Рылыс материалдары

Кіріспе

Қ азақ стан Республикасының барлық жоғ арғ ы оқ у орындарында студенттердің теориялық жә не практикалық білім дең гейлерін айқ ындау мақ сатында практика ұ йымдастырылады. Практика студентке ө зін танып білуге, жұ мыс берушімен жақ ын танысуғ а жә не болашақ та алғ а қ андай кә сіби мақ саттар қ ою керегін тү сінуге кө мектесетін бірден-бір ә діс. Қ азіргі заманның ағ ымына сай ә рбір студент шет тілдерін жә не компьютерді толық мең герген болуы керек. Студент жұ мысына жауапты болып, ө з білімін ә рқ ашан толық тырып отыруы, жаң а шешімдер қ абылдап, оны жү зеге асыра білуі керек. Жалпы алғ анда практика мамандарды дайындаудағ ы ең басты фактор болып табылады. Практика барысында студенттер мамандық шеберлігін ү йреніп, ұ жымдағ ы ұ йымдастыру жә не тә рбие жұ мыстарын мең гереді.

Ө ндірістік тә жірибе – болашақ мамандық бойынша практикалық дағ дыларды мең геру мен алдынғ ы қ атарлы кә сіби жә не ұ йымдастырушылық тә жірибе алу, студенттің практикалық, нақ ты маман ретінде жұ мыс атқ аруы базалық жә не профильді пә ндер бойынша теориялық білімді бекітуге бағ ытталғ ан кә сіби тә жірибенің тү рі болып табылады. Ө ндірістік тә жірибеден ө ту барысында студентті нақ ты ө ндірістік жағ дайдың барлық бағ ыттары бойынша кә сіби ә рекетке дайындау жү ргізіледі.

Қ ұ рылыс инженерінің басты міндеті прорабтікімен дә лмедә л сә йкес. Прораб секілді, қ ұ рылыс инженері қ ұ рылыс орнындағ ы жұ мыстың бә рін жү ргізіп, бақ ылап, уақ ытында тапсырып, эксплуатацияғ а беру. Бұ дан басқ а, инженерге кешенді проектілеудегі пайда болғ ан мү шкілді (проблема) шешу — сә улет-дизайн жағ ынан бастап конструктив-коммунал жағ ына дейін. Инженердің мойнында қ ұ рылыс аумағ ының дайын болуы — жолдың ың ғ айлылығ ы жә не сапасы, қ ұ рылыс материалдарының сақ талуы, жұ мысшылардың тұ ратын жері мен тамағ ы жә не т.б.
Атқ аратын ісі:

· кешенді проектілеу (сә улет, коммунал жү йелер, қ ұ рылыс жұ мысының барысы, эксплуатацияғ а беретін уақ ытты белгілеу)

· қ ұ рылыс жұ мыстарын ұ йымдастыру

· геолог, геодезист секілді жанжақ ты мамандармен кездесіп кең есу

· қ ұ рылыс объектілерін кө ріп тұ ру, тексеріп жү ру

· қ ұ рылыс материалдарының сатып алынуы, керекті жұ мысшыны жалдау.

Кә сіби шеберлігі:

· қ ауіпсіздік жү йелерін білу (қ ұ рылыстың кезінде, эксплуатацияғ а берер алдында)

· қ ұ рылыс материалының сапасын білу

рылыс материалдары

Бетон қ ұ рамындағ ы байластырғ ыш тү ріне қ арай: органикалық емес байластырғ ыштармен алынғ ан бетон (цементті бетон, гипсбетон, силикатты бетон, т.б. арнайы бетондар) жә не органикалық байластырғ ыш заттармен алынғ ан бетон (асфальтбетон, полимербетон) болып жіктеледі. Орташа тығ ыздығ ына (кө лемі бойынша) байланысты аса ауыр (2500 кг/м³-ден жоғ ары), ауыр (1800 — 2500 кг/м³), жең іл (1800 — 500 кг/м³), ө те жең іл (500 кг/м³-ден тө мен) болып бө лінеді.

Кірпіш – жасанды қ ұ рылыс материалы. Оны саз жә не кремнезем жынысынан, ө неркә сіп қ алдық тарынан кү йдіру (сазды) не автоклавта булау (силикатты) арқ ылы алады. Тү рлері:

·

· Шамот кірпіш (Кирпич шамотный) — отқ а тө зімділігі 1320— 1730°С. Шамот кірпіш домна пештерін астарлау, оның ауа қ ыздырғ ыштарын қ алау, мартен пештерінің қ абырғ аларын, қ ож ү стағ ыштарын, тө менгі қ абаттарын қ алау ү шін қ олданылады.^[1]

Асбес (грек. asbestos — сө нбес, бұ зылмас) — силикаттар класының серпентиндер мен амфиболдар топтарындағ ы аса жің ішке талшық ты минерал. Хим. қ ұ рамы жө нінен магниймен темірдің, ішінара натрийдің сулы силикаты болып табылады. Серпентин тобындағ ы хризотил А-тің хим. формуласы: Ол монклиндік сингонияда кристалданады, кесектерінің тү сі жасыл, сұ рғ ылт сары келеді, ажыратылғ ан талшық тары — ақ шыл, боз, жібектей жылтыр. Қ атт. 2-2, 5, тығ ызд. 2, 4-2, 6 г/см3, талшық тары иілгіш, майысқ ыш, балқ у темп-расы 15000С-қ а жуық, жылу мен электр тогын нашар ө ткізеді.

Арматура (латынша: аrmatura — қ ұ ралдандыру, жабдық тандыру) — машиналардың, қ ұ ралымдардың жә не ғ имараттардың негізгі бө лігінің қ ұ рамына енбейтін, бірақ олардың дұ рыс жұ мысын қ амтамасыз ететін қ осалқ ы (ә детте бір қ алыпты) қ ұ рылғ ылар мен бө лшектер жиынтығ ы.

Асбестцемент — суғ а иленген портландцемент пен асбест қ оспаларынан жасалатын қ ұ рылыс материалдары. А. қ ұ рамындағ ы асбестің нә зік талшық тары цементпен кірігіп, берік те икемді, ыстық -суық қ а тө зімді ә рі тығ ыз қ ұ рылыс материалдарына айналады. Оны кесу, тесу, тегістеу оң ай. Одан табақ ша, тақ та, қ ұ быр пішінді қ ұ рылыс бө лшектерінің қ ырық тан астам тү рі ғ имараттардың шатырын жабуғ а, іргесін, қ абырғ аларын кө мкеруге, шарбақ жасауғ а, қ ұ быр желілерін тартуғ а, а.ш. қ ұ рылыстарын салуғ а қ олданылады.

Болат — темірдің кө міртек (2%-ке дейін) жә не басқ а элементтермен қ орытпасы^[1]; темірдің кө міртегі жә не басқ а элементтермен қ осылып жасалғ ан деформацияланатын қ орытпасы.^[2]

Болат - ө ндіру технологиясына байланысты, қ орытпа қ ұ рамында кө міртектен басқ а марганец, кремний, кү кірт, фосфор т.б. қ осалқ ы элементтер болады. Мұ ндай болатты кө міртекті болат деп атайды.