Й тапсырмасын тексеру

а) Қ ызығ ушылығ ын ояту

Математикалық ойын «Ғ ажайып алаң»

Таң бларды ә р тү рлі сандарғ а амалдар қ олдану арқ ылы мына есептерді шығ арып, тө мендегі ү шаяқ тардағ ы жасырын сө зді табайық.

І топ ІІ топ ІІІ топ

11, 5+(-2, 5) =9 -12, 5х(-2) =25 -10, 2+2, 2=2

20, 2 х 2 +(-3, 4) =37 -153: (-3) =51 -44 х (-2): 8 = 11

Жең іпазғ а:

99: (-9) х (-3) = 33

ә) Жұ мбақ сұ рақ тар «Бұ л қ ай есімдіктер?»

1.Етікші аспабының бірімен ұ қ сас есімдік есімдіктің қ ай тү рі? (Біз – жіктеу есімдігі)

2.Басқ аның бә рін ө зі сұ райды, ө зінен ешкім сұ рамайды. (Сұ рау есімдіктері)

3.Жақ тас жалғ ауғ а жіктеле қ ояды, жақ тас емесіне жоламай қ ояды. (Мен, сен)

4.Кө пшіл жә не кө ң ілшек,

Ештемені бө ліп жармайды.

Кө птік ұ ғ ым беріп,

Кө пшілікті қ армайды (Жалпылау есімдіктері)

5. Қ ұ рамындағ ы сө здің кө бін кө ршісінен сұ рап алыпты.Алдына бір буын қ осыпты да, есімдіктің бір тү рі боп тұ ра қ алыпты. (Болымсыздық есімдіктері)

Жаң а сабақ.

а) Сө зжұ мбақ «Бұ л да қ ызық»

Тапсырма. Есімдік деген сө здің қ ұ рамында қ анша дыбыс болса, есімдіктердің тү рлері де сонша.Енді сіздер тапсырманы орындаң ыздар.шақ пақ қ а мынаны жазсаң ыздар, ерекше тордағ ы сө зді оқ исыздар.

1. Сілтеу есімдігі

2. Сұ рау есімдігі

3. Ө здік есімдігі (І жақ, кө пше тү рі, тә уелденіп тұ р)

4. Белгісіздік есімдігі

5. Жалпылау есімдігі

(ережесін бірден сұ рап отырамын)

ә) Сатылай кешенді талдау.

Бұ л жерде ешкім сырмды білмейді.

Бү кіл ауыл Қ азының тө рт қ анат киіз ү йіне жиналды.

Бұ л Ешкім Бү кіл

негізгі негізгі негізгі

дара кү рделі дара

есімдік есімдік есімдік

сілтеу болымсыздық жалпылау

сұ рағ ы: қ ай сұ рағ ы: кім сұ рағ ы: қ ай

анық тауыш бастауыш анық тауыш

б) Мә тінмен жұ мыс. (Акула жайлы бейнефильм қ ойылады)

116-жаттығ у. Акула.

Мә тіндегі есімдіктерді мағ ынасына, сұ рағ ына, тұ лғ асына қ арай жазбаша талдатамын.

в) Полиглот (асты сызылғ ан сө здерді орыс, ағ ылшын, неміс тілдеріне аудару керек)

І топ

Тарих қ ана, халық қ ана туатын

Алыптардың арқ а тұ тпас кім атын?

Ұ лы арманын жырлау ү шін қ азақ қ а

Керек болды Абай сынды ұ лы ақ ын!

ІІ топ

Ө зің е сен, ө зің ді алып шығ ар,

Ең бегің мен ақ ылың екі жақ тап.

ІІІ топ

Ә ркімді адам сү йремек,

Заманды қ ай жан билемек?

Заманғ а жаман кү йлемек,

Заманы оны илемек.

Бекіту

а) Кө ру диктанты. (Жатқ а жазып, есімдіктерді талдау)

Басқ а жұ рт балалары оқ у қ уғ ан,

Біліммен ө з жұ ртының бетін жуғ ан.

Ішіп-жеп жү рсе егер жайғ ан малдай

Адамзат жер жү зіне не ү шін туғ ан?!

ә) Тест (компьютер арқ ылы кө рсетіледі) Ашық формалы тест. Нұ сқ ау: толық тырың дар

1.Ү лкенді сен сыйласаң, 2.Жаманның... (ө зі) бола алмайды, 3.Балапан ұ яда... (не) кө рсе,

Кіші ... (сені) сыйлайды.Болғ анды кө ре алмайды. Ұ шқ анда соны іледі.

4.Не ексең,... (соны) орасың. 5.Біреу тойып секіреді,

... (Біреу) тоң ып секіреді.

Қ орытынды

а) Бекіту (Дә стү рлі сұ рағ ымыз)

- Екі кө з не ү шін керек?

- Жақ сыларды кө ру ү шін.

- Екі қ олың не ү шін керек?

- Елге кө мек беру ү шін.

- Қ ұ лақ деген не ү шін керек?

- Ақ ыл-кең ес тың дау ү шін.

- Тіл мен жағ ың не ү шін керек?

- Ақ иқ атты айту ү шін.

- Ал аяғ ың ше?

- Шетте жү рсем, туғ ан жерге қ айту ү шін.

