Alverdə yalanЗIlIq

Allah-tə ala onlara hə r ş ey ə ta etmiş di. Mə dyə n camaatı asudə yaş ayı ş dan bə hrə lə nirdilə r. Onları n bazarları nda hə r ş ey bol-bol tapı lı rdı.

Onlar ticarə t və alverlə rində fı rı ldaq iş lə dirdilə r. Ə ş yaları n зə kilə rini azaldı rdı lar. Alı cı və satı cı lar belə rə ftar edirdilə r: bir ş ey satmaq istə yə ndə onun зə kisini az qoyur, almaq istə yə ndə isə зə kisini artı rı rdı lar.

Onlar belə iş lə r gцrmə kdə цzlə rini tam azad bilirdilə r. Belə bir zamanda Allah-tə ala цz risalə tini onlara bildirmə k ьзьn saleh və lə yaqə tli insan olan Ş ьeybi (ə) peyğ ə mbə rliyə seзdi. Amma, gцrə sə n Mə dyə n camaatı onunla necə davrandı lar? Gə lə n sə hifə lə rdə tanı ş olacağ ı q.

Ş ьeyb (ə) gьclь natiq idi. Sьbut və də lillə ri mцhkə m idi. Зьnki, o, haqq, ə dalə t və insaniyyə t ьзьn və onları n aydı n tə biə tlə ri ilə uyğ un danı ş ı rdı.

Ş ьeyb (ə) цz də ’və tini yeganə Allaha ibadə t etmə k və bьtpə rə stlikdə n зə kindirmə klə baş ladı. Sonra isə Mə dyə n camaatı nı n etdiyi zьlьmdə n, bazar fı rı ldaqları ndan və onları n arası nda geniş yayı lan alver yalanları ndan danı ş dı. Ş ьeyb (ə) onlara dedi:

-Siz bu iş lə rinizlə hə r yerdə fə sad yayı rsı nı z. İ ctimai yaş ayı ş alver və ticarə t yolu ilə rцvnə qlə nir. Hə r bir insan ehtiyacı olmadı ğ ı bir ş eyi verib, ə və zində isə ona ehtiyacı olan ş eyi alı r.

Bazardakı bu alverlə rə - ə ş yaları n зə kisinə, nцvьnə və onları n miqdarı na nə zarə t etmə k ьзьn ьmumi e’timada ehtiyac vardı r. Ona gцrə də bilin ki, ə gə r fı rı ldaqзı lı q etsə niz, зə kidə az satmağ a alı ş sanı z, pis malı yaxş ı yerinə camaata versə niz, mьş tə rini və satı cı nı aldatsanı z bu iş sizin hamı nı zı mə hvə dьзar edə kə cə kdir.

Ş ьeybin (ə) sцzlə ri зox cə zbedici idi. Зьnki, gцzə l yaş ayı ş dan onlara xə bə r verirdi. O Hə zrə t istə yirdi ki, Mə dyə n camaatı ş ə hə rdə xeyir-bə rə kə tlə, bol ruzi ilə, ə min-amanlı q və imanla yaş ası nlar.

Ş ьeyb (ə) bilirdi ki, Nuh (ə), Saleh (ə) və Hud (ə) peyğ ə mbə rin tayfası nı n baş ı na nə lə r gə lmiş dir. Ə zab Nuhun (ə) qə bilə sini necə bьrьdь və onlar tufan dalğ aları nda necə qə rq oldular. Necə mцhkə m kьlə klə r Sə mud qə bilə sini yerlə yeksan etdi. Necə gцydə n od və alov yağ dı və Цlь də nizin yaxı nlı ğ ı nda olan Sə dum və Amura ş ə hə rlə rini viranə yə зevirdi.

