бап. Татуластыру комиссиясы
1. Татуластыру комиссиясын тараптар жұ мыс берушi, жұ мыс берушiлердiң бiрлестiгi (олардың ө кiлдерi) ө з шешiмiн қ ызметкерлердің (олардың ө кiлдерiнің) назарына жеткізген не хабарламағ ан не ұ жымдық келiссө здер барысындағ ы келiспеушiлiктер хаттамасы жасалғ ан кү ннен бастап кү нтiзбелiк ү ш кү н iшiнде қ ұ рады. 2. Татуластыру комиссиясы ұ жымдық ең бек дауы тараптары ө кiлдерiнен тепе-тең негiзде қ алыптастырылады. Татуластыру комиссиясын қ ұ ру туралы шешiм жұ мыс берушiнiң актiсiмен жә не қ ызметкерлер ө кiлдерiнiң шешiмiмен ресiмделедi. Жұ мыс берушi, жұ мыс берушiлердiң бiрлестiгi татуластыру комиссиясының жұ мыс істеуі ү шін қ ажетті жағ дайлар жасайды. 3. Татуластыру комиссиясы қ ызметкерлердiң (олардың ө кiлдерiнiң) талаптарын қ ұ рылғ ан кү нінен бастап кү нтізбелік жеті кү ннен кешiктiрілмейтін мерзімде қ арайды. Татуластыру комиссиясының талаптарды қ арау тә ртiбi, қ араудың кө рсетiлген мерзiмiн ұ зарту тараптардың келiсiмi бойынша жү зеге асырылады жә не хаттамамен ресiмделедi. 4. Татуластыру рә сiмі процесінде татуластыру комиссиясы қ ызметкерлермен (олардың ө кiлдерiмен), жұ мыс берушiмен, жұ мыс берушiлердің бiрлестiгiмен (олардың ө кiлдерiмен), мемлекеттiк органдармен жә не ө зге де мү дделi тұ лғ алармен консультациялар жү ргiзедi. 5. Комиссияның шешiмi тараптар келiсiмiнiң негiзiнде қ абылданады, тараптардың ө кiлдерi қ ол қ оятын хаттамамен ресiмделедi, тараптар ү шiн мiндеттi кү шi болады жә не татуластыру комиссиясының шешімінде белгіленген тә ртіппен жә не мерзімдерде орындалады. 6. Татуластыру комиссиясында келiсiмге қ ол жеткiзiлмеген кезде оның жұ мысы тоқ татылады, ал дауларды шешу ү шін ең бек тө релігі қ ұ рылады. Ескерту. 292-бап жаң а редакцияда - Қ Р 27.06.2014 N 212-V Заң ымен (алғ ашқ ы ресми жарияланғ ан кү нінен кейiн кү нтiзбелiк он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгiзiледi).
293-бап. Ең бек арбитражы
1. Ең бек арбитражын ұ жымдық ең бек дауының тараптары бітімгерлік комиссиясының жұ мысы тоқ татылғ ан кү ннен бастап кү нтізбелік бес кү н ішінде ә леуметтік-ең бек қ атынастарын реттеу жө ніндегі республикалық, салалық немесе ө ң ірлік комиссия мү шелерінің қ атысуымен қ ұ рады. 2. Ең бек арбитражы мү шелерінің саны, оның дербес қ ұ рамы, ең бек дауын қ араудың тә ртібі тараптардың келісімімен белгіленеді. Ең бек арбитражы кемінде бес адамнан қ ұ рылуғ а тиіс. Ең бек арбитражының қ ұ рамына қ оғ амдық бірлестіктердің ө кілдері, мемлекеттік ең бек инспекторы, мамандар, сарапшылар мен басқ а да адамдар енгізіледі. 3. Ең бек арбитражының тө рағ асын тараптар арбитраж мү шелері қ атарынан сайлайды. 4. Ең бек арбитражы ұ жымдық ең бек дауын ұ жымдық ең бек дауы тараптары ө кілдерінің міндетті тү рде қ атысуымен, ал қ ажет болғ анда басқ а да мү дделі адамдар ө кілдерінің де қ атысуымен қ арайды. 5. Дауды қ арау рә сімін ең бек арбитражы белгілейді жә не ұ жымдық ең бек дауы тараптарының назарына жеткізеді. 6. Ең бек арбитражының шешімі қ ұ рылғ ан кү нінен бастап кү нтізбелік жеті кү ннен кешіктірілмей арбитраж мү шелерінің қ арапайым кө пшілік дауысымен қ абылданады. Ең бек арбитражы мү шелерінің дауыстары тең бө лінген кезде тө рағ аның дауысы шешуші болып табылады. Шешім дә лелді ә рі жазбаша тү рде болуғ а жә не оғ ан арбитраж мү шелерінің барлығ ы қ ол қ оюғ а тиіс. 7. Бітімгерлік комиссиясында ұ жымдық ең бек дауы тараптарының келісіміне қ ол жеткізілмеген кезде, заң бойынша ереуілдер ө ткізу тыйым салынғ ан немесе шектелген ұ йымдарда, ең бек арбитражы міндетті тү рде қ ұ рылуғ а тиіс. 8. Ұ жымдық ең бек дауының тараптары ең бек арбитражының шешімін орындауғ а міндетті болады.
294-бап. Ұ жымдық ең бек дауын делдалдың қ атысуымен қ арау
1. Ұ жымдық ең бек дауын делдалдың қ атысуымен қ арау тә ртібі ұ жымдық ең бек дауы тараптарының келісімі бойынша айқ ындалады. 2. Тараптар ө здеріне қ атысты тә уелсіз ұ йымдар мен тұ лғ аларды делдал ретінде белгілейді. Ә леуметтік-ең бек қ атынастарын реттеу жө ніндегі республикалық, салалық, ө ң ірлік комиссиялар ұ жымдық ең бек дауы тараптарының келісімімен ұ жымдық ең бек дауларын реттеу жө ніндегі жұ мысқ а орталық жә не жергілікті атқ арушы органдардың, қ ауымдастық тардың жә не басқ а да қ оғ амдық бірлестіктердің басшылары мен қ ызметкерлерін, жұ мыс берушілерді, сондай-ақ тә уелсіз сарапшыларды тарта алады. Делдалды таң дау жағ дайларының бә рінде олардан делдалдық етуге жазбаша келісім алынуғ а тиіс.
295-бап. Тараптардың ұ жымдық ең бек дауы бойынша келісімге қ ол жеткізуінің салдарлары
1. Ұ жымдық ең бек дауының тараптары арасында дауды делдалдың (медиатордың) қ атысуымен немесе онсыз шешу туралы келiсiмге қ ол жеткiзiлген барлық жағ дайларда, аяқ талмағ ан татуластыру рә сiмдерi тоқ татылады, ал тараптар арасындағ ы келiсiмнiң шарттары дауды шешудiң шарттары деп есептеледi. Ұ жымдық ең бек дауының тараптары қ ол жеткiзген келiсiмдер жазбаша нысанда ресiмделедi. 2. Тараптар арасында даудың шешілуі туралы келісімге қ ол жеткізу, егер ереуіл жарияланғ ан болса, оның тоқ татылуына ә кеп соғ ады. Ескерту. 295-бапқ а ө згеріс енгізілді - Қ Р 27.06.2014 N 212-V Заң ымен (алғ ашқ ы ресми жарияланғ ан кү нінен кейiн кү нтiзбелiк он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгiзiледi).