- Ал, есімдік не ү шін қ ажет?

- Ия, туғ ан жерге жету шін екі аяғ ың қ андай қ ажет болса, қ азақ тілінің дә режесі жоғ ары болуына есімдік сынды сө з табының қ осар ү лесі зор.Жү йелі ойлау мен ой-ө ріс кең істігінің кең еюіне есімдік те ү лкен ық пал етеді.

ә) Кластер немесе топтастыру ә дісі

Сонымен, есімдік жайлы білдік?

б) Бағ алау (бағ алау парақ шаларын жинап аламын)

Ү йге тапсырма

І топ ІІ топ ІІІ топ

Ой толғ ау Сыр толғ ау Жыр толғ ау

«Достық – татулық белгісі» «Ауылым – алтын бесігім» «Ұ рпағ ы ардақ тұ тып, бас иеді рухына»

(Шағ ын шығ арма, ө лең, ой толғ ау жазу. Есімдіктерді тауып, талдап келің іздер).

в) Менің алғ ан ә серім.

(Сабақ тан алғ ан ә серлерін оқ ушылар алдарындағ ы парақ шаларғ а тү сіреді.Соң ынан жинап аламын)

Пә ні: қ азақ тілі

Сыныбы: 7-сынып

Сабақ тың тақ ырыбы: Ө здік есімдігінің тү рленуі.

Сабақ тың мақ саты: а) білімділік - ө здік есімдігінің тү рленуін тү сіндіру; ә) дамытушылық - ә р тү рлі жаттығ у жұ мыстары арқ ылы оқ ушылардың есте сақ тау, логикалық ойлауын дамыту; б) тә рбиелік – оқ ушы ларды тілін сү юге, елжандылық қ а тә рбиелеу.

Сабақ тың кө рнекілігі: интерактивті тақ та, слайдтар, кестелер.

Сабақ тың ә дісі: сын тұ рғ ысынан ойлау стратегиялары элементтерін пайдалану, сұ рақ -жауап, жаттығ у т.б.

Сабақ тың барысы.Ұ йымдастыру бө лімі.

Ү й тапсырмасын сұ рау.

жіктеледі

септеледі

жіктеледі

кө птеледі

септеледі жіктеледі тә уелденеді кө птеледі.

102-жаттығ у. Берілген сұ рау есімдігін қ атыстырып сө йлем қ ұ рап жазу.

Кімнің, қ айсымыз, нешеуі, кімдермен, нешеуден, кімсіздер, қ андаймыз.

Мысалы: Сен кімнің баласысың?

103-жаттығ у. Нешінші, қ айсысы деген сұ рау есімдіктерін жіктеп жә не тә уелдеп жазып, мағ ыналық, тұ лғ алық жағ ынан салыстырың дар.

Жіктеу: І нешіншімін, қ айсысымын

ІІ нешіншісің, қ айсысысың

Нешіншісіз, қ айсысысыз

ІІІ нешінші, қ айсысы

Тә уелдеу: І нешіншім, қ айсысым

ІІ нешіншің, қ айсысың

Нешіншің із, қ айсысың ыз

ІІІ нешіншісі, қ айсысы.

Жаң а сабақ.

Ө з есімдігі тә уелденіп барып септеледі.

Ө здік есімдігінің септелу ү лгісі (оқ улық та берілген).

Ө здік есімдігі тә уелденіп барып жіктеледі.

Ө здік есімдігінің жіктелуі (оқ улық та берілген)

Ө зім есімдігін септеп, Ө зің есімдігін жіктеп,

біреуіне сө йлем қ ұ ра біреуіне сө йлем қ ұ ра.

А. ө зім

І. ө зімнің І.ө зің мін, ө зің біз

Б. ө зіме ІІ.ө зің сің, ө здерің сің дер

Т. ө зімді ө зің сіз, ө здерің сің дер

Ж. ө зімде ІІІ.ө зің

Ш. ө зімнен

К. ө зіммен

Ө лең дегі тү сірілген сө здерді орнына қ ойың дар.

Ө зім – тә ң ірі табынамын... (ө зіме)

Сө зім – қ ұ ран, бағ ынамын...! (сө зіме)

Бұ зушы да, тү зуші де..., (ө зіммін)

Енді, ескілік, келдің ө лер...! (кезің е)

Мағ жан Жұ мабаев.

Керекті сө здер: сө зіме, ө зіме, ө зіммін, кезің е.

Тапсырма: ө здік есімдігін тауып, олардың қ алай тү рленіп тұ рғ анын анық та.

Ө зім – тү бірі ө з, -ім тә уелдік ж. І жағ ы

Ө зіме – тү бірі ө з, -ім тә уелдік ж. І жағ ы, -е барыс септігі

Ө зіммін – тү бірі ө з, -ім тә уелдік ж. І жағ ы, - мін жіктік ж.

І жағ ы.

Мақ ал-мә телдерді сө йлем мү шесіне талда.

1.Хас сараң ө з затын ө зінен қ ызғ анады.

2.Қ орқ ақ ө зінің кө лең кесінен де қ орқ ады.

