпорациялардан мемлекеттік сатып алулар арқ ылы жү зеге асырылады. Қ азақ стандық инновациялық жү йеге дейінгі бұ л негіздер трансферті мен вендорлардан тү сетін ноу-хауды дамыту тетігі егжей-тегжейлі ә зірленуі қ ажет. Бұ л сценарийде мемлекет бү кіл экономиканы бақ ылаудың жоғ ары дең гейін ұ стап тұ рады. Жетекші жобаларды іске асыру орынды болатын бірқ атар салаларды атап ө ту керек, бұ л ақ параттық қ осымшалар - ұ тқ ыр ү кімет қ ызмет кө рсетулері, «бұ лтты технологиялар» мен Қ азақ станғ а білім беру мен бизнес-қ осымшаларды жаң а дең гейге жеткізу мү мкіндігін беретін қ осымшалар, нанотехнологиялар.

Жобалар мен ә ріптестерді таң дау аса мұ қ ияттылық пен іске асырылуы қ ажет, мұ ндай жағ дайда жергілікті ө неркә сіп пен ғ ылыми-зерттеу жә не тә жірбиелік-конструкторлық ә зірлемелер ілеспе инновациялар, жаң а жә не озық технологиялар жасауғ а, соның ішінде «жасыл» технологиялар» енгізу арқ ылы жасауғ а ынталандырыла алады. Қ азақ стан алғ а шығ ып, инклюзивтік тікелей шетелдік инвестициялар тарту арқ ылы, «ақ ылды» ә ріптестік есебінен инноватор бола алады. Қ азақ стандағ ы инновациялардың одан ә рі дамуын пайымдаудың жалпы тетігін айқ ындаудың мү мкіндігі мемлекет баса назар аударатын нақ ты технологияларды айқ ындау арқ ылы ресурстардың желге ұ шуынан қ ашу қ ажет.

Шикізаттың азаюы туралы болжамдық бағ алау анағ ұ рлым нақ тылана тү сіп, негізді тү рде уақ ыт тұ рғ ысынан шектеулер қ оюда. Мұ ның барлығ ы - ұ зақ мерзімді болжамдау объектілері болуы мү мкін, алайда бү гінгі таң да кө птеген ө згерістер орын алуда жә не жаң артылғ ан энергия, сымсыз коммуникациялар, генетикалық модификацияланғ ан ө німдер, жанды ағ заның жасанды талшық тары, желілік технологиялар саласы қ арқ ынды дамып келеді. Осығ ан байланысты қ азіргі уақ ытта Қ азақ станның ұ зақ мерзімді перспективада ө з «серпілісін» жоспарлауғ а мү мкіндігі бар.