Ş ьeyb (ə) цz tayfası na buyurdu:

-Gцrmьrsьnьzmь Lut tayfası nı n baş ı na nə lə r gə ldi? Bu xaraba qalmı ş ş ə hə rlə r onlara nazil olan Allah ə zabı na ş ahiddirlə r. Зьnki, onlar Allahı n peyğ ə mbə rinə itaə t etmə dilə r.

qarş Idurma və Keş mə Keş

Mə dyə n camaatı iki də stə yə bцlьndьlə r. Bir də stə si Ş ьeybə (ə) və onun gə tirdiyi ilahi dinə iman gə tirdilə r. Bunlar kası b və yoxsullardan ibarə t idi. O biri də stə isə Mə dyə nin sə rvə tli və lovğ a insanları ndan tə ş kil olunmuş du. Bu də stə Ş ьeyb (ə) və ona iman gə tirə nlə rlə mьbarizə aparı rdı lar. Onlar Ş ьeybi (ə) hə də lə yə rə k deyirdilə r:

-Ey Ş ьeyb, biz bilmirik sə n nə deyirsə n? Digə r tə rə fdə n də sə nin heз bir qьdrə tin yoxdur. Ə gə r qə bilə nin bir neзə nə fə ri olmasaydı, biz sə ni ya цldьrə rdik, ya da Mə dyə ndə n qovardı q.

Ş ьeyb (ə) buyurdu:

-Siz mə nim qə bilə min bir neзə nə fə rində n qorxursunuz, Amma, Allahdan qorxmursunuz? Mə nim bu ş ə hə rin camaatı nı islah etmə kdə n baş qa bir mə qsə dim yoxdur və buna gцrə də heз bir muzd və mьkafat istə mirə m. Ə gə r siz belə cə fə saddan, fı rı ldaqdan, bьtpə rə stlikdə n və bazarda aldatmaq kimi pis iş lə rdə n ə l зə kmə sə niz xə bə rdarlı q edirə m ki, Allahı n ə zabı gə lə cə kdir.

Tə kə bbьrlь insanlar dedilə r:

-Biz bьtьn iş lə rimizdə azadı q. Biz цz malları mı zı istə diyimiz kimi iş lə tmə kdə ixtiyar sahibiyik. Bьtpə rə stlə rdə n biri gьldь və mə sxə rə ilə dedi:

-Namazı n sə nə ə mr edir ki, biz allahları mı zdan ə l зə kə k və цz malları mı zdan azad və ьrə yimiz istə diyi kimi istifadə etmə yə k.

Ş ьeyb (ə) onlara buyurdu:

-Mə n sizi цzьm etdiyim bir iş də n зə kinmə yə də ’və t etmirə m. Azadlı ğ ı n mə ’nası bu deyil ki, insan цz malı ndan istifadə edə rə k digə r qardaş ı na zьlm etsin.

Malları nı zdan istə diyiniz kimi istifadə edin, Amma, digə rlə rinə zьlm etmə yin, ticarə tdə onlara fı rı ldaq gə lmə yin, цlзь və зə kidə onları aldatmayı n. Siz yalnı z bir ş ə hə rdə yaş ayı rsı nı z, gə rə k bir-birinizlə hə mkarlı q edə siniz. Sizin hə r biriniz baş qaları nı n azadlı ğ ı na hцrmə t qoymalı dı r.

Ey Qə bilə! Allahdan bağ ı ş lanmaq istə yin və onun də rgahı na qayı dı n. Зьnki, mə nim Allahı m bağ ı ş layan və mehribandı r. O, sizin xeyrinizi istə yə n Allahdı r. Elə ona gцrə də mə ni sizin tə rə finizə gцndə rmiş dir.

Onlardan biri dedi:

-Ey Ş ьeyb! Sə n cadu olunmusan. Biz sə nin dediklə rində n heз nə anlamı rı q. Ə gə r qohumları ndan bir neзə nə fə r olmasaydı sə ni цldьrə rdik. Bu iş i istə diyimiz vaxt edə bilə rik.

Ş ьeyb qə bilə sinin onunla inadkarlı q etdiyini, heз bir nə sihə tinə qulaq asmadı ğ ı nı gцrdьkdə onlara xə bə rdarlı q edə rə k buyurdu:

-Ey qə bilə! Nə istə yirsinizsə edin! Mə n də цz və zifə mi yerinə yetirə cə yə m, Amma, tezliklə gцrə cə ksinis ki, xaredici ə zab kimə nazil olacaqdı r.