Тә уелсіз Қ азақ стан

Отан деген не? Бұ л сө зді ә рқ айсымыз кү н сайын ә лденеше рет естіп жү рміз. «Отан от басынан басталады» дейді халық.Отан дегеніміз - ә р адамның туып ө скен жері, туғ ан-туысқ андарымен, жақ ындарымен, бү кіл дос-жарандарымен бірге тұ ратын мекені.қ азақ елінде тұ ратын барлық адамның Отаны – Қ азақ стан республикасы.1991 жылы 16-желтоқ сан кү ні біздің еліміз Қ азақ стан тә уелсіз республика болып жарияланды.Осы кү нге жету ү шін қ азақ халқ ы қ аншама қ иыншылық ты бастан ө ткізді.Ә р мемлекеттің дербес, тә уелсіз ел болуы – барша бақ ыттың бастауы.Елдің ө з қ ұ қ ы ө з қ олында, ешкімге тә уелді емес.

Бұ л кү нде дү ние жү зінің барлық елі Қ азақ станды тә уелсіз мемлекет ретінде танып отыр.Осы бақ ыт ә р қ азақ стандық тың жү регіне нұ р қ ұ яды.

«Қ азақ стан тарихынан».

Тапсырма: есімдіктердің тү рлерін анық тап теріп жазу.

Жаң а материалды бекіту.

Логикалық диктант

1.Ө здік есімдігіне қ андай сө з жатады? (ө з)

2. Ө зісіздер есімдігі қ андай тұ лғ ада тұ р? «тү бірі ө з, -і –тә у.жал. ІІІ жағ ы, -сіз –жік.жал. ІІ жағ ы (сыпайы тү рі), -дер, -кө п.жал.)

3. Ө зің мен қ ай септікте тұ р? (кө мектес септікте)

4. «Ө з ү йім - ө лең тө сегім» деген мақ алда ө здік есімдігі қ ай сө йлем мү шесінің қ ызметін атқ арып тұ р? (анық тауыш)

5. Ө здік есімдігі бар мақ ал жаз.

Қ орытынды. Кластер стратегиясы.

Ү йге тапсырма. 1.Эссе стратегиясы «Менің қ иялымдағ ы болашақ Қ азақ стан» (есімдіктері, ә сіресе ө здік есімдіктері бар).

2.Тест қ ұ растыру.

Бағ алау.

Пә ні: қ азақ тілі

Сыныбы: 7-сынып

Сабақ тың тақ ырыбы: Сұ рау есімдіктерінің тү рленуі.

Сабақ тың мақ саты. білімділік – сұ рау есімдігі туралы білімдерін терең дету, оның тү рленуін ү йрету, сө йлемдегі қ ызметі мен мағ ынасына қ арай тү рленуін білуге машық тандыру; дамытушылық – оқ ушылардың ой-ө рісін, сана-сезімін, белсенді ойлау дағ дыларын жандандырып, сыни тұ рғ ысынан ойлау материалдарын қ олдана отырып қ ызығ ушылығ ын арттыру, білімін дамыту, сауаттылық қ а баулу, сабақ қ а ынталандыру; тә рбиелік – ұ қ ыптылық қ а, шапшаң дық қ а, кө ркем жазуғ а тә рбиелеу.

Сабақ тың кө рнекілігі: кестелер (интерактивті тақ тада), топтастыру ә дісінің мысалдары жазылғ ан плакаттар, ү лестірмелі қ ағ аздар, слайдтар.

Сабақ тың тү рі: аралас сабақ.

Сабақ тың типі: жаң а білім беру

Сабақ тың ә діс-тә сілі: тү сіндіру, сұ рақ -жауап, топтастыру.

Пә наралық байланыс: ә дебиет

Сабақ тың барысы.

Ұ йымдастыру кезең і. Оқ ушылардың дұ рыс отырғ ызып тү гелдеу.Оқ у қ ұ ралдарын алдырып.назарларын сабақ қ а аудару.

Ү й жұ мысы. Ү йге берілген 99-жаттығ уды талабына сай тіркесіп тұ рғ ан сө зімен бірге оқ ытып, олардың қ ай септікте тұ рғ анын айтқ ызу.Сұ рақ -жауап ә дісі арқ ылы ү й жұ мысын пысық тау.

1.Сілтеу есімдігі қ алай тү рленеді?

2.Ол қ алай тә уелденеді? Мысал келтір.

3.Сілтеу есімдігіне мысал келтіріп, оны септе.

4.Септелудегі ерекшелігін тү сіндір.

5.Мысалдар келтіру.

1-слайд (Елордамыз Астана қ аласының кө рінісі бойынша сілтеу есімдігін қ атыстырып сө йлем қ ұ рату).

Жауаптар алып, жаң а сабақ қ а назар аудару.

Жаң а сабақ.

6-сыныптан ө ткен сұ рау есімдігі туралы білімдерін еске тү сіру.Мысалдар келтіру арқ ылы жаң а сабақ ты бастау.

2-слайд (бірнеше мысалдар)

Сұ рау есімдігінің тү рленуі туралы оқ улық та келтірілген кестеге назарларын аудару.Оның тә уелдену, септелу, жіктелу ү лгісіне қ арап ерекшелігін тү сіндіру.Мысалдармен дә лелдеу.Септелген кездегі тү бірлері сақ талып, жалғ аулары да ө згеріссіз жалғ анады, тек барыс септігінің жалғ ауы қ айсы сұ рау есімдігіне – ғ ан тү рінде жалғ анып тұ р.