296-бап. Ұ жымдық ең бек дауының шешілуімен байланысты кепілдіктер
Бітімгерлік комиссиясының мү шелері ұ жымдық ең бек дауын шешу жө ніндегі келіссө здерге қ атысқ ан уақ ытта орташа жалақ ысы сақ тала отырып, негізгі жұ мысынан босатылады. Қ ызметкерлердің, олардың бірлестіктерінің ұ жымдық ең бек дауын шешуге қ атысатын ө кілдері ұ жымдық ең бек дауын шешу кезең інде тә ртіптік жазағ а тартылмайды, басқ а жұ мысқ а ауыстырылмайды немесе солардың ө кілдік етуіне уә кілеттік берген органның алдын ала келісімінсіз жұ мыс берушінің бастамасы бойынша олармен ең бек шарты бұ зылмайды.
297-бап. Тараптардың жә не бітімгерлік органдарының ұ жымдық ең бек дауларын реттеу жө ніндегі міндеттері
1. Тараптардың ешқ айсысы бітімгерлік рә сімдерге қ атысудан жалтаруғ а қ ұ қ ылы емес. 2. Ұ жымдық ең бек дауындағ ы реттелмеген келiспеушiлiктер жазбаша тү рде тараптардың назарына жеткiзiлуге тиiс. 3. Егер жұ мыс берушінің ө кілі ө кілеттіктерінің жеткіліксіз болуына байланысты ұ жымдық ең бек дауы тараптарының келіспеушіліктерін реттеу мү мкін болмаса, қ ызметкерлердің талаптары ұ йымдардың, оның ішінде Қ азақ стан Республикасының аумағ ында орналасқ ан, мү лкінің меншік иелері шетелдік жеке немесе заң ды тұ лғ алар болып табылатын ұ йымдардың не шетелдік қ атысуы бар ұ йымдардың мү лік меншік иелеріне, қ ұ рылтайшыларына (қ атысушыларына) немесе акционерлеріне табыс етіледі. 4. Осы баптың 2, 3-тармақ тарында кө рсетілген рә сімдердің нә тижелерімен келіспеген жағ дайда, қ ызметкерлер ө з мү дделерін қ орғ аудың заң да кө зделген, ереуіл ө ткізуге дейінгі ө зге де барлық тә сілдерін пайдалануғ а қ ұ қ ылы. Ескерту. 297-бапқ а ө згеріс енгізілді - Қ Р 27.06.2014 N 212-V Заң ымен (алғ ашқ ы ресми жарияланғ ан кү нінен кейiн кү нтiзбелiк он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгiзiледi).
298-бап. Ереуіл ө ткізу қ ұ қ ығ ы
1. Егер бітімгерлік рә сімдер арқ ылы ұ жымдық ең бек дауын шешуге қ ол жеткізілмесе, сондай-ақ жұ мыс беруші бітімгерлік рә сімдерден жалтарғ ан не ұ жымдық ең бек дауын шешу барысында қ ол жеткізілген келісімді орындамағ ан жағ дайларда қ ызметкерлер ереуіл ө ткізу туралы шешім қ абылдай алады. 2. Ереуіл ө ткізу жө ніндегі шешім қ ызметкерлердің (олардың ө кілдерінің) жиналысында (конференциясында) қ абылданады. Қ ызметкерлер жиналысы, егер оғ ан ұ йым қ ызметкерлерінің жалпы санының жартысынан астамы қ атысса, заң ды деп танылады. Конференция, егер оғ ан хаттамалық шешімдерге сә йкес қ ызметкерлер сайлағ ан делегаттардың кемінде ү штен екісі қ атысса, заң ды деп танылады. Қ ызметкерлер жиналысының (конференциясының) шешімі дауыс берушілердің кө пшілік дауысымен қ абылданды деп есептеледі. Қ ызметкерлер жиналысын (конференциясын) ө ткізуге мү мкіндік болмағ ан кезде қ ызметкерлердің ө кілді органы ереуілді ө ткізуді қ олдайтын қ ызметкерлердің жартысынан астамының қ олын жинап, ө з шешімін бекітуге қ ұ қ ығ ы бар. 3. Ереуілді қ ызметкерлер (олардың ө кілдері) уә кілеттік берген орган (ереуіл комитеті) басқ арады. Бірнеше жұ мыс берушілердің қ ызметкерлері (олардың ө кілдері) бірдей талаптар қ ойып, ереуіл жариялағ ан жағ дайда, оны осы қ ызметкерлер ө кілдерінің бірдей санынан қ ұ рылатын бірлескен орган басқ аруы мү мкін. 4. Ереуілге қ атысу ерікті болып табылады. Ешкімді ереуілге қ атысуғ а немесе ереуілге қ атысудан бас тартуғ а мә жбү рлеуге болмайды. 5. Қ ызметкерлерді ереуілге қ атысуғ а немесе ереуілге қ атысудан бас тартуғ а мә жбү рлейтін тұ лғ алар Қ азақ стан Республикасының заң дарында белгіленген тә ртіппен жауаптылық та болады. Ескерту. 298-бапқ а ө згеріс енгізілді - Қ Р 2012.02.17 № 566-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң ымен.
299-бап. Ереуілдің басталуы туралы жариялау
1. Осы Кодекстің 298-бабының 3-тармағ ында кө рсетілген уә кілетті орган ереуілдің басталуы мен болжамды ұ зақ тығ ы туралы жұ мыс берушіге, жұ мыс берушілердің бірлестігіне (олардың ө кілдеріне) оны жариялағ анғ а дейін бес жұ мыс кү нінен кешіктірмей жазбаша тү рде ескертуге тиіс. 2. Ереуіл жариялау туралы шешімде: 1) тараптардың ереуіл ө ткізуге негіз болғ ан келіспеушіліктерінің тізбесі; 2) ереуіл ө ткізілетін кү н, орын мен уақ ыт қ атысушылардың болжамды саны; 3) ереуілді басқ аратын органның атауы, бітімгерлік рә сімдерге қ атысуғ а уә кілеттік берілген қ ызметкерлер ө кілдерінің қ ұ рамы; 4) ереуіл ө ткізу кезең інде орындалатын қ ажетті жұ мыстардың (қ ызмет кө рсетулердің) ең тө менгі кө лемі жө ніндегі ұ сыныстар кө рсетіледі. Ескерту. 299-бапқ а ө згеріс енгізілді - Қ Р 2012.02.17 № 566-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң ымен.