Onlar mə sxə rə ilə dedilə r:

-Biz sə ni yalanзı bilirik. Ə gə r doğ ru deyirsə nsə, gцydə n bizim ьзьn bir ə zab gцndə r!

Ş ьeyb (ə) buyurdu:

-Tezliklə kimin yalanзı olduğ unu bilə cə ksiniz.

Belə liklə onları buraxı b, Ə ykə kə ndinə yola dьş dь.

ə yKə saKİ nlə rİ

Ş ьeyb (ə) цzь bu kə ndin sakinlə rində n deyildi. O, Mə dyə ndə n idi. Amma, Ə ykə kə ndinə зatanda gцrdь ki, bu diyarı n camaatı da Mə dyə n camaatı kimi yaş ayı rlar.

Sı x və biri-birinə dolaş mı ş ağ aclarla meyvə dolu bağ ları və bolluca ne’mə tlə ri gцrdь. Torpaq və daş ları n arası ndan bulaqlar qaynayı r və ə kin sahə lə rini suvarı rdı. Amma, onlar da bьtpə rə st olub, alı ş -veriş də fı rı ldaq iş lə dirdilə r. Ona gцrə də Ş ьeyb (ə) onlara buyurdu:

-Siz Allahdan və onun ə zabı ndan qorxmursunuzmu? Mə n sizin ьзьn Allahı n ə zabı ndan qorxuram. Allah fə sadı və fə sad ə hlini sevmə z. Yerdə fə sad və pozğ unзuluqla mə ş ğ ul olmayı n. Ə ykə camaatı Ş ьeybin (ə) peyğ ə mbə rliyinə iman gə tirmə dilə r, onu sehrkar və yalanзı adlandı rı b, dedilə r:

-Ə gə r doğ ru deyirsə nsə, gцydə n bizim ьзьn daş yağ dı r.

Ş ьeyb (ə) зox ə də blə buyurdu:

-Allah sizin gцrdьyьnьz iş lə rdə n agahdı r. Mə n Allahı n risalə tini sizə yetirirə m və imkanı m daxilində islah ьзьn зalı ş acağ am.

Dedilə r:

-Sə n yalanзı və cadugə rsə n. Sə ninlə bizim nə fə rqimiz var. Sə n də bizim kimi insansan.

Bu minvalla Ş ьeyb (ə) Mə dyə nə qayı tdı və Ə ykə camaatı цz yaş ayı ş ları nı imandan, ə dalə tdə n və insafdan uzaq halda davam etdirdilə r.

Mə dyə ndə imanlı insanlarla bьtpə rə stlə r arası nda qarş ı durma yarandı. Kafirlə r Allahı n risalə tinə iman gə tirmə mə klə kifayə tlə nmə yib, mц’min insanlara ə ziyyə t vermə k və hə də lə mə klə mə ş ğ ul olurdular. İ ş o yerə gə lib зatdı ki, mц’minlə ri bьtpə rə stliyə qayı tmağ a də ’və t etdilə r.

Ş ьeyb peyğ ə mbə r (ə) цz qə bilə sinə nə sihə t etdi ki, iman yolunu bağ laması nlar. Зьnki, iman qaranlı qlar arası nda зox iş ı qlı bir yoldur və ə gə r belə etsə lə r, Allah onları bağ ı ş lamayacaqdı r.

Bir gьn kafirlə r Ş ьeybin (ə) yanı na gə lib dedilə r:

-Biz tezliklə sə ni və sə nə iman gə tirə nlə ri, sə nə itaə t edə nlə ri ş ə hə rdə n qovacağ ı q.

Mц’minlə rin biri dedi:

-Biz bir iş gцrmə miş ik ki, ona gцrə bizi ş ə hə rdə n зı xarası nı z.