Сұ рау есімдіктерінің адамғ а қ атыстылары ғ ана І, ІІ, жақ тарда жіктеледі.Себебі І жә неІІ жақ, яғ ни айтушы (мен, біз) жә не тың даушы (сен, сіз, сендер) адам ғ ана болады.ІІІ жақ адамнан басқ а бө где затқ а қ атысты бола береді.

Кө не ескерткіштерде сұ рау есімдіктері септеліп жұ мыс алғ андығ ы туралы айту.

Жаттығ у жұ мыстарын талдау арқ ылы оқ ушылардың білімдерін терең дету.

100-жаттығ у.Мә тінді оқ ып, қ ұ рамындағ ы сұ рау есімдіктерінің мағ ыналық ерекшеліктеріне жә не қ олданысына назар аударту.Мә тіннен сұ рау есімдігін тауып, оның қ алай тү рленіп тұ рғ анын айту.

(қ айда, қ алай, кім сұ рау есімдіктері атау септігінде тұ р.)

101-жаттығ у.Жаң ылтпаштарды айтып ү йрену.Қ ұ рамындағ ы сұ рау есімдіктерінің мағ ынасын жә не сө йлемде қ андай қ ызмет атқ арып тұ рғ анын тү сіндіру.

Неше сұ рау есімдігі атау септігінде тұ р, нем сұ рау есімдігі І жақ та жіктеліп тұ р.

102-жаттығ у. Берілген сұ рау есімдіктерін қ атыстырып сө йлем қ ұ рап жазу.

Кімнің, қ айсымыз, нешеуі, кімдермен, нешеуден, кімсіздер, қ андаймыз сұ рау есімдіктерінің тү рлену жолдарын тү сіндіру.

Дең гейлік тапсырма беру арқ ылы оқ ушының қ ызығ ушылығ ын арттыру, сабақ қ а ынталандыру, білім дең гейін анық тау.

Сабақ ты ә дебиет пә нісен байланыстыру. Дулат Бабатайұ лының «Аягө з, қ айда барасың?!» атты ө лең інен сұ рау есімдігін тауып, оның тү рлену жолын тү сіндіру.Тө ле бидің шешендік сө здерінен сұ рау есімдігін табу.оны талдау.

Сабақ ты қ орыту.

Сабақ ты топтастыру ә дісі арқ ылы, сұ рақ -жауап ә дісі арқ ылы қ орыту.

3-слайд (Еліміздің Президенті Нұ рсұ лтан Назарбаевтың суреті арқ ылы жаң а сабақ қ а қ атысты сө йлемдер қ ұ рату).

Есімдік тү рлерін топтастыру

Мен, сол, осынау, нешеу.Біз, сіздер, қ анша.Сіз, ол,, барлық, ө з, қ айсы.Сендер, қ айдан, кім не, сен, бұ л, анау, нешеумін, кіміміз, олар т.б.

Сабақ ты қ орыту кезіндегі сұ рақ тар.

1.Сұ рау есімдігі қ алай тү рленеді?

2.Сұ рау есімдігіне мысал келтіріп, оны жікте.

3. Қ айсы сұ рау есімдігін септе жә не ондағ ы ө згешелікті тү сіндір.

Ү йге тапсырма: 103, 104-жаттығ улар.Берілген талабын тү сіндіру.Сұ рау есімдігі туралы ереже, кестелерді оқ у, мысалдар келтіру.

Оқ ушылардың білімін бағ алау.

Пә ні: қ азақ тілі

Сыныбы: 7-сынып

Сабақ тың тақ ырыбы: Есімдіктердің тү рленуін қ айталау.

Сабақ тың мақ саты: білімділік – оқ ушылардың ө ткен тарау есімдіктердің тү рленуі тақ ырыбынан алғ ан теориялық білімін пысық тау; дамытушылық – оқ ушылардың іскерлігі мен біліктілік дағ дыларын жетілдіре отырып, ойлау қ абілетін, сө здік қ орын дамыту; тә рбиелігі – оқ ушыларғ а туыстық атаулар туралы ұ ғ ым бере отырып, алыс-жақ ынын тани білуге шақ ыру.

Сабақ тың тү рі: туыстық сабағ ы

Типі: іскерлік пен біліктілік дағ дысын қ алыптастыру.

Оқ ыту формасы: топтық

Оқ ыту ә дісі: талдау, сұ рақ -жауап, шығ армашылық ізденіс, кітаппен жұ мыс.

Пә наралық байланыс: қ азақ ә дебиеті.

Сабақ тың кө рнекілігі: ү лестірмелі карточкалар, жекжат-жұ рағ аттар атауы, ү нтаспа т.б.

Сабақ тың барысы. І Ұ йымдастыру бө лімі.

а) Оқ ушылрды тексеру.

ә) Сынып бө лмесінің сабақ қ а даярлығ ын қ адағ алау.

ІІ Ү йге берілген тапсырма. «Іште пікір ө лгенше...» («Теледидар бағ дарламалары туралы

Кө рермен ретіндегі пікірім»).

Жасұ лан «Бармысың, бауырым?» бағ дарламасы туралы пікірін білдірді.Бұ л бағ дарламада ә ркім ө з жақ ынын, туғ анын іздеп жатады.

