Студопедия

Главная страница Случайная страница

Разделы сайта

АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника






Нтақтар технологиясы






Кү рделі ұ нтақ дайындау ү шін дә рілік затты барлық қ абылдау санына кө бейтіп ө лшеп алады. Алғ ашқ ыда келіге бө лекшелері ірі дә ріні салады да келсаппен жақ сылап езеді, содан кейін ұ зақ затты қ осады. Ү гітіп болғ асын ұ нтақ тарды бө лек-бө лек ө лшеп алады. Егер дә рілердің ү гітілуі бірдей болса, алғ ашқ ыда келіге кө лемі аз дә ріні салады, содан соң кө лемі кө бірек дә рі қ осылады. Егер препараттың біреуі тү рлі-тү сті болса, онда келіге алғ ашқ ыда тү ссіз дә рі салынады, кейін тү рлі-тү сті қ осылады.

Rp.: Hexamethylentetramini

Phenylii salicylici аna 0, 25

Miscе, fiat pulvis.

D.t.d. № VI.

S. По одному порошку 3 раза в день.

Есебін келесі ә діспен жасайды:

1. Бірінші дә ріден 6 ұ нтақ дайындау ү шін қ анша керегін есептейміз:

0, 25х6=1, 5

2. Екінші дә ріден

0, 25 х 6 = 1, 5

3. 1, 5+ 1, 5 = 3, 0: 6=0, 5

Содан соң келіден ә р ұ нтақ қ а 0, 5 ө лшеп аламыз.

Ә р ұ нтақ тын дозасын қ ағ аз капсуласына салып, орайды. Оралғ ан ұ нтақ тарды 3-тен бү гіп, екеуін біреуіне екі жақ тан кігізеді де, сигнатура жазады.

 

Ә дебиет: 1. Н.Н.Ахметсадыков, Д.М. Хусаинов. Технология

лекарственных веществ. Алматы, 2004

2. Малдігерлік фармакология /З.Н. Кожабековтың ред/.

Алматы, 2000.

3. Мұ хамбетов Д.Д., Мингилев В.П. Жалпы рецептура. Акмола, 1996

 

Зертханалық -тә жірибелік сабақ №11

Тақ ырыбы: Жұ мсақ дә рілік формаларды дайындау технологиясы

Сабақ тың мақ саты: Май-дә рі, пилюля, болюс дайындау технологиясын игеру.

Сабақ ты ө ткізу орны: ветеринарлық медицина кафедрасының зертханасы

Сабақ тың ұ зақ тылығ ы: 2 сағ ат

Май-дә ріні барлық дә рілерден жасауғ а болады. Майдың негіздеріне кө птеген талаптар қ ойылады:

Ерекше тамаша майлы негізі мү мкіндігіне қ арай бейтарап ә серлі, енжарлық қ ұ рамды майлы негіздер қ олданылады. Ө сімдік тектес жә не малдан алынғ ан майлар ә ртү рлі заттармен жақ сылап араластырылады да жақ сылап сің діріп, жаң ғ ылады, бірақ сақ тау кезінде ол қ ышқ ыл тартады да одан еркін майлы қ ышқ ылдар, альдегидтер мен басқ а заттар пайда болады, олар дә рілік заттар мен химиялық ө зара қ арым-қ атынасқ а тү сіп, жанама ә сер етеді.

Тә жірибеде мынандай майлы негіздер барынша жиі қ олданылады:

· вазелин – vaselinum

· ақ балшық – album

· сары балшық – flavum

Бұ л минералдық тенкті зат, 37-50 0-ғ а ериді, бейтарап ә серлі, берік, ә рекет ү стің гі болады.

· Ланолин – lanоlinum

· Сулы – hydricum, anhydricum

· Сусыз – сулы 30 бө лік пен сусыз 70 бө лікті қ ұ райды.

Шошқ а майы- adeps suillus ішкі майы алынады. 34-46 0 ыстық қ а ериді, негізі берік емес, тез қ ышқ ылданады. Теріге терең сің еді.

Қ ара малдың майы- sevum bovinum бұ л ірі қ ара малдың тортасы айырылатын майы, шошқ а майына қ арағ анда ә лдеқ айда тез ериді. Кү рделі майлы негіздердің қ атарына жатады.

