В) г) д)

а – Т – тә різді пластина; б - L – тә різді пластина;

в – проф.Н.Б. Орловскийдің ә дісі; г – м.ғ.д. Ш.Ә.Баймағ амбетовтің ә дісі; д - LCP пластинасы

105-сурет. Тоқ пан жіліктің проксимальдық бө лігінің сынығ ын бекіту ә дістері

А) б)

В)

а, б - тежегіш интрамедуллярлы штифт; в - Илизаров аппараты.

106-сурет. Тоқ пан жіліктің проксимальдық бө лігінің сынығ ын бекіту ә дістері

Емнің жабық тә сілінде сынық аймағ ына тілік салынбайды, репозиция жабық тү рде орындалады, сынық бастары аппараттың кө мегімен, тежегіш интрамудуллярлы енгізілен штифтпен бекітіледі (106 суреттер).

Тоқ пан жіліктің проксимальдық бө лігінің сынығ ын LCP пластинасымен остеосинтездеу кезең дері 107-суретте бейнеленген.

А) б)

а-науқ астың операциялық ү стелде орналасуы; б-алдың ғ ы тілік арқ ылы проксимальдық бө лікті ашып, сынық ты LCP пластинасымен остеосинтездеу

107-сурет. Тоқ пан жіліктің проксимальдық бө лігінің сынығ ын LCP пластинасымен остеосинтездеу кезең і

Остеосинтездеуден кейінгі нә тижесі 108-суретте кө рсетілген.

А) б)

а -остеосинтез алдындағ ы рентгенограммасы; б- остеосинтезден кейінгі рентгенограммасы

108-сурет. Тоқ пан жіліктің хирургиялық мойнынының сынығ ын LCP пластинасымен остеосинтездеу

Тоқ пан жіліктің проксимальдық бө лігінің сынық тарын бекітуге арналғ ан автордың қ ұ растырғ ан қ ұ рылғ ылары (109-сурет).

А)

Б)

а – компрессия беруші қ ұ рылғ ы (№14977 патент);

б – бұ рандалары пластинада тежелетін қ ұ рылғ ы (№42528 автордың куә лігі)

109-сурет. Тоқ пан жіліктің проксимальдық бө лігінің сынығ ын

ТАРАУ

БІЛЕК СҮ ЙЕКТЕРІНІҢ ЖАРАҚ АТТАРЫ

Ә дебиеттегі деректерге жү гінсек білек сү йектерінің сынық тары барлық аяқ -қ ол сү йектері сынық тарының 7, 1%-дан 41, 4%-ын қ ұ райды. Білектің дистальдық бө лігінің сынық тары ө те жиі кездеседі, статистика бойынша ол жалпы қ аң қ а сынық тарының 25%-ын қ ұ райды.

Анатомиялық -физиологиялық ерекшеліктері. қ cү йек, ulna медиальды жә не латеральды жағ ында кә рі жіл.........................................................

Операциялық емге кө рсетілімдер:

- тіндердің интерпозициясы;

- сынық бастарының екіншілік жә не бұ рыш жасап ығ ысуы;

- сынық бастарының сү йек диаметрінің жартысынан кө п ығ ысуы;

- ашық сынық тар;

- қ антамыр-нерв шоғ ырының зақ ымдануымен асқ ынғ ан сынық тар.

Операция барысында сү йек бө лшектері сү йекү сті, сү йекарқ ылы жә не сү йекішілік ә дістермен бекітіледі. Шынтақ сү йегін интрамедуллярлы остеосинтездеу, ал кә рі жілікті экстрамедуллярлы остеосинтездеу - анатомиялық тұ рғ ыда негізделген ә діс (136-сурет).

А) б)

а – операция алдында; б – операциядан кейін

136-сурет. Шынтақ сү йегін интрамедуллярлы, кә рі жілікті экстрамедуллярлы остеосинтездеу ә дісі

Екі сү йекті пластинамен синтездеуде сынық бастарының ротациялық ығ ысуы толық жойылады (137-сурет).

А) б)

а – операция алдында; б – операциядан кейін

137-сурет. Білектің екі сү йегін экстрамедуллярлы

(пластиналармен) остеосинтездеу ә дісі

А)

Б)

а - бү гуші; б – жазушы

140 - сурет. Монтеджи сынығ ы

_______________________________________________

ТАРАУ

Қ ОЛ Ұ ШЫ СҮ ЙЕКТЕРІНІҢ СЫНЫҚ ТАРЫ МЕН ШЫҒ УЛАРЫ

Қ ол ұ шы сү йектерінің сынық тары жиі кездеседі жә не олар барлық сынық тардың 35% қ ұ райды. Аталғ ан жарақ аттар қ олдың функциясын едә уір нашарлатады.

Анатомиялық -физиологиялық ерекшеліктері.

Қ ол ұ шы сү йектері білезік, алақ ан жә не саусақ тар қ ұ рамына кіретін бунақ тардан тұ рады (162-сурет)............