Біз бү гінгі «Туғ ан бар, табылатын жаның нан» тақ ырыбындағ ы сабағ ымызда есімдіктердің тү рленуін нысана ете отырып, туыстық атаулар туралы сө з қ озғ амақ пыз.

ІІІ.Жаң а сабақ.

Мұ ғ алімнің кіріспе сө зі.

- Балалар, қ ұ дағ и қ алтаың не екенін білесің дер ме? (қ ұ да болғ ан екі жақ тың бір-біріне сыйы салынғ ан қ алта)

- Сендерге бү гінгі сабақ тапсырмалары осы қ ұ дағ и қ алтадан алынады.

Кө рініс.

Ә зілдері жарасқ ан бұ л екеуі кім? (нағ ашы-жиен)

Ендеше «Нағ ашы», «Жиен» тобы болып жұ мыс атқ арамыз.

Қ ұ дағ и қ алтадан алынатын алғ ашқ ы тапсырма

Кітаппен жұ мыс.117-жаттығ у.Мә тінді оқ ып, есімдіктерді теріп жазып, тұ лғ асына ажырату.

Мен – жіктеу есімдігі, атау тұ лғ асында. Ешқ андай – болымсыздық есімдігі, еі тү бірден қ ұ ралғ ан. Не – сұ рау есімдігі, атау тұ лғ асында т.б. (Отырғ ан туыстар ө здерін таныстырады)

2-тапсырма. Кеспе қ ағ азбен жұ мыс.

1-кеспе қ ағ аз

Сө йлемнен есімдікті тауып, тұ лғ асына талдау жасау.Сө йлемге синтаксистік талдау жсау.

Тө ркін – қ ыздың ө з жұ рты, туғ ан ү йі, ауыл-аймағ ы.

2-кеспе қ ағ аз

Сө йлемнен есімдікті тауып, қ ұ рамын ажырату.Сө йлемге синтакистік талдау жасау.

Ө зі барғ ан сайын тө ркіндеген келіншек жалғ ыз келмейді.

3-кеспе қ ағ аз

Оғ ан тустары қ айын жұ ртынан ере барғ ан қ айын інілеріне, қ айын сің ілілеріне қ ұ рмет кө рсетеді.

3-тапсырма. «Ө з орнымдамын ба?» «берілген сө йлемдердегі сө здерді ө з орнына қ ойып жазу)

Мысалы: Қ азақ қ ыз баланы «ү й қ ұ ты» деп отбасынд, оғ ан сый-қ ұ рмет кө рсетеді бағ алап.

Дұ рысы: Қ азақ отбасында қ ыз баланы «ү й қ ұ ты» деп бағ алап, сый-қ ұ рмет кө рсетеді.

4-тапсырма. «Бірің ді-бірің тың дап ал!» Фариза Оң ғ арынованың ә ке туралы «Перзент сө зі» ө лең інен есімдіктерді теріп жазу, тұ лғ асына талдау.

І топтың 1-оқ ушысы ІІ топтың 1-оқ ушысы

Ә кем- менің тә ң ірім, Ол тұ рғ анда сезінбей қ атер демін,

пайғ амбарым, ұ мтылатын Хандардың да қ алпағ ын ә пермедім.

биігім, сайран бағ ым. Ә діл шешім ататын барлық істе

Ол білмейтін дү ниеде біздің ү йде бас қ азы - ә кем менің.

қ ұ пия жоқ,

біліп алғ ан, япыр-ай,

қ айдан бә рін?!

2-оқ ушы 2-оқ ушы

Кү шті де жоқ дә л ондай Ә кем барда, арқ ам кең, жоқ

жер бетінде, алаң ым,

сұ лу мү сін, бір мін жоқ бә рі орнында: шаруаң, қ ора-малың

келбетінде!

Батыр, дана сол ғ ана.Асығ амын Тө рт жағ ымыз қ ұ была.Мен ө скенде

ә кеме ұ қ сап тезірек ер жетуге. Қ иындау-ау ә кемдей бола аларым...

5-тапсырма. «Ә н – кө ң ілдің ажары» (ү нтспадан «Жігіттер» тобының орындауындағ ы «Жең ешемнің мінезі» ә нін тың дап, есімдіктерді теріп жазу, қ ұ рамын талдау.

IV. Дамыту кезіндегі тапсырма. Шығ армашылық жұ мыс «Менің жең гем».

V. Бекіту. Топтастыру стратегиясы бойынша «Есімдіктің тү рлену ерекшеліктері».

Қ орытындылау. Сабағ ымызды Фариза ақ ынның мына ө лең жолдарымен тү йіндесек:

Ағ аларым – асқ ар тау, қ арлы шың дар,

Жең гелерім – жанымның жайлауы еді.

Інілерім – шым болат шалғ ысың дар,

Сің лі, келін – періште тілеулесім,

Барлығ ың да ә йтеуір, бармысың дар!

VI. Ү йге тапсырма. Туыстық тақ ырыбында мақ ал-мә телдер жазып келу.

VII. Бағ алау. (Берілген бағ алау парақ тарына топ ү лкені бағ а қ ояды)

Пә ні: қ азақ тілі

Сыныбы: 7-сынып

Сабақ тың тақ ырыбы: Есімдіктен ө ткенді қ айталау.