Дайындау ә дісі:

1. Майдың негізін тарелкелі таразыда ө лшеп алалады. Содан кейін келсаптың басына шамалы мө лшерін шағ ып алып, келіге салып сү ртеді.

2. Қ ұ рғ ақ дә ріні қ ол таразымен ө лшейді

3. Ө лшеп алғ ан дә ріні келіге салып майдың негізімен аларастырады, тү рі біркелкі болу керек.

4. Майдың дайындығ ын тексеру ү шін екі саусақ сақ пен сү ртеді,

тү йіршіктер сезілмесе, май қ олдануғ а дайын деп саналады.

Домалақ танғ ан дә рілер - Pilula (іл.сеп.жек.тү р лат. Pililae- шар, доп)-ішке қ абылдайтын мө лшерленген дә рілік тү р. Домалақ танғ ан бір дә рінің салмағ ы 1, 0-0, 5.

Домалақ тан дә рілер орнын тү ймедақ тар алмастырғ ан, ескерген дә рілік тү рі болып саналады, ө йткені тү ймедақ тар заводтарда кө п кө лемінде дайындалады. Бұ л тү рінің барлық кемшіліктеріне (дайындау уақ ытының ұ зақ тығ ы, тез кеуіп қ алатындығ ы, домалақ тау машиналарының жоқ тығ ы жә не т.б.) қ арамастан домалақ танғ ан дә рілер ә ртү рлі дә рілік ү йлестіруге болатын қ олайлы да бағ алы дә рілік тү рі ретіндегі мә нін жойғ ан жоқ.

Домалақ танғ ан дә рілер қ олданыста ө те қ олайлы, мө лшерлену нақ тылығ ы мен ышқ амдылығ ы жағ ынан олар тү ймедақ тардан кем тү спейді. Домалақ танғ ан дә рілерді баяуды сорылуын жағ ымсыз ә рекетті емес, дә рілік заттардың созылмалысы деп қ арауғ а болады.

Домалақ танғ ан дә рілердің қ ұ рамы:

А) дә рілік зат

В) кө мекші зат немесе домалақ танғ ан дә рі кө лемі

Кө мекші зат немесе домалақ танғ ан дә рі кө лемі.

Кө мекші заттар дә рілік ө сімдіктердің тамырларынан жасалғ ан ұ нтақ тар, сұ йық жә не қ ұ рғ ақ сығ ындылар, крахмал, ақ балшық, қ ант, шырын, су, спирт, глицерин жә не тағ ы басқ а болуы мү мкін.

Кө мекші заттар доиалақ танғ ан дә рілерге белгілі бір ө зіндік қ асиет, атап айтқ анда иілімділік, яғ ни сә йкес тү рінде тү суге, тез кеуіп, асқ азан ішек жолында ыдырауғ а қ абілеттілік қ асиеттерін береді. Домалақ танғ ан дә рілерді дұ рыс дайындау дә рігерден ү лкен шеберлікті талап етеді, ө йткені бұ л даму ө згерісі мыналардан қ ұ ралады:

1. Ө те ұ сақ ұ нтақ тар ә серсіздік қ осындыларды алу жә не араластыру;

2. Домалақ танғ ан дә рілік бірліктер алу жә не домалақ танғ ан дә рі ө зектерін тегістеу;

3. Ө зектерді кесу;

4. Бір қ алпы тү ріне тү сіру;

5. Домалақ танғ ан дә рінің бетін жабу;

6. Ұ сақ тау;

Домалақ танғ ан дә рілерді дайындау кезінде олардың барлық қ оспалары ө те ұ сақ ұ нтақ тарғ а айналады. Қ осымша заттарды араластыру мен домалақ танғ ан дә рі бірліктермен бір қ алыпты араласуы ү шін улы жә не кү шті ә сер ететін заттар алдын ала суғ а немесе спиртке езіледі. Келі мен келсапқ а жабысып қ алмау ү шін домалақ танғ ан дә рі бірлігін дұ рыстап илейді. Дайын ө німді ө лшеп алып, домалақ тау машинасына кө шіреді. Бұ л орайда жұ қ а қ алақ ша харта (пленкадан жасалғ ан ү шбұ рыш) қ олданылады. Орынды тақ тайшамен кескіштен екі аралығ ы тең жетіп жататындай етіп ұ зын ө зек жасайды. Кескіштегі кішкене науа саны бір жағ ында 25, екінші жағ ында 30 немесе керісінше бола алады. Кесілген дә рілер шығ ыршық тың (зырылдауық) кө мегімен жұ мырланады, зырылдауық тың жақ тауының биіктігі домалақ танғ ан дә рілер бір келкі, домалақ жә не 10-12 см биіктен қ ұ лағ анда ү шін кететіндей болуы тиіс.Дайын домалақ танғ ан дә рілер кеуіп қ алмау ү шін олардың бетіне тальк, липоподием немесе каулин (ақ балшық) сеуіп қ орапшағ а орап, салып қ ояды.