300-бап. Ереуілді басқ аратын органның ө кілеттіктері
1. Ереуілді басқ аратын орган ө зіне осы Кодекспен берілген қ ұ қ ық тар шегінде жә не қ ызметкерлер (олардың ө кілдері) берген ө кілеттіктер негізінде ә рекет етеді. 2. Ереуілді басқ аратын органның: 1) қ ойылғ ан талаптарды шешу мә селелері бойынша жұ мыс берушімен, жұ мыс берушілердің бірлестігімен (олардың ө кілдерімен), мемлекеттік, кә сіподақ, ө зге де заң ды жә не лауазымды тұ лғ алармен ө зара қ арым-қ атынастарда қ ызметкерлер мү дделерін білдіруге; 2) жұ мыс берушіден, жұ мыс берушілер бірлестігінен (олардың ө кілдерінен) қ ызметкерлердің мү дделерін қ озғ айтын мә селелер бойынша ақ парат алуғ а; 3) қ ызметкерлердің талаптарын қ арау барысын бұ қ аралық ақ парат қ ұ ралдарында жариялап отыруғ а; 4) даулы мә селелер бойынша қ орытындылар шығ ару ү шін мамандарды тартуғ а; 5) қ ызметкерлердің (олардың ө кілдерінің) келісімімен ереуілді тоқ тата тұ руғ а қ ұ қ ығ ы бар. 3. Бұ рын тоқ тата тұ рғ ан ереуілді қ айта бастау ү шін бітімгерлік комиссиясының, делдалдың немесе ең бек арбитражында дауды қ айта қ арауы талап етілмейді. Жұ мыс беруші, жұ мыс берушілер бірлестігі (олардың ө кілдері) жә не ең бек дауларын реттеу жө ніндегі орган ереуілдің қ айта басталуы туралы ү ш жұ мыс кү нінен кешіктірілмей ескертілуге тиіс. 4. Ұ жымдық ең бек дауының тараптары оны реттеу жө ніндегі келісімге қ ол қ ойғ ан, сондай-ақ ереуіл заң сыз деп танылғ ан жағ дайларда, ереуілді басқ аратын органның ө кілеттіктері тоқ татылады. 5. Ереуілді басқ аратын органның ө з ө кілеттіктерін жү зеге асыру кезінде жұ мыс берушінің, мемлекеттік органдардың жә не қ оғ амдық бірлестіктердің қ ұ зыретіне жататын шешімдерді қ абылдауғ а қ ұ қ ығ ы жоқ.
301-бап. Ұ жымдық ең бек дауы тараптарының ереуіл барысындағ ы міндеттері
Ереуіл ө ткізу кезең інде ұ жымдық ең бек дауының тараптары осы дауды келіссө здер жү ргізу жолымен шешуді жалғ астыруғ а міндетті. Жұ мыс беруші, мемлекеттік органдар жә не ереуілді басқ аратын орган ереуіл кезең інде қ оғ амдық тә ртіпті, ұ йымның мү лкін жә не қ ызметкерлердің қ ауіпсіздігін сақ тау, сондай-ақ тоқ тап қ алуы адамдардың ө мірі мен денсаулығ ына тікелей қ атер тө ндіретін машиналардың жә не жабдық тардың жұ мысын қ амтамасыз ету жө ніндегі ө здеріне байланысты шараларды қ абылдауғ а міндетті. Ескерту. 301-бапқ а ө згеріс енгізілді - Қ Р 2012.02.17 № 566-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң ымен.
302-бап. Қ ызметкерлерге ереуіл ө ткізуге байланысты берілетін кепілдіктер
1. Ереуілді ұ йымдастыру немесе оғ ан қ атысу (осы Кодекстің 303-бабының 1-тармағ ында кө зделген жағ дайларды қ оспағ анда) қ ызметкердің ең бек тә ртібін бұ зуы деп қ аралмайды жә не осы Кодексте кө зделген тә ртіптік ық пал ету шараларының қ олданылуына ә кеп соқ пайды. 2. Ереуіл кезінде қ ызметкердің жұ мыс орны (лауазымы), ә леуметтік сақ тандыру бойынша жә рдемақ ы тө леміне қ ұ қ ығ ы, ең бек ө тілі сақ талады, сондай-ақ ең бек қ атынастарынан туындайтын ө зге де қ ұ қ ық тарына кепілдік беріледі. Ереуілді жалақ ының тө ленбеуіне немесе уақ тылы тө ленбеуіне байланысты ө ткізуден басқ а жағ дайларда, ереуілге қ атысушы қ ызметкерлердің ереуіл кезіндегі жалақ ысы сақ талмайды.
303-бап. Заң сыз ереуілдер
1. Ереуілдер: 1) соғ ыс жағ дайы немесе тө тенше жағ дай не тө тенше жағ дай туралы заң намағ а сә йкес айрық ша шаралар енгізілген кезең де; Қ азақ стан Республикасы Қ арулы Кү штерінің органдары мен ұ йымдарында, елдің қ орғ анысын, мемлекеттің қ ауіпсіздігін, авариялық -қ ұ тқ ару, іздестіру-қ ұ тқ ару, ө ртке қ арсы жұ мыстарды қ амтамасыз ету, тө тенше жағ дайлардың алдын алу немесе оларды жою мә селелерімен айналысатын басқ а да ә скери қ ұ ралымдар мен ұ йымдарда; арнаулы мемлекеттік жә не қ ұ қ ық қ орғ ау органдарында; қ ауіпті ө ндірістік объектілер болып табылатын ұ йымдарда; жедел жә не шұ ғ ыл медициналық кө мек кө рсету станцияларында; 2) осы баптың 2-тармағ ында кө рсетілген шарттар сақ талмағ ан жағ дайда, темір жол кө лігі, азаматтық авиация, денсаулық сақ тау ұ йымдарында, халық тың тыныс-тіршілігін қ амтамасыз ететін ұ йымдарда (қ оғ амдық кө лік, сумен, электр энергиясымен, жылумен, байланыспен қ амтамасыз ету), жұ мысының тоқ татыла тұ руы ауыр жә не қ ауіпті зардаптарғ а ә кеп соғ уы мү мкін ү здіксіз жұ мыс істейтін ө ндірістерде; 3) осы Кодексте кө зделген мерзімдер, рә сімдер жә не талаптар ескерілмей жарияланғ ан жағ дайда; 4) адамдардың ө мірі мен денсаулығ ына нақ ты қ атер тө ндіретін жағ дайларда; 5) Қ азақ стан Республикасының заң дарында кө зделген ө зге де жағ дайларда заң сыз болып танылады. Осы тармақ та кө рсетілген негіздердің біреуі болғ анда, сот тиісті шешім шығ арғ анғ а дейін прокурор ереуілді тоқ тата тұ руғ а қ ұ қ ылы. 2. Темір жол кө лігі, азаматтық авиация, денсаулық сақ тау ұ йымдарында, халық тың тыныс-тіршілігін қ амтамасыз ететін ұ йымдарда (қ оғ амдық кө лік, сумен, электр энергиясымен, жылумен, байланыспен қ амтамасыз ету) ереуіл жергілікті атқ арушы органмен алдын ала келісу негізінде айқ ындалатын халық қ а қ ажетті тиісті қ ызмет кө рсетулердің тізбесі мен кө лемі сақ талғ ан жағ дайда ө ткізіледі. Ү здіксіз жұ мыс істейтін ө ндірістерде ереуіл негізгі жабдық тардың, тетіктердің іркіліссіз жұ мысы қ амтамасыз етілген жағ дайда ғ ана ө ткізілуі мү мкін. 3. Ереуілді заң сыз деп тану туралы шешімді сот Қ азақ стан Республикасының заң дарына сә йкес қ абылдайды. 4. Ереуілді заң сыз деп тану туралы шешімді сот жұ мыс берушінің немесе прокурордың ө тініші бойынша қ абылдайды. Сот шешімі қ ызметкерлерге ереуілді басқ аратын орган арқ ылы жеткізіледі, ол ереуілге қ атысушыларды сот шешімі туралы дереу хабардар етуге міндетті, ал ереуілді басқ аратын орган болмағ ан кезде – тікелей жұ мыс беруші жеткізеді. Жұ мыс беруші сот шешімінің мә тінін кө пшілікке кө рінетіндей қ олжетімді жерлерде орналастыруды қ амтамасыз етеді. Ереуілді заң сыз деп тану туралы сот шешімі дереу орындалуғ а, ал ереуіл тоқ татылуғ а тиіс. Адамдардың ө мірі мен денсаулығ ына тікелей қ атер тө нген жағ дайда прокурор немесе сот тиісті шешім қ абылданғ анғ а дейін ереуілді тоқ тата тұ руғ а қ ұ қ ылы. 5. Ереуілді басқ арушы органның сот шешіміне Қ азақ стан Республикасының заң дарында белгіленген тә ртіппен шағ ымдануғ а қ ұ қ ығ ы бар. 6. Сот заң сыз деп танығ ан ереуілге қ атысуды жалғ астыруғ а арандатушы адамдар Қ азақ стан Республикасының заң дарында белгіленген тә ртіппен жауапты болады. Ескерту. 303-бапқ а ө згеріс енгізілді - Қ Р 2012.02.13 N 553-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі), 2012.02.17 № 566-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі), 03.07.2014 № 227-V (01.01.2015 бастап қ олданысқ а енгізіледі) Заң дарымен.