Kafirlə r dedilə r:

-Tezliklə biz sizi цz dininizə qayı tmağ a mə cbur edə cə yik.

Allahı n peyğ ə mbə ri onları mə zə mmə t edə rə k buyurdu:

-Hə tta ə gə r biz bu ə qidə ni sevmə sə k də heз vaxt mц’min insan Allah onun qə lbini iman nuru ilə iş ı qlandı rdı qdan sonra bьtpə rə stliyə qayı tmaz.

Ş ьeyb (ə) ə llə rini gцyə qaldı rdı və tə vazцkarlı qla dedi:

-İ lahi, bizimlə qə bilə miz arası nda haqq olaraq mьhakimə et! Sə n ə n gцzə l hakimsə n.

N sonu

Ş ьeyb (ə) qə bilə sində n kə nara зə kildi və bьtpə rə stlə r peyğ ə mbə rdə n və ona iman gə tirə n insanlardan ə l зə kmir, onları rahat yaş amağ a qoymurdular. Kafirlə r зalı ş ı rdı lar ki, imanlı insanları bьtpə rə stliyə qaytarsı nlar. Hə miş ə onlara ə ziyyə t edirdilə r. Birinin o hə zrə tin evinə yaxı nlaş dı ğ ı nı və onun nə sihə tli sцzlə rinə qulaq asdı ğ ı nı gцrə ndə yolunu kə sib, onu hə də lə yirdilə r.

Ş ьeyb (ə) keзmiş ьmmə tlə rin, peyğ ə mbə rlə rə ə ziyyə t verə n və mц’minlə rlə mьbarizə aparan insanları n aqibə tini onları n yadı na saldı. Onlar Sə dum və Amura ş ə hə rlə rinin xarabalı qları nı цz gцzlə rilə gцrьrdьlə r, Amma, Lutun qə bilə sinin baş ı na gə lə n o də hş ə tli taledə n ibrə t almı rdı lar.

Və ’d olunmuş gьn зatdı. Camaat sьbh tezdə n bьt daş lara sə cdə etdikdə n sonra iş yerlə rinə getdilə r. Ş ə hə rin bazarları sə s-kьylə doldu, gцzlə r fı rı ldaq və hiylə ilə parladı. Onlar insanları aldatmaq və daha зox qazanc ə ldə etmə k barə də dьş ьnьrdьlə r.

Belə liklə gьn sona зatdı və gьnə ş gizlə ndi. Qaranlı q hə r yeri bьrьdь.

Gecə nin saatları зox ağ ı r və yavaş -yavaş keзirdi. Birdə n yer цz-цzьnə titrə di. Зox qorxulu anlar idi. Bu titrə mə lə rin tə ’sirində n Mə dyə n ş ə hə ri xarabalı ğ a зevrildi.

İ nsan o gцzə l və gцrmə li ş ə hə rdə n keзə ndə də hş ə tə gə lir. Bu ş ə hə r bir neзə anı n iзində torpaq tə pə lə rinə və xarabalı ğ a зevrilmiş di.

Maraqlı burası dı r ki, o hadisə də n yalnı z iman gə tirə nlə r xilas olub, salamatlı qla ş ə hə rdə n зı xdı lar.

Ə ykə kə ndinə baş qa bir ə zab gə ldi. O ə zab ildı rı m зaxan bulud vasitə silə nazil oldu.

Ş ьeyb (ə) o ş ə hə rin xarabalı qları nı gцrə rə k qə m-qьssə ilə dedi:

-Ey qə bilə, mə n Allahı n sцzьnь sizə зatdı rdı m və sizin ьзьn xeyirxahlı q etdim. Bununla belə necə imansı z və kafir qə bilə nin halı na acı mayı m?!

Ş ьeyb цzьnьn ş ə rafə tli цmrьnьn qalan hissə sini də Mə dyə ndə keзirdi. Onun heyvan sьrьlə ri var idi. Qocalı b, yaş laş dı qda iki qı zı heyvanları otarmaq iş ini цhdə lə rinə gцtьrdьlə r. Onlar bu iş də -xьsusə n də qoyun sьrьlə rini suvarmaq istə yə n vaxt зox ə ziyyə t зə kirdilə r. Hə ya və ismə tlə ri qı zları n bu iş inə mane olurdu. Onlar зobanları n arası nda цz iş lə rini gцrə bilmirdilə r.