Сабақ тың мақ саты: а) есімдік туралы алғ ан теориялық білімдерін практикада қ олдану, ауызша, жазбаша талдау

жұ мыстарын жү ргізе отырып, білімдерін бекіту; ә) ойлау қ абілеттерін, қ иялдарын дамыту, ой қ орытып, нақ ты шешім

жасауғ а ү йретіп ө здеріне сенімдерін арттыру; б) сауатты жазуғ а, ұ қ ыптылық қ а баулу, топпен жұ мыс жү ргізіп, бір-бірін тың дай білуге ү йрету, сө йлеу мә дениеттерін қ алыптастыру.

Сабақ тың тү рі: дә стү рлі сабақ.

Сабақ тың ә дісі: жинақ тау, талдау, сын тұ рғ ысынан ойлау, сатылай кешенді талдау, дең гейлік тапсырмалар.

Пә наралық байланыс: ә дебиет, математика, орыс тілі, ағ ылшын биология.

Сабақ тың кө рнекілігі: есімдіктің жасалу жолына арналғ ан кестелер(Жиде Жеткізгеннің кестесі), сө зжұ мбақ, плакаттар.

Сабақ тың барысы.

Ұ йымдастыру кезең і: а) сә лемдесу; ә) тү гелдеу; б) сыныпты сабақ қ а даярлау.

Ү й тапсырмасын тексеру.

а) Қ ызығ ушылығ ын ояту

Математикалық ойын «Ғ ажайып алаң»

Таң башалары ә р тү рлі сандарғ а амалдар қ олдану арқ ылы мына есепті шығ арып, тө мендегі ұ яшық тарғ а жасырынғ ан сө зді табайық.

Е\33 С\11 І\25 М\9 D\51 I\37 K\2

1) 11.5 + (-25) = 9 3) -12.5* (-2) = 25

2) 20.2 * 2 + (-3.4) = 37 4) -153: (-3) = 51

3)-10.2 + 12.2 = 2 6) -44* (-2): 8 = 11

7) 99: (-9)* (-3) = 33

ә) Жұ мбақ сұ рақ тар «Бұ л қ ай есімдіктер?»

1.Етікі аспбының бірімен ұ қ сас есмдіктің қ ай тү рі? (Біз – жіктеу есімдігі)

2.Басқ аның бә рін ө зі сұ райды, ө зінен ешкім сұ рамайды. (Сұ рау есімдіктер)

3.Жақ тас жалғ ауғ а жіктеле қ ояды, жақ тас емесіне жоламай қ ояды. (Мен.сен)

4. Кө пшіл жә не кө ң ілшек

Ештемені бө ліп жармайды.

Кө птік ұ ғ ым беріп,

Кө пшлікті қ армайды. (Жалпылау есімдіктері)

5. Қ ұ рамындағ ы сө здің кө бін кө ршісінен сұ рап алыпты.Алдына бір буын қ осыпты да, есімдіктің бір тү рі боп тұ ра қ алыпты.(Болымсыздық есімдіктері)

Жаң а сабақ.

а) Сө зжұ мбақ «Бұ л да қ ызық»

«Есімдік» деген сө здің қ ұ рамында қ анша дыбыс болса, есімдіктің тү рлері де сонша.Енді сіздер тапсырманы орындаң ыздар.Шақ пақ қ а мыналарды жазсаң ыздар ерекше тордағ ы сө зді оқ исыздар.

Сұ рақ тары: 1. Жіктеу есімдігі (сен)

2.Сілтеу есімдігі

3.Сұ рау есімдігі

4.Ө здік есімдігіІ жақ (кө пше тү рі), тә уелденіп тұ р

5.Сілтеу есімдігі шығ ыс септігінде

6.Белгісіздік есімдігі

7.Жалпылау есімдігі.

ә) Сатылай кешенді талдау.

Бұ л жерде ешкім сырымды білмейді. Бү кіл ауыл Қ азының тө рт қ анат ү йіне жиналды.

б) Дең гейлік тапсырмалар беріледі. Дең гейлік тапсырма 3 дең гейден тұ рады.

Файл бетіне салынғ ан а, ә, б нұ сқ алары бар, тест тү рінде берілген.

І дең гей 2 тапсырмадан тұ рады.

1-тапсырма.Файл бетінежапсырма қ ағ азғ а жазылғ ан, жауаптар жапсырылғ ан ішінде біреуі дұ рыс, сол дұ рыс жауапты

тауып астындағ ы «жауабы» деген орнына ретісен жабыстырың ыз.

Егер дұ рыс жауаптар болса мақ ал немесе мә тел шығ ады.

2-тапсырма. Толық тырың ыз.

Бұ л тапсырманы кө п нү ктенің орнына астында жабыстырма қ ағ азбен берілген есімдіктер мен ө здердің ішінен дұ рысын тауып жабыстыру қ ажет.

ІІ дең гей.ІІ дең гейлік тапсырма 2 тапсырмадан тұ рады, бірақ І дең гейден кү рделі болып келеді.

ІІІ дең гей 3 тапсырмадан тұ рады.

1-тапсырма: тест тү рінде берілген.