304-бап. Ереуілдерді заң сыз деп танудың салдары
Сот ереуілді заң сыз деп танығ анда, жұ мыс беруші ереуілді ұ йымдастыруғ а немесе ө ткізуге қ атысқ ан қ ызметкерлерді тә ртіптік жауапкершілікке тартуы мү мкін.
305-бап. Локаутқ а тыйым салу
Ереуіл ө ткізуді қ оса алғ анда, ұ жымдық ең бек дауын реттеу барысында локаутқ а, яғ ни қ ызметкерлердің ұ жымдық ең бек дауына немесе ереуілге қ атысуына байланысты, осы Кодекстің 54-бабы 1-тармағ ының 19) тармақ шасында кө зделген жағ дайларды қ оспағ анда, солармен жасалғ ан ең бек шарттарын жұ мыс берушінің бастамасы бойынша бұ зуғ а тыйым салынады. Ескерту. 305-бапқ а ө згеріс енгізілді - Қ Р 2012.02.17 № 566-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң ымен.
5-БӨ ЛІМ. ЕҢ БЕК Қ АУІПСІЗДІГІ ЖӘ НЕ ЕҢ БЕКТІ Қ ОРҒ АУ
33-тарау. ЕҢ БЕК Қ АУІПСІЗДІГІ ЖӘ НЕ ЕҢ БЕКТІ Қ ОРҒ АУ САЛАСЫНДАҒ Ы МЕМЛЕКЕТТІК БАСҚ АРУ
306-бап. Ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласындағ ы мемлекеттік саясаттың негізгі бағ ыттары
Ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласындағ ы мемлекеттік саясат: 1) ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласындағ ы Қ азақ стан Республикасының нормативтік қ ұ қ ық тық актілерін ә зірлеуге жә не қ абылдауғ а; 2) алып тасталды - Қ Р 03.07.2013 № 124-V Заң ымен (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі); 3) ең бек жағ дайларын, оның қ ауіпсіздігі мен қ орғ алуын ә зірлеу жә не жақ сарту, қ ауіпсіз техникалар мен технологияларды ә зірлеу жә не енгізу, ең бекті қ орғ ау, қ ызметкерлердің жеке жә не ұ жымдық қ орғ ану қ ұ ралдарын ө ндіру жө ніндегі қ ызметті экономикалық ынталандыру жү йелерін қ ұ руғ а жә не іске асыруғ а; 4) ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласында мониторингті жү зеге асыруғ а; 5) ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау проблемалары бойынша ғ ылыми зерттеулер жү ргізуге; 6) ө ндірістегі жазатайым оқ иғ аларды жә не кә сіптік ауруларды есепке алудың бірың ғ ай тә ртібін белгілеуге; 7) ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласындағ ы Қ азақ стан Республикасы заң намасының сақ талуын мемлекеттік қ адағ алау мен бақ ылауғ а; 8) ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласында қ ызметкерлердің қ ұ қ ық тары мен заң ды мү дделерінің сақ талуына қ оғ амдық бақ ылауды жү зеге асыру тә ртібін нормативті тү рде бекітуге; 9) ө ндірістегі жазатайым оқ иғ алардан жә не кә сіптік аурулардан зардап шеккен қ ызметкерлердің, сондай-ақ олардың отбасы мү шелерінің заң ды мү дделерін қ орғ ауғ а; 10) ауыр жұ мыс жә не ө ндіріс пен ең бекті ұ йымдастырудың қ азіргі заманғ ы техникалық дең гейінде жойылмайтын зиянды (ерекше зиянды), қ ауіпті ең бек жағ дайлары бар жұ мыс ү шін ең бекақ ы тө леу шарттарын белгілеуге; 11) ең бек жағ дайларын жақ сарту жә не ең бекті қ орғ ау жө ніндегі отандық жә не шетелдік озық жұ мыс тә жірибесін таратуғ а; 12) ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау жө ніндегі мамандарды даярлауғ а жә не олардың біліктілігін арттыруғ а; 13) Алынып тасталды - Қ Р 2010.03.19 № 258-IV Заң ымен. 14) ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласындағ ы біртұ тас ақ параттық жү йенің жұ мыс істеуін қ амтамасыз етуге; 15) ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласындағ ы халық аралық ынтымақ тастық қ а бағ ытталғ ан. Ескерту. 306-бапқ а ө згерістер енгізілді - Қ Р 2010.03.19 № 258-IV; 03.07.2013 № 124-V (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң дарымен.
307-бап. Ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласындағ ы мемлекеттік басқ ару, бақ ылау жә не қ адағ алау
Ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласындағ ы мемлекеттік басқ аруды, бақ ылауды жә не қ адағ алауды Қ азақ стан Республикасының Ү кіметі, ең бек жө ніндегі уә кілетті мемлекеттік орган, ең бек инспекциясы жө ніндегі жергілікті орган жә не ө з қ ұ зыретіне сә йкес ө зге де уә кілетті мемлекеттік органдар жү зеге асырады. Ескерту. 307-бап жаң а редакцияда - Қ Р 13.06.2013 № 102-V (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң ымен.
