Венчурлік капитал түсінігі және оның қалыптасу көздеріне талдау жасау.

50-ші жылдардан соң ында ү лкен пайда алып келетін адами-зияткерлік қ ұ ндылық тырғ а бағ ытталғ ан жаң а бизнестің тү рі пайда болып, тиісінше Ғ ТП-ң дамуына айтарлық тай ү лесін қ осты. Бү гінгі таң да бұ л бизнес - венчурлық қ аржыландыру атымен танымал. Ол ғ ылыми сыйымды ә рі жоғ ары технологияларғ а негізделген шағ ын жә не орта кә сіпкерлікке тікелей инвестиция салуымен ерекшеленеді. Венчурлық бизнес дегеніміз – пайда табу мақ сатында біреуі қ аражатымен, екіншісі идеясымен инновациялық ғ ылыми сыйымды ө нім шығ аруғ а бағ ытталғ ан ү лкен тә уекелге баратын кә сіпкерлердің бірлескен жұ мысы.

Венчурлық қ аржыландыру басқ а қ аржыландырулардан, соның ішінде банктік несиеден қ андай айырмашылығ ы болуы мү мкін:

Инвестор ө з қ аржысын акцияғ а салады.

Инвестор жаң а кә сіпорынғ а кө мектеседі (кең ес береді, тә жірибесімен бө ліседі, таныстар табады).

Тоқ сандық, жылдық пайыздық тө лем талап етпейді.

Банктер тә уекелі жоғ ары ә рі ұ зақ мерзімге қ аржы беруден сақ танады.

Венчурлық капитал беруші акционері ретінде сә тсіздіктерді де, жауапкершілікті ө зінің мойнына алады. Кә сіпорынның негізін қ алаушы мен инвестор ә ріптес ретінде жұ мыс істейді.

Егерде венчурлық инвестордың қ аражаты жетпейтін болса, онда ол компаниямен бірге бес тә уекелі жоғ ары дең гейлерді ө ткенше жаң а қ аржы кө здерін іздейді. Бес даму дең гейінен кез келген жоғ ары технологиялы компания ө теді:

Компанияның пайда болуы.

Алғ ашқ ы маң ызды инвестициялық венчурлық капиталды тарту.

Ғ ылыми сыйымды ө нім шығ арғ ан дейінгі компанияның дамуы.

Компанияның жоғ ары рентабельді болғ анынша кең еюі, жоғ ары пайда алып келуі мен акцияларының қ орбиржасында сатылуы пайдалы болғ анынша.

Компанияның қ ор нарығ ында(немесе арнайы биржаларда) акцияларының сатылуы жә не кө п мө лшерде пайда алып келуі.

Жаң а жоғ ары технологиялы компанияларды қ аржыландыру сө зсіз ә рқ ашанда жоғ ары тә уекелмен байланысты. Себебі инновациялық жбалардың барлығ ының табыс алып келетінін ешкім кө регендікпен дә л 100% сенімділікпен айта алмайды. Салмақ ты тү рде қ адам басу мен салиқ алы тә уекел, тіпті 100% сенімділік болмағ ан жағ дайда да саналы тә уекел дамудың қ айнар бұ лағ ы болып табылады. Жаң а қ ұ рылғ алы жатқ ан компаниялар кө бінесе ынталы адамдардың ө з қ аржысына басталады, немесе біреуден қ арызғ а алғ ан қ аражаты болуы мү мкін. Дегенмен кө п жағ дайларда бұ ндай компаниялар шектеулі қ аржы кө здеріне ие. Сондық тан қ осымша қ омақ ты қ аржысыз жаң а, жоба, жаң а жұ мыс, жаң а бизнес, жаң а ғ ылыми – техникалық ө нім болмаушы еді. Алғ ашқ ы қ адамнан кейін ақ компания негізін қ алаушылардың жеке материялдық ресурстары біте бастайды, сосын оларғ а жаң а қ омақ ты кө лемде инвесторлар іздеуге тура келеді. Бұ л дең гейдегі компанияны қ аржыландырушылар тізімі ө те аз болмақ. Банк несиесі туралы айтсақ, жоғ ары дә режедегі тә уекелден қ орқ ып, ә рине сонымен қ атар жаң а компанияның несиелік тарихы болмағ андық тан да бір де бір банк несие бермейді. Себебі банктер пайда болғ ан жаң а компания тіпті болмайтын, тұ рақ ты кепілдемелерді талап етеді. Мұ ндай жағ дайда жалғ ыз ә рі нақ ты қ аржыландыру кө зі венчурлық капитал болмақ. Венчурлық қ аржыландырудың жарты ғ асырлық тә жірибесі кө рсеткендей, бизнестің бұ л тү рі кә сіпкерлерге де, венчурлық капиталисттерге де тиімді ә рі ың ғ айлы.