2-тапсырма: толық тырың ыз

3-тапсырма: дө ң гелек жапсырма қ ағ аздың бетінде ә ріптер берілген.Осы ә ріптерді қ атыстырып қ азақ тілі саласына байланысты сө з қ ұ рауың ыз қ ажет.Мысалы:

в) Лото ойыны ойналады.

1.Есімдік мағ ынасына қ арай нешеге бө лінеді? (7-ге) Алыстан

2.Жіктеу есімдігі қ ай жақ та тек адам аттарының орнына жү реді? (І, ІІ жақ) сермеп,

3.Жіктеу есімдіктерін ата. (мен, сен, сіз, сіздер, ол, олар) Жү ректен

4. Бұ л, осы, сол, ана қ ай есімдіктер? (сілтеу) тербеп,

5.Ө здік есімдігіне бір ғ ана қ андай сө з жатады? (ө з) Шымырлап

6.Зат есімнің орнына қ олданылатын белгісіздік есімдіктерін ат.(ә ркім, ә лдекім, ә рине т.б.) бойғ а жайылғ ан;

7.Сын есімнің орнына қ олданылатын белгісіздік есімдіктерін ата. (ә р, ә рбір, бір, кейбір, қ айсыбір, қ айбір) Қ иуадан шауып

8.Сан есімнің орнына қ олданылатын белгісіздік есімдігі. (ә лденеше, біраз, бірнеше) Қ исынын тауып

9.Ү стеудің орнына қ лданылатын белгісіздік есімдігін ата.(ә рқ ашан, ә рқ алай) Тағ ыны жетіп

10.Болымсывздық есімдіктерді атаң ыз.(ешкім, ештең е, ешқ андай, ешқ ашан) қ айырғ ан

11.Белгілі бір заттық ұ ғ ыммен байланысты қ олданылатын есімдіктің тү рі.(жіктеу есімдігі) Толғ ауы тоқ сан

12.Бә рі, барлық, бар, барша, бү кіл, тү гел, кү ллі қ ай есімдікке жатады? (жалпылау есімдігі) қ ызыл тіл

13.Затты, сындық белгілі сан-мө лшерді белгісіз етіп, жорамалдап, тұ спалдап кө рсету мә нін білдіретін есімдіктің тү рі.(белгісіздік есім) Сө йлеймін десең

14.Есім сө здердің орнына жү ретін сө з табы.(есімдік) ө зің біл!

Абайдың «Сегіз аяқ» ө лең жолдары шығ у қ ажет.

г) Кө ру диктанты.(Жатқ а жазып, есімдіктерді талдау)

Басқ а жұ рт балалары оқ у қ уғ ан,

Біліммен ө з жұ ртының бетін жуғ ан.

Ішіп-жеп жү рсе егер жайғ ан малдай

Адамзат жер жү зіне не ү шін туғ ан?!

Не Ө з

есімдік есімдік

сұ рау ө здік

дара дара

(асты сызылғ ан сө здерді орыс, ағ ылшын тілдеріне аудару керек)

1-оқ ушы. Тарих қ ана, халық қ ана туатын

Алыптардың арқ а тұ тпас кім атын

Ұ лы арманын жырлау ү шін қ азақ қ а

Керек болды Абай сынды ұ лы ақ ын!

2-оқ ушы. Ө зің е сен, ө зің ді алып шығ ар,

Ең бегің мен ақ ылың екіжақ тап

3-оқ ушы. Ә ркімді заман сү йремек,

Заманды қ ай жан билемек.

Заманғ а жаман кү йлемек,

Заманы оны илемек.

д) Ү й тапсырмасы: «Бү кіл ә лемге бейбітшілік тілеймін» атты (есімдіктерді қ атыстырып) шығ арма жазып келу.

е) Бағ алау

Пә ні: қ азақ тілі

Сыныбы: 7-сынып

Кү ні: 27.10.14

Сабақ тың тақ ырыбы: Диктант

Сабақ тың мақ саты:

а) Балалардың есте сақ тау қ абілетін дамыту, ө з ойын еркін жеткізе білуге, сауатты жазуғ а дағ дыландыру.

ә) Мұ қ ият тың дап, ұ қ ыпты жаза білуге ү йрету.

б) Ө з ісіне ұ қ ыпты, мейірімді, кешірімшіл болуғ а тә рбиелеу.

Сабақ тың тү рі: қ айталау

Сабақ тың ә дісі: баяндау

Сабақ тың кө рнекілігі: диктанттар жинағ ы

Сабақ тың барысы:

І. Ұ йымдастыру кезең і:

Оқ ушылармен амандасу, тү гелдеу, оқ ушылардың зейінін аудару.

Тақ тағ ы бү гінгі кү н мен диктанттың тақ ырыбын жазып қ оямын.

ІІ. Жаң а сабақ

Сабақ тың тақ ырыбы мен мақ мсаты айтылады

Тақ тағ а бү гінгі кү н мен диктанттың тақ ырыбы жазылады

ІІ. Жаң а сабақ ты тү сіндіру;

Кө ктемде

Екі кү ннен кейін мен қ алағ а жү ріп кеттім.