308-бап. Ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау жө ніндегі талаптар
1. Ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау жө ніндегі талаптар Қ азақ стан Республикасының нормативтік қ ұ қ ық тық актілерімен белгіленеді жә не қ ызметкерлердің ең бек қ ызметі процесі кезінде олардың ө мірі мен денсаулығ ын сақ тауғ а бағ ытталғ ан ережелерді, рә сімдер мен нормативтерді қ амтуғ а тиіс. 2. Жұ мыс берушілер мен қ ызметкерлер Қ азақ стан Республикасының аумағ ында ө з қ ызметін жү зеге асыру кезінде ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау жө ніндегі талаптарды орындауғ а міндетті. Ескерту. 308-бапқ а ө згеріс енгізілді - Қ Р 2012.02.17 № 566-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң ымен.
309-бап. Ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласындағ ы мониторинг жә не тә уекелдерді бағ алау
Жұ мыс орындарындағ ы ең бек жағ дайларын кешенді бағ алау, ө ндірістік жарақ аттануды азайту жә не ө ндірістегі жазатайым оқ иғ алардың алдын алу мақ сатында ең бек жө ніндегі уә кілетті мемлекеттік орган жә не ең бек инспекциясы жө ніндегі жергілікті орган ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласында мониторингті жә не тә уекелдерді бағ алауды ұ йымдастырады. Ескерту. 309-бап жаң а редакцияда - Қ Р 13.06.2013 № 102-V (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң ымен.
34-тарау. ЕҢ БЕК Қ АУІПСІЗДІГІ ЖӘ НЕ ЕҢ БЕКТІ Қ ОРҒ АУ САЛАСЫНДАҒ Ы Қ ЫЗМЕТКЕРЛЕР Қ Ұ Қ ЫҚ ТАРЫНЫҢ КЕПІЛДІКТЕРІ
310-бап. Ең бек шартын жасасу кезінде ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау қ ұ қ ық тарына берілетін кепілдіктер
1. Ең бек шартында зиянды жә не (немесе) қ ауіпті ө ндірістік факторларды қ оса алғ анда, ең бек жағ дайларының дә йекті сипаттамасы, Қ азақ стан Республикасының заң намасында жә не ұ жымдық шартта кө зделген осындай жағ дайлардағ ы жұ мыс ү шін берілетін кепілдіктер, жең ілдіктер мен ө темақ ы тө лемдері кө рсетілуге тиіс. 2. Ауыр жұ мыстарда, зиянды (ерекше зиянды) жә не (немесе) қ ауіпті ең бек жағ дайлары бар жұ мыстарда, сондай-ақ жерасты жұ мыстарында істейтін қ ызметкерлермен ең бек шартын жасасу азамат алдын ала медициналық тексеруден ө ткеннен кейін жә не денсаулық сақ тау саласындағ ы уә кілетті мемлекеттік органның нормативтік қ ұ қ ық тық актілерінде белгіленген талаптарғ а сә йкес денсаулық жағ дайы бойынша қ айшылық тар жоқ екендігі айқ ындалғ аннан кейін жү зеге асырылуғ а тиіс.
311-бап. Ең бек қ ызметі процесінде қ ызметкерлердің ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау қ ұ қ ық тарына берілетін кепілдіктер
1. Жұ мыс орнындағ ы ең бек қ ауіпсіздігінің жағ дайлары ұ лттық стандарттарғ а, ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау жө ніндегі ережелер талаптарына сә йкес болуғ а тиіс. 2. Жұ мыс берушінің ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау жө ніндегі талаптарды бұ зуы салдарынан жұ мыс тоқ тап тұ рғ ан уақ ытта қ ызметкердің жұ мыс орны (лауазымы) жә не орташа жалақ ысы сақ талады. 3. Ө зінің немесе айналасындағ ы адамдардың ө мірі мен денсаулығ ына тікелей қ ауіп туындағ ан жағ дайда, қ ызметкердің жұ мысты орындаудан бас тартуы оны тә ртіптік жә не (немесе) материалдық жауапкершілікке тартуғ а ә кеп соқ пайды. 4. Жұ мыс беруші қ ызметкерді жеке жә не (немесе) ұ жымдық қ орғ ану қ ұ ралдарымен, арнаулы киіммен қ амтамасыз етпегенжағ дайда, қ ызметкер ең бек міндеттерін орындауды тоқ татуғ а қ ұ қ ылы, ал жұ мыс беруші осы себеп бойынша туындағ ан іркіліс кезінде қ ызметкердің орташа жалақ ысы мө лшерінде ең бекақ ы тө леуге міндетті. 5. Ең бек міндеттерін орындау кезінде қ ызметкердің ө мірі мен денсаулығ ына зиян келтірілген жағ дайда, келтірілген зиянды ө теу осы Кодексте жә не Қ азақ стан Республикасының азаматтық заң намасында кө зделген тә ртіппен жә не шарттарда жү ргізіледі. Ескерту. 311-бапқ а ө згеріс енгізілді - Қ Р 2012.07.10 № 31-V (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң ымен.
312-бап. Қ ызметкерлерді міндетті медициналық тексеру
1. Жұ мыс беруші ауыр жұ мыстарда, зиянды (ерекше зиянды) жә не (немесе) қ ауіпті ең бек жағ дайлары бар жұ мыстарда істейтін қ ызметкерлерді Қ азақ стан Республикасы заң намасында белгіленген тә ртіппен мерзімдік медициналық тексеруден жә не тексерілуден ө ткізуді ө з қ аражаты есебінен ұ йымдастыруғ а міндетті. 2. Ерекше қ ауіпті жұ мыстармен, машиналармен жә не тетіктермен байланысты жұ мыстарда істейтін қ ызметкерлер ауысым алдындағ ы медициналық куә ландырудан ө туге тиіс. Ауысым алдындағ ы медициналық куә ландырудан ө ту талап етілетін кә сіптердің тізімін денсаулық сақ тау саласындағ ы уә кілетті мемлекеттік орган айқ ындайды.
313-бап. Қ ызметкерлерді ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау мә селелері бойынша оқ ыту, нұ сқ ама беру жә не білімдерін тексеру
1. Қ ызметкерлерді ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау мә селелері бойынша оқ ытуды, нұ сқ ама беруді жә не білімдерін тексеруді жұ мыс беруші ө з қ аражаты есебінен жү ргізеді. 2. Алынып тасталды - Қ Р 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 бастап қ олданысқ а енгізіледі) Заң ымен. 3. Жұ мысқ а қ абылданғ ан адамдар кейіннен олардың ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау мә селелері бойынша білімі міндетті тү рде тексеріле отырып, жұ мыс беруші ұ йымдастыратын алдын ала оқ ытудан міндетті тү рде ө теді. Ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау мә селелері бойынша алдын ала оқ ытудан, нұ сқ ама беруден жә не білімін тексеруден ө тпеген қ ызметкерлер жұ мысқ а жіберілмейді. 4. Ө ндірістік қ ызметті жү зеге асыратын ұ йымдардың ең бек қ ауіпсіздігін жә не ең бекті қ орғ ауды қ амтамасыз етуге жауапты адамдары мерзімділікпен, ү ш жылда бір реттен сиретпей кадрларды кә сіптік даярлауды, қ айта даярлауды жә не олардың біліктілігін арттыруды жү зеге асыратын ұ йымдарда ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау мә селелері бойынша оқ удан жә не білімін тексеруден ө туге міндетті. Оқ удан жә не білімін тексеруден ө туге тиіс адамдардың тізімі жұ мыс берушінің актісімен бекітіледі. Ескерту. 313-бапқ а ө згеріс енгізілді - Қ Р 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 бастап қ олданысқ а енгізіледі), 2012.02.17 № 566-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі); 29.12.2014 № 269-V(01.01.2015 бастап қ олданысқ а енгізіледі) Заң дарымен.