Саусақ сү йектері, os digitorum manus, кішкентай, нағ ыз бір эпифизі бар, бунақ деп аталатын бірінен соң бірі орналасқ ан қ ысқ а қ уыс сү йектер. Ә рбір саусақ ү ш бунақ тан тұ рады: проксимальдық, phalanx proximalis, ортаң ғ ы, phalanx media жә не дистальдық, phalanx distalis бунақ. Тек бас бармақ та ғ ана екі - проксимальдық жә не дистальдық бунақ болады (Привес М.Г., Сапин М.Р., Синельников Р.Д.).

Жарақ атты а н ы қ т а у.

Сынық тың клиникалық кө рінісі: кә рі жілік-білезік буыны мен

егізінің кө п бө лшектеніп сынуы (166 – сурет, б).

А) б)

а – Беннет сынығ ы; б – Роланд сынығ ы

166-сурет. Беннет жә не Роланд сынық тары

Жарақ атты а н ы қ т а у. «Анатомиялық табакерканың» контуры алақ ан-білезік буыны аймағ ында ісінуге байланысты тегістеледі.

Операциялық ем сынық бастарын репозициядан кейін орнында ұ стап тұ ру мү мкін болмағ анда қ олданылады. Осы мақ сатта сынық бастары сымшабақ пен трансартикулярлы (168-сурет, а) немесе аппаратпен бекітіледі (168-сурет, б).

А) б)

а - сымшабақ пен бекіту (жоба); б – аппаратпен бекіту (жоба)

168-сурет. Беннет сынығ ын операциялық ә діспен емдеу

Роландтың буынішілік бө лшектенген сынығ ын репозициялау нә тижесіз болса, бас бармақ ты функциялық қ олайлы қ алыпта артродездеудің қ ажеттілігі туындайды.

8.3.2. Алақ ан сү йегі диафизінің сынық тары

Жарақ аттың механизмі. ІІ – V-ші алақ ан сү йектерінің сынық тары тура жарақ ат жә не сирегірек, жанама жарақ ат механизмі нә тижесінде пайда болады.....................

169 - сурет. Алақ ан сү йегінің диафизі сынғ анда сынық бө ліктерінің сү йекаралық жә не қ ұ рттә різді бұ лшық еттердің жиырылуынан ығ ысуы

Жарақ атты а н ы қ т а у. Тексеру кезінде қ олдың сыртқ ы жағ ында ісіну, қ анталау байқ алады. Сынық аймағ ына пальпация жасағ анда ығ ысқ ан сү йектерден тү зілген бұ рыштың тө бесі, сынық крепитациясы жә не ауырсыну анық талады. Алақ ан сү йектеріне білігі бойымен кү ш тү сіргенде сынық аймағ ында ауырсыну ө ршиді. Саусақ тағ ы белсенді жә не пассивті қ имылдар шектеледі.

Екі проекцияда жасалғ ан рентгенограмма нақ ты диагноз қ оюғ а мү мкіндік береді.

Жарақ аттың е м і.

Консервативті емі. Ығ ыспағ ан сынық тарды емдеуде қ олды саусақ тардың ортасынан білектің жоғ арғ ы ү штен бір бө лігіне дейін гипс таң ғ ышымен бекітеді. Таң ғ ышта бекіту мерзімі 4-5 апта......................................

8.4. Саусақ сү йектерінің сынық тары

Жарақ аттың механизмі. Кө бінесе тура жә не сирек жанама жарақ ат механизмінен пайда болады. Кө п жағ дайда жарақ аттаушы кү штердің, сонымен қ атар қ ұ рттә різді бұ лшық еттің жә не сү йекаралық бұ лшық еттің жиырылуынан фаланганың сынық бө ліктері бұ рыш жасап ығ ысады (170 -сурет).

Жарақ атты а н ы қ т а у. Ығ ысқ ан сынық та саусақ тың деформациясы, қ ысқ аруы, зақ ымданғ ан саусақ тың аймағ ында ісік жә не тері астында гематома байқ алады.................................

170-сурет. Саусақ сынғ анда сынық бө ліктерінің сү йекаралық жә не қ ұ рттә різді бұ лшық еттердің жиырылуынан ығ ысуы

Екі бағ ытта жасалғ ан рентгенограмма сынық тың жә не сынық бө ліктерінің ығ ысу сипатын анық тауғ а кө мектеседі.

Жарақ аттың е м і.

сә тсіз болса, онда сынық тарды жің ішке сымшабақ пен, сү йектен дайындалғ ан штифтпен бекітеді (172 - сурет).

172-сурет. Саусақ фаланг сынық тарын сымшабақ пен остеосинтездеу

Операциядан кейін 4-5 апта бойы гипсті иммобилизация салынады; 3-4 аптадан соң гипсті лонгет шешіледі, содан кейін ЕДШ жаттығ улары жә не физиологиялық ем тағ айындалады. Науқ астың ең бекке қ абілеттілігі 6-8 аптадан кейін қ алпына келеді.