Домалақ танғ ан дә рілерді 25 немесе 30 данадан немесе бұ л сандардың еселі мө лшерінде жазып береді. Бұ л жазбалар домалақ дә рі дайындайтын машина кескішінің науасына байланысты. Дайындалғ ан дә рілерді қ ұ рамына кіретін заттарды кө рсете отырып, бө лшектелген тү рде жазу ұ сынады.

Иттің домалақ танғ ан дә ріні 0, 003 мө лшерде 30 рет қ абылдау ү шін

Болюстер- bolorum ( атау септ, жек. тү р- вolus, ілік септ – Boli).

Болюстер ү лкен домалақ танғ ани дә рілер тжылқ ының, иттің жә не сирек жағ дайда малдың ө зге тү рлерінің ішке қ абылдауларына арналғ ан жұ мсақ, мө лшерленген дә рінің тү рі. Болюстер ірі малдарғ а тілінің тү біне қ олмен салу арқ ылы немесе болюс беретін жабдық тың кө мегімен ауызынан беруге арналып тағ айындалады. Бір болюстің салмағ ы 5-5, 0 аралығ ында ауытқ ып отырады.

Болюстер- таза малдә рігерлік тү рі. Болюстердің жағ ымсыз, жеркенішті иісі, тітіркендіргіш ә сері, дә рілік заттардың дә мі болады.

Болюстің қ ұ рамы:

1. дә рілік зат

2. тү рін қ ұ раушы зат

Дә рінің тү рін жасаушы заттар ретінде мыналар қ олданылады:

Ол мынадай ө сімдіктердің тамырларынан жасалғ ан ұ нтақ тар: алтейлік (Radi Althaeae), сирек жасыл сабын (Sapo viridis), ақ балшық (Bolus alba) жә не су (aquae communis) қ олданылады.

Болюсті жазып беру ү шін мыналарды білу керек:

1. Бір рет қ абылданатын дә рілік заттың мө лшерін;

2. Бір болюстің салмағ ын;

3. Қ абылдаулар санын 1-2.

Болюстерді сол дайындалғ ан кү ні жазып береді жә не қ абылдайды. Ө йткені ол тез бү лінетін дә рінің тү р сақ таулы тұ рса, олар қ атайып кетуі мү мкін, онда кейін жұ тылады жә не асқ азанда бояуы ыдырайды.

Болюсті жасаушы заттардан дайындау кезінде бір кесек қ амыр илеп, оны шелпек тү рінде жазады да оғ ан дә рілік затты араластырып домалақ тә різді етіп дө ң гелектейді.

Тә жірибелік жағ дайларда ауру малдың иесіне болюсті бір кесек жұ мсақ наннан дайындауды ұ сынуғ а болады. Ол ү шін алдымен нанды шелпек сияқ ты жазып, одан кейін дә ріні қ осады жә не болюстің тү рін келтіреді.

Болюстерді толық тү рін жә не қ ұ рамдас бө ліктер бойынша жазып береді.

Бақ ылау сұ рақ тары:

a. Май-дә рі дайындау технологиясы

b. Пилюля дайындау технологиясы

c. Болюс дайындау технологиясы

Ә дебиет: 1. Ахметсадыков Н.Н., Хусаинов Д.М. Дә рілік заттар

технологиясы. Алматы, 2004

2. Малдігерлік фармакология /З.Н. Кожабековтың ред/. Алматы,

2000.

3. Мұ хамбетов Д.Д., Мингилев В.П. Жалпы рецептура. Акмола, 1996

Зертханалық -тә жірибелік сабақ №12: Сұ йық дә рілік формаларды






© 2023 :: MyLektsii.ru :: Мои Лекции
Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав.
Копирование текстов разрешено только с указанием индексируемой ссылки на источник.