Каспий суының жаң а ашылғ ан кезі. Лай судың ү стінде болбырлау сұ рғ ылт сең дер тең селе жылжиды. Оларды біздің қ айығ ымыз қ уып жетті де, басып озды. Сең дер қ айық тың жақ тауына соқ тығ ып, шатынай айырылып қ алып жатты. Толқ ындарды жарғ а айдап, «жорғ а жел» ойнақ тады. Бө шке, қ ап, жә шік сияқ ты ауыр жү к артқ ан моторлы қ айық тербеліп келеді. Рульді ұ стап келе жатқ ан жас жігіт еді. Оның ү стіне қ ырма қ ой терісінен істеген, омырауы ә р тү сті жіппен кестелеген ә сем пешпеті бар.

Оның жү зі сабырлы, салқ ын қ анды еді. Қ айық тың тұ мсық жағ ында кө мекшісі отыр. Бұ л-ү стіне жыртық шекпен киген, белін арқ ан жіппен буғ ан, басында кө нетоз қ алпағ ы бар, ү сті-басы ү рпі-тү рпі бір мұ жық еді. Ол ұ зын ағ ашқ а ілген темір ілмекпен сең дерді серпіп қ ояды. (122 сө

Мә тінді оқ ып беремін, оқ ушылар тыныс белгілерін қ ояды

Тапсырма

1.Синтаксистік талдау

Ол ұ зын ағ ашқ а ілген темір ілгекпен сең дерді серпіп қ ояды.

2.Морфологиялық талдау

Қ алағ а, қ айық тың, толқ ындарды

Ү йге тапсырма: Қ айталау

Пә ні: қ азақ тілі

Сыныбы: 7-сынып

Сабақ тың тақ ырыбы: Тест тапсырмалары

Сабақ тың мақ саты:

а) оқ ушылардың қ азақ тілі пә нінен алғ ан білімдерін тиянақ тау;

ә) тә рбиелік мә ні бар мысалдар келтіре отырып оқ ушыларды елін, жерін, Отанын сү юге тә рбиелеу;

б) оқ ушылардың білімін бақ ылау арқ ылы сауатты жазуғ а дағ дыландыру;

Сабақ тың тү рі: қ айталау

Сабақ тың ә дісі: сұ рақ -жауап, т.б

Сабақ тың кө рнекілігі: тест парақ шалары т.б

Пә наралық байланыс: тарих

Сабақ тың барысы: а) Ұ йымдастыру кезең і:

Оқ ушылармен амандасу, тү гелдеу, оқ у қ ұ ралдарын тексеру, сыныптың тазалығ ына кө ң іл бө лу. Оқ ушылардың зейінін сабақ қ а аудару.

б) Жаң а сабақ ты тү сіндіру:

1. Кү рделі сан есімді тап.

А) мың дап В) елулерде С) жү з Д) екеу Е) екі бү тін оннан ү ш

2. Қ ай қ атардағ ы сан есімдер арасына дефис қ ойылмайды?

А) он оннан В) отыз қ ырық тарда С) екеу ү шеу Д) тө рт мың Е) ү ш тө рт

3. Сан есімнің сө йлемде атқ аратын негізгі қ ызметі не?

А) бастауыш В) баяндауыш С) толық тауыш Д) анық тауыш Е) пысық тауыш

4. Шығ ыс септігінде тұ рып, пысық тауыш болатын сан есім тү рі қ айсы?

А) есептік В) реттік С) жинақ тық Д) бө лшектік Е) топтау

5. «-ншы» жұ рнағ ы жалғ анатын сан есімді тап.

А) екі В) он сегіз С) жиырма алты Д) он Е) мың

6. Реттік сан есім қ ай қ атарда дұ рыс жазылғ ан?

А) X –сынып В) 2004-жылы С) 24-қ араша Д) 1-інші ү й Е) 3-алма алды

7. Баяндауыш қ ызметіндегі сан есімді тап.

А) Той ө тті ү шеуімізді кү рсіндіріп. В) Екі жастың қ уанышы тойланды.

С) Сіз бірінші орынғ а адамзаттың қ ара кү шін қ ойдың ыз.

Д) Екеуіне сү йсінумен ө термін. Е) Ә н айтатын ө нерпаздар—осы ү шеуміз

8. Қ ай сө йлемде сан есім емлеге сай жазылғ ан?

А) 1845-жылы ұ лы Абай дү ниеге келген. В) Жолдастарымның кеткеніне екі ү ш кү н болды.

С) Сағ ат 6 ғ а 10 минут қ алғ анда Азамат пә терінен шық ты.

Д) 30-40-тай адам жиналғ ан екен. Е) Біз 2-еу едік.

1. Кү рделі есімдіктер қ атарын тап.

А) кү ллі, барша, тегіс В) ө зім, ө зді-ө зі, ө здерің із С) қ ашаннан? Қ айсысы?

Д) ә ркім, қ айсыбір, ешқ ашан Е) мынау, осың ыз, соным

2. Пысық тауыш қ ызметіндегі есімдікті тап.

А) Олар жиналысқ а тү гел қ атысты. В) Мұ ны ертең ге қ алдыруғ а болмайды. С) Оның ағ асы ешкімге тиіспейді. Д) Бұ лардың ойы іске аспады. Е) Барлық есті кісілер ертең ін ойлауғ а тиіс.

3. Жалпылау есімдігі қ атысқ ан сө йлемді тап.

А) Ешкімге тіл қ атушы болма. В