35-тарау. Қ ЫЗМЕТКЕРЛЕРДІҢ ЖӘ НЕ ЖҰ МЫС БЕРУШІНІҢ ЕҢ БЕК Қ АУІПСІЗДІГІ ЖӘ НЕ ЕҢ БЕКТІ Қ ОРҒ АУ САЛАСЫНДАҒ Ы Қ Ұ Қ ЫҚ ТАРЫ МЕН МІНДЕТТЕРІ
314-бап. Қ ызметкердің ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау қ ұ қ ық тары
Қ ызметкердің: 1) ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау талаптарына сай жабдық талғ ан жұ мыс орнына; 2) ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау жө ніндегі, сондай-ақ ең бек шартында, ұ жымдық шартта кө зделген талаптарғ а сә йкес санитарлық -тұ рмыстық ү й-жайлармен, жеке жә не ұ жымдық қ орғ ану қ ұ ралдарымен, арнаулы киіммен қ амтамасыз етілуге; 3) ең бек жө ніндегі уә кілетті мемлекеттік органғ а жә не (немесе) ең бек инспекциясы жө ніндегі жергілікті органғ а ө з жұ мыс орнындағ ы ең бек жағ дайларына жә не ең бекті қ орғ ауғ а тексеру жү ргізу туралы ө тініш білдіруге; 4) ө зі немесе ө з ө кілі арқ ылы ең бек жағ дайларын, ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ауды жақ сартуғ а байланысты мә селелерді тексеруге жә не қ арауғ а қ атысуғ а; 5) денсаулығ ына немесе ө міріне қ ауіп тө ндіретін жағ дай туындағ ан кезде бұ л жө нінде тікелей басшысына немесе жұ мыс берушіге жазбаша тү рде хабарлай отырып, жұ мысты орындаудан бас тартуғ а; 6) Қ азақ стан Республикасының заң намасында белгіленген тә ртіппен ең бек міндеттерін қ ауіпсіз атқ ару ү шін қ ажетті білім алуғ а жә не кә сіптік даярлық қ а; 7) жұ мыс берушіден жұ мыс орнының сипаты мен ұ йымның аумағ ы, ең бек жағ дайларының жай-кү йі, ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау туралы, ө мірі мен денсаулығ ына тө нген қ атер туралы, сондай-ақ оны зиянды (ерекше зиянды) жә не (немесе) қ ауіпті ө ндірістік факторлардың ә серінен қ орғ ау жө ніндегі шаралар туралы дә йекті ақ парат алуғ а; 8) ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау талаптарына сай болмауына байланысты ұ йымның жұ мысы тоқ татыла тұ рғ ан уақ ытта орташа жалақ ысының сақ талуына; 9) жұ мыс берушінің ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласындағ ы заң сыз ә рекеттеріне шағ ымдануғ а қ ұ қ ығ ы бар. Ескерту. 314-бапқ а ө згеріс енгізілді - Қ Р 13.06.2013 № 102-V (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң дарымен.
315-бап. Қ ызметкердің ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласындағ ы міндеттері
Қ ызметкер: 1) ө ндірісте болғ ан ә рбір жазатайым оқ иғ а, кә сіптік аурудың (уланудың) белгілері, сондай-ақ адамдардың ө мірі мен денсаулығ ына қ ауіп тө ндіретін жағ дай туралы ө зінің тікелей басшысына дереу хабарлауғ а; 2) міндетті мерзімді медициналық тексеруден жә не ауысым алдындағ ы медициналық куә ландырудан, сондай-ақ ө ндірістік қ ажеттілікке байланысты басқ а жұ мысқ а ауысу ү шін не кә сіптік аурудың белгілері пайда болғ ан кезде медициналық куә ландырудан ө туге; 3) жұ мыс беруші беретін жеке жә не ұ жымдық қ орғ ану қ ұ ралдарын қ олдануғ а жә не мақ сатқ а сай пайдалануғ а; 4) медициналық мекемелер ұ сынғ ан емдік жә не сауық тыру іс-шараларын жұ мыс беруші қ аржыландырғ ан жағ дайда соларды орындауғ а; 5) ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау жө ніндегі нормалардың, ережелердің жә не нұ сқ аулық тардың талаптарын, сондай-ақ жұ мыс берушінің ө ндірістегі жұ мыстарды қ ауіпсіз жү ргізу жө ніндегі талаптарын сақ тауғ а міндетті.
316-бап. Жұ мыс берушінің ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласындағ ы қ ұ қ ық тары
Жұ мыс беруші: 1) қ ызметкерлерді жұ мыс орындарында қ олайлы ең бек жағ дайларын жасағ аны, қ ауіпсіз ең бек жағ дайларын жасау жө ніндегі ө нертапқ ыштық ұ сыныстары ү шін ынталандыруғ а; 2) ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау жө ніндегі талаптарды бұ затын қ ызметкерлерді осы Кодексте белгіленген тә ртіппен жұ мыстан шеттетуге жә не тә ртіптік жауапкершілікке тартуғ а қ ұ қ ылы.
