SONUNCU İMTAHAN

İ brahim (ə) цvladı İ smayı lla birgə Hə cc ə mə llə rini yerinə yetirdi. Sə fa və Mə rva dağ ları arası nda sə `y (iti yeriş) mə rhə lə sinə зatdı qda İ brahim (ə) oğ lu İ smayı l ьзьn su axtaran Hacə rin ə zab və ə ziyyə tlə rini yadı na saldı. Hə min iki dağ ı n arası nda Hacə rin qaзa-qaзa get-gə l etdiyini və sьdə mə r kцrpə si ьзьn yerdə n ş irin su qaynadı ğ ı nı xatı rladı.

İ brahim (ə) bьtьn xatirə lə ri yada salı b, kə də rlə nirdi. O, bir neзə gьn qabaq gцrdьyь yuxunu xatı rladı. Hə min yuxuda цvladı nı n baş ı nı kə sdiyin və qurban olaraq Allahı n də rgahı na tə qdim etdiyini gцrmьş dь.

Peyğ ə mbə rlə rin yuxusu doğ rudur. Bunun mə `nası o idi ki, Allah-tə ala oğ lu İ smayı lı qurban kə smə yi İ brahimə (ə) ə mr edir və bununla da hцccə ti tamamlamaq istə yir.

Amma, gцrə sə n İ smayı l bunu qə bul etdimi? O, цzьnь qurban vermə yə hazı r idimi? İ brahimi (ə) narahat edə n də bunlar idi.

Atası nı fikirli gцrə n İ smayı l dillə ndi:

-Atacan, niyə sə ni qə mli gцrьrə m?

İ brahim (ə) ьzьnь oğ lu İ smayı la tə rə f зevirdi. O saleh, tə qvalı və pak cavana ьzьnь tutub, dedi:

-Hə, ə ziz oğ lum, yuxuda gцrdьm ki, sə ni qurban kə sirə m. Bunun mə `nası nı bilirsə nmi?

-Mə ni qurbanlı q edirsə n?

-Hə, oğ lum! Fikrin nə dir?

Fikirlə ş mə k yeri deyildi. Allah fə rman vermiş di ki, peyğ ə mbə ri İ brahim (ə) oğ lu İ smayı lı qurban etsin.

Allah-tə ala yenidə n İ brahimi (ə) imtahana зə kmə k istə yirdi. Onun imanı nı və Allah qarş ı sı nda nə qə də r tə slim olması nı aydı nlaş dı rmaq istə yirdi. Buna gцrə də imanlı cavan olan İ smayı l dedi:

-Ata, bu iş i yerinə yetir. Bunu Allahı n istə diyi ьзьn mə n qurban kə silmə yin ağ rı və ə zabları na dцzə rə m.

İ brahim (ə) heз kimi цvladı İ smayı l qə də r sevmirdi. Amma, o, Allahı daha зox sevirdi. Ona gцrə də babası Azə rdə n uzaqlaş mı ş dı. İ brahim (ə) Azə ri зox sevirdi. Hə miş ə onu ata – deyə зağ ı rı rdı. Amma, Azə r kafir olduqda İ brahim (ə) ondan uzaqlaş dı.

İ brahim (ə) saleh və mц`min cavan olan цvladı İ smayı lı зox sevirdi. Lakin, Allahı daha artı q sevir və onun fə rmanları na ə mə l edirdi.

İ brahim (ə) oğ lu İ smayı lı цpdь. Hə zrə t цzь ilə bı зaq gə tirmiş di. İ smayı l Allahı n fə rmanı na tə slim idi. O, цlьmь mə rdliklə qarş ı lamaq istə yirdi. Tamamilə rahat olan qurbanlı q yalnı z bir ş eydə n цtrь nigaran idi. O qorxurdu ki, baş ı nı n kə sildiyi ьзьn ağ rı lara dцzmə yib, mьqavimə t gцstə rə r və bu iş atası nı ağ rı dar. Зьnki, qoca bir kiş i olan atası belə bir mə nzə rə ni gцrmə k iqtidarı nda deyildi.

Ona gцrə də atası na dedi:

-Atacan, xahiş edirə m mə nim ə l-qolumu iplə mцhkə m bağ la! Baş ı mı kə sə n zaman tə lə s və bu iş i tez bitir.

İ brahim (ə) цvladı ndan цtrь ağ ladı. O, son də fə vidalaş maq mə qsə di ilə oğ lunu цpdь.

İ smayı l baş ı nı n kə silmə si ьзьn hazı r oldu. İ brahim (ə) bı зağ ı ə lində tutmuş du. İ smayı l baş ı nı yuxarı qaldı rdı. Onun ağ, nazik və iş ı qlı boynu gьnə ş in nuru altı nda gцrьndь.

O hə yə canlı anlarda maraqlı bir hadisə baş verdi. İ brahim (ə) sə madan bir nida eş itdi:

«Ey İ brahim,! Цz yuxunu hə yata keзirtdin (tapş ı rı ğ ı yerinə yetirdin). Allah sə nə fə rman verir ki, bu qoзu İ smayı la qurban edə sə n».

İ brahim (ə) dağ ı n baş ı ndan bir qoзun gə ldiyini gцrdь.

İ brahim (ə) qoзu qurban kə sdi. Belə liklə, İ brahim (ə) və цvladı İ smayı l Hə cc ə mə lllə rini sona зatdı rdı lar.

Bu gьn biz baş qı rxdı qda və цzьmьzь зirkabdan yuduqda, цz dı rnaqları mı zı qı saldı b, цvladları mı zı sьnnə t etdirdikdə, hə qiqə tdə atamı z Hə zrə t İ brahim Xə lilin (ə) yolu ilə getmiş oluruq. İ brahim (ə) bu iş lə ri bizə tə ’lim edə n insandı r. Hə mзinin o bizə tə kallahзı lı q də rsini цyrə tmiş dir.

Biz Yə hudilik, Xristianlı q və İ slam dininə nə zə r saldı qda onları n ardı cı lları nı n Allaha inandı qları nı gцrьrьk. Unutmamalı yı q ki, bьtьn bunlar Hə zrə t İ brahimin (ə) zə hmə tlə rinin nə ticə sidir. Зьnki, Allah-tə ala İ brahimi (ə) peyğ ə mbə r olaraq seзdi və sonra onu imam və rə hbə r etdi. O, peyğ ə mbə rlik və rə hbə rliyi onun цvladları na da bə xş etdi. Musa və İ sa İ brahimin (ə) oğ lu olan İ shaqı n цvladları ndan, İ slam peyğ ə mbə ri Hə zrə t Mə hə mmə d (s) və Ə hli-beyt imamları isə İ brahimin (ə) oğ lu olan İ smayı lı n nə slində ndir.

Buna gцrə də biz bə `zə n belə deyirik:

«İ lahi! İ brahim və onun ailə sinə gцnə rdiyin kimi, Mə hə mmə d və onun ailə sinə də salavat və salam gцndə r. Hə qiqə tə n sə n tə `riflə rə layiq və ucasan».