Bir gьn Misirdə n otuz yaş lı bir cavan gə ldi. O, İ mran oğ lu Musa(ə) idi. Fir’onun zьlmьndə n qaзı b Mə dyə n ş ə hə rinə sı ğ ı nmı ş dı. Gцrə sə n bundan sonra hansı hadisə lə r baş verə cə k. Bu ə hvalat kitabları silsilə sində, o mə caralarla tanı ş olacağ ı q.

«Qardaş ları Ş ьeybi (ə) Mə dyə nə tə rə f gцndə rdik. Dedi:

-Ey qə bilə, Allaha ibadə t edin. Ondan baş qa mə ’bud yoxdur. Allah tə rə fində n sizin ьзьn aydı n bir sьbut gə lmiş dir. Ona gцrə də цlзь və зə kinin haqqı nı цdə yin! Camaatı n malı ndan heз nə ə skiltmə yin! İ slah olduqdan sonra yer ьzьndə fə sad etmə yin! Ə gə r imanlı olsanı z bu, sizin ьзьn daha yaxş ı dı r. İ manlı insanları hə də lə mə k ьзьn yolları nı n ьstьndə oturmayı n. Mц’minlə ri Allah yolundan uzaqlaş dı rmağ a və ş ьbhə atmaqla doğ ru yolu ə yri və yanlı ş gцstə rmə yə зalı ş mayı n. Az olduğ unuz zamanı yadı nı za salı n. Allah sizin sayı nı zı artı rdı. Fasid insanları n aqibə tinə nə zə r salı n. Ə gə r sizdə n bir də stə mə nim dediklə rimə iman gə tirib, bir də stə gə tirmə sə lə r, Allahı n sizin aranı zda hakimlik etmə sini gцzlə yin. Зьnki, o, ə n yaxş ı hakimdir. Onun qə bilə sinin lovğ a bцyьklə ri və sə rvə tli insanları dedilə r:

-Ey Ş ьeyb (ə)! Ə gə r bizim dinə qayı tmasanı z mьtlə q sə ni və sə nə iman gə tirə nlə ri ş ə hə rdə n qovacağ ı q. Ş ьeyb dedi:

-Biz istə mə diyimiz halda (yolumuzdan dцndə rmə kmi istə yirsiniz)? Ə gə r Allahı n bizi ondan xilas etdiyi dinə qayı tsaq, Allaha yalan demiş oluruq. Hamı mı zı n rə bbi olan Allahı n istə mə diyi bir yola qayı tmaq yaxş ı iş deyildir. Bizim Allahı mı zı n elmi hə r ş eyi ə hatə edir. Biz yalnı z ona tə və kkьl edirik.

İ lahi! Bizimlə qə bilə miz arası nda haqq olaraq hakimlik et. Sə n ə n yaxş ı hakimsə n.

Onun qə bilə sinin kafir insanları dedilə r:

-Ə gə r Ş ьeybin (ə) ardı nca getsə niz, siz də ziyan gцrə cə ksiniz.

Sonra yer titrə di:

Sьbh vaxtı isə цz evlə rində cansı z cə sə dlə r forması nda qalmı ş dı lar. Ş ьeybi (ə) yalanзı adlandı ranlar elə mə hv oldular ki, elə bil heз vaxt o evlə rdə yaş amayı blar.

Ş ьeybi (ə) yalanзı adlandı ranlar ziyankar idilə r. Sonra onlardan ьz dцndə rdi və dedi:

-Ey Qə bilə! Mə n Allahı mı n risalə tini sizə зatdı rdı m və sizin ьзьn xeyirxahlı q istə dim. Bununla belə imansı z qə bilə nin halı na tə ə ssьf edirə m.[10]