317-бап. Жұ мыс берушінің ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау саласындағ ы міндеттері
1. Жұ мыс беруші: 1) профилактикалық шаралар жү ргізу, ө ндірістік жабдық тар мен технологиялық процестерді олардың неғ ұ рлым қ ауіпсіз тү рлерімен ауыстыру жолымен жұ мыс орындарында жә не технологиялық процестерде кез келген тә уекелдерді болғ ызбау жө ніндегі шараларды қ абылдауғ а; 2) қ ызметкерлерді ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау бойынша оқ ыту мен даярлаудан ө ткізуге; 3) ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау жө ніндегі ұ йымдастыру-техникалық іс-шараларын жү ргізуге; 4) нұ сқ аулар беруге, ө ндірістік процесс пен жұ мыстарды қ ауіпсіз жү ргізу жө ніндегі қ ұ жаттармен қ амтамасыз етуге; 5) ең бек қ ауіпсіздігін жә не ең бекті қ орғ ауды қ амтамасыз етуге жауапты адамдардың жә не қ ызметкерлердің ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау мә селелері бойынша білімдерін тексеруді ұ йымдастыруғ а; 6) бюджеттік жоспарлау жө ніндегі орталық уә кілетті органмен келісу бойынша ең бек жө ніндегі уә кілетті орган белгілеген нормаларғ а сә йкес қ ызметкерлерге қ ажетті санитариялық -гигиеналық жағ дайлар жасауғ а, қ ызметкерлердің арнаулы киімі мен аяқ киімін беруді жә не жө ндеуді, оларды профилактикалық ө ң деу, жуу жә не дезинфекциялау қ ұ ралдарымен, медициналық қ обдишамен, сү тпен, емдеу-профилактикалық тағ аммен, жеке жә не ұ жымдық қ орғ ану қ ұ ралдарымен жабдық тауды қ амтамасыз етуге; 7) ең бек жө нiндегi уә кiлеттi мемлекеттiк органғ а жә не ең бек инспекциясы жө нiндегi жергілікті органғ а, қ ызметкерлердiң ө кiлдерiне олардың жазбаша сауалы бойынша, ө ндiрiстiк объектiлердi ұ йымдардағ ы ең бек жағ дайлары бойынша аттестаттау туралы ақ паратты қ оса алғ анда, ең бек жағ дайларының, қ ауiпсiздiгiнің жә не ең бектi қ орғ аудың жай-кү йi туралы қ ажеттi ақ паратты тоқ санына бір рет беруге; 8) мемлекеттік ең бек инспекторларының нұ сқ амаларын орындауғ а; 9) ө ндірістегі жазатайым оқ иғ алар мен кә сіптік ауруларды тіркеуді, олардың есебін жү ргізуді жә не талдауды жү зеге асыруғ а; 10) ең бек жө ніндегі уә кілетті орган бекіткен қ ағ идаларғ а сә йкес ө ндірістік объектілерде ең бек жағ дайлары бойынша кемінде бес жылда бір рет мерзімдік аттестаттауды қ ызметкерлер ө кілдерінің қ атысуымен ө ткізуге; 10-1) бiр ай мерзiмде қ ағ аз жә не электрондық жеткiзгiштерде ө ндiрiстiк объектiлердi ең бек жағ дайлары бойынша аттестаттау нә тижелерiн ең бек инспекциясы жө нiндегi тиісті жергілікті органғ а ұ сынуғ а; 11) Қ азақ стан Республикасының заң намасында белгіленген тә ртіппен ө ндірістегі жазатайым оқ иғ аларды тексеруді қ амтамасыз етуге; 12) қ ызметкер ең бек (қ ызметтік) міндеттерін атқ арғ ан кезде оны жазатайым оқ иғ алардан сақ тандыруғ а; 13) қ атты улану жағ дайлары туралы халық тың санитарлық -эпидемиологиялық ахуалы саласындағ ы уә кілетті мемлекеттік органның тиісті аумақ тық бө лімшесіне хабарлауғ а; 14) қ ауіпсіз ең бек жағ дайларын қ амтамасыз етуге; 15) Қ азақ стан Республикасының заң намасында кө зделген жағ дайларда, сондай-ақ ең бек жағ дайларының ө згеруіне байланысты басқ а жұ мысқ а ауыстыру кезінде не кә сіптік аурудың белгілері пайда болғ анда ө з қ аражаты есебінен қ ызметкерлерді міндетті, мерзімдік (ең бек қ ызметі барысында) медициналық тексерулерден жә не ауысым алдындағ ы медициналық куә ландырудан ө ткізуге; 16) авариялық жағ дайдың ө ршуін жә не жарақ аттайтын факторлардың басқ а адамдарғ а ә сер етуін болғ ызбау жө ніндегі шұ ғ ыл шараларды қ абылдауғ а міндетті. 2. Қ ызмет ерекшеліктері мен жұ мыстардың тү рлері, айрық ша қ ауіптілік кө здерінің болуы ескеріле отырып, ең бек шартында не ұ жымдық шартта жұ мыс берушінің қ осымша міндеттері кө зделуі мү мкін. Ескерту. 317-бапқ а ө згерістер енгізілді - Қ Р 2007.12.19 N 9 (алғ ашқ ы ресми жарияланғ аннан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі), 2009.12.30 № 234-IV (қ олданысқ а енгізілу тә ртібін 2-б. қ араң ыз), 2011.07.05 N 452-IV(2011.10.13 бастап қ олданысқ а енгізіледі), 2012.02.17 № 566-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі), 13.06.2013 № 102-V (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғ ашқ ы ресми жарияланғ ан кү нінен кейiн кү нтiзбелiк он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгiзiледi); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қ олданысқ а енгізіледі) Заң дарымен.
318-бап. Ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау жө ніндегі іс-шараларды қ аржыландыру
Ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау жө ніндегі іс-шараларды қ аржыландыру жұ мыс берушінің қ аражаты жә не Қ азақ стан Республикасының заң намасында тыйым салынбағ ан басқ а да кө здер есебінен жү зеге асырылады. Қ ызметкерлер бұ л мақ саттарғ а шығ ынданбайды. Қ аражат кө лемі ұ жымдық шартпен немесе жұ мыс берушінің актісімен айқ ындалады. Ескерту. 318-бапқ а ө згеріс енгізілді - Қ Р 2012.02.17 № 566-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң ымен.
36-тарау. ЕҢ БЕК Қ АУІПСІЗДІГІН ЖӘ НЕ ЕҢ БЕКТІ Қ ОРҒ АУДЫ Ұ ЙЫМДАСТЫРУ
319-бап. Ең бек қ ауiпсiздiгi жә не ең бектi қ орғ ау саласындағ ы нормативтiк актiлердi қ абылдау
1. Ең бек қ ауiпсiздiгi жә не ең бектi қ орғ ау саласындағ ы нормативтiк актiлер қ ызметкерлердiң ең бек қ ызметi процесiнде олардың ө мiрi мен денсаулығ ын сақ тауғ а бағ ытталғ ан ұ йымдастырушылық, техникалық, технологиялық, санитариялық -гигиеналық, биологиялық, физикалық жә не ө зге де нормаларды, қ ағ идаларды, рә сiмдер мен нормативтердi белгiлейдi. 2. Ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау жө ніндегі нұ сқ аулық тарды ә зірлеуді, бекітуді жә не қ айта қ арауды жұ мыс беруші ең бек жө ніндегі уә кілетті орган белгілеген тә ртіппен жү зеге асырады. Ескерту. 319-бап жаң а редакцияда - Қ Р 27.06.2014 N 212-V Заң ымен (алғ ашқ ы ресми жарияланғ ан кү нінен кейiн кү нтiзбелiк он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгiзiледi); ө згеріс енгізілді - Қ Р 29.09.2014 N 239-V (алғ ашқ ы ресми жарияланғ ан кү нінен кейiн кү нтiзбелiк он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгiзiледi) Заң ымен.
320-бап. Ө ндірістік объектілер мен ө ндіріс қ ұ ралдарын жобалау, салу жә не пайдалану кезіндегі ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау жө ніндегі талаптар
1. Ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау талаптарына сай келмейтін ө ндірістік ғ имараттар мен қ ұ рылыстарды жобалауғ а, салуғ а жә не қ айта қ ұ руғ а, технологияларды ә зірлеуге жә не пайдалануғ а, машиналарды, тетіктерді, жабдық тарды қ ұ растыруғ а жә не ә зірлеуге жол берілмейді. 2. Егер жаң адан салынғ ан немесе қ айта қ ұ рылғ ан ө ндірістік объектілер, ө ндіріс қ ұ ралдары немесе ө німнің басқ а да тү рлері ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау талаптарына сай келмесе, қ абылданбайды жә не пайдалануғ а берілмейді. 3. Алып тасталды - Қ Р 2012.02.17 № 566-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң ымен. 4. Қ абылдау комиссиясы ө ндірістік мақ саттағ ы объектіні пайдалануғ а қ абылдап алуды мемлекеттік ең бек инспекторының міндетті қ атысуымен жү ргізеді. Ескерту. 320-бапқ а ө згеріс енгізілді - Қ Р 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 бастап қ олданысқ а енгізіледі), 2012.02.17 № 566-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң дарымен.
320-1-бап. Ө ндірістік объектілерді ең бек жағ дайлары бойынша аттестаттау
1. Ө ндірістік объектілер ең бек жағ дайлары бойынша міндетті тү рде мерзімдік аттестатталуғ а жатады. 2. Ө ндірістік объектілерді ең бек жағ дайлары бойынша аттестаттауды ө ндірістік объектілерді аттестаттаудан ө ткізу жө ніндегі мамандандырылғ ан ұ йымдар немесе ө зінің ұ йымында ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау қ ызметі жә не ө ндірістік орта факторларын зертханалық жә не аспаптық зерттеулер жө ніндегі зертханалары бар жұ мыс берушілер бес жылда кемінде бір рет мерзімді тү рде жү ргізеді. 3. Ө ндірістік объектілерді ең бек жағ дайлары бойынша кезең ділікпен міндетті аттестаттаудан ө ткізу тә ртібін ең бек жө ніндегі уә кілетті орган айқ ындайды. 4. Ө ндірістік объектілерді ең бек жағ дайлары бойынша аттестаттаудан ө ткізу тә ртібін бұ зушылық анық талғ ан кезде ең бек қ ауіпсіздігін жә не ең бекті қ орғ ауды мемлекеттік қ адағ алау мен бақ ылау органының талап етуі бойынша ө ндірістік объектілерді ең бек жағ дайлары бойынша кезектен тыс аттестаттау ө ткізіледі. Ө ндірістік объектілерді ең бек жағ дайлары бойынша кезектен тыс аттестаттау нә тижелері ө ндірістік объектіні ең бек жағ дайлары бойынша осының алдындағ ы аттестаттау материалдарына қ осымша тү рінде ресімделеді. 5. Ө ндірістік объектілерді аттестаттаудан ө ткізудің уақ тылығ ы мен сапасын бақ ылауды мемлекеттік ең бек инспекторлары жү зеге асырады. Ескерту. Кодекс 320-1-баппен толық тырылды - Қ Р 2012.02.17 № 566-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң ымен; ө згеріс енгізілді - Қ Р 29.09.2014 N 239-V (алғ ашқ ы ресми жарияланғ ан кү нінен кейiн кү нтiзбелiк он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгiзiледi) Заң ымен.
321-бап. Жұ мыс орындарының қ ауіпсіздік талаптары
1. Жұ мыс орындары орналасқ ан ғ имараттар (қ ұ рылыстар) ө зінің қ ұ рылысы бойынша олардың функционалдық мақ сатына жә не ең бек қ ауіпсіздігі жә не ең бекті қ орғ ау талаптарына сай болуғ а тиіс. 2. Жұ мыс жабдығ ы осы жабдық тү рі ү шін белгіленген қ ауіпсіздік нормаларына сә йкес келуге, онда тиісті техникалық паспорт (сертификат), сақ тандыру белгілері болуғ а жә не қ ызметкерлердің жұ мыс орындарындағ ы қ ауіпсіздігін қ амтамасыз ету ү шін қ оршаулармен немесе қ орғ ау қ ұ рылғ ыларымен қ амтамасыз етілуге тиіс. 3. Авариялық жолдар мен қ ызметкерлердің ү й-жайлардан шығ атын жолдар бос болуғ а жә не ашық ауағ а не қ ауіпсіз аймақ қ а шығ аруғ а тиіс. 4. Қ ауіпті аймақ тар нақ ты белгіленуге тиіс. Егер жұ мыс орындары жұ мыстың сипатына қ арай қ ызметкерге қ ауіп-қ атер тө ндіретін немесе қ ұ лайтын заттар бар қ ауіпті аймақ тарда болса, онда мұ ндай орындар бұ л аймақ тарғ а бө где адамдардың кіруін шектейтін қ ұ рылғ ыларымен жабдық талуғ а тиіс. Жаяу жү ргіншілер мен технологиялық кө лік қ ұ ралдары ұ йымның аумағ ында қ ауіпсіз жағ дайларда жү ріп-тұ руғ а тиіс. 5. Қ ауіпті ө ндірістік объектілерде (учаскелерде), оның ішінде биіктікте, жерасты жағ дайларында, ашық камераларда, тең із қ айраң дары мен ішкі су айдындарында жұ мыстар жү ргізу ү шін қ ызметкерлердің жеке қ орғ ану қ ұ ралдары болуғ а тиіс. 6. Жұ мыс орындары орналасқ ан ү й-жайлардағ ы температура, табиғ и жә не жасанды жарық, сондай-ақ желдеткіш жұ мыс уақ ыты кезінде ең бектің қ ауіпсіздік талаптарына сай болуғ а тиіс. 7. Қ ызметкерлер ең бек жағ дайлары зиянды (шаң -тозаң, газдану жә не басқ а да факторлар) жұ мысқ а жұ мыс беруші қ ауіпсіз ең бек жағ дайларын қ амтамасыз еткеннен кейін жіберіледі. Ескерту. 321-бапқ а ө згеріс енгізілді - Қ Р 2012.02.17 № 566-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң ымен.
37-тарау. ЕҢ БЕК Қ ЫЗМЕТІНЕ БАЙЛАНЫСТЫ ЖАЗАТАЙЫМ ОҚ ИҒ АЛАРДЫ ЖӘ НЕ Қ ЫЗМЕТКЕРЛЕР ДЕНСАУЛЫҒ ЫНЫҢ Ө ЗГЕ ДЕ ЗАҚ ЫМДАНУЛАРЫН ТЕРГЕП-ТЕКСЕРУ МЕН ЕСЕПКЕ АЛУ
322-бап. Тергеп-тексерудің жалпы жағ дайлары жә не ө ндірістегі жазатайым оқ иғ аларды есепке алу
1. Қ ызметкерлердің, сондай-ақ: 1) техникалық жә не кә сіптік, орта оқ у орнынан кейінгі, жоғ ары жә не жоғ ары оқ у орнынан кейінгі білім берудің білім беру бағ дарламаларын іске асыратын оқ у орындарында оқ итын, кә сіптік практикадан ө тіп жү рген адамдардың; 2) ә скери қ ызмет, арнаулы мемлекеттік органдарда қ ызмет ө ткерумен байланысты емес жұ мыстарды орындауғ а тартылғ ан ә скери қ ызметшілердің, арнаулы мемлекеттік органдар қ ызметкерлерінің; 3) сот ү кімі бойынша ең бекке тартылғ ан адамдардың; 4) азаматтық қ орғ ау саласындағ ы ә скерилендірілген жә не ө зге де мамандандырылғ ан кә сіби авариялық -қ ұ тқ ару қ ызметтері мен қ ұ ралымдары, ә скерилендірілген кү зет жеке қ ұ рамының, авариялардың, дү лей зілзаланың салдарларын жою жө ніндегі, адам ө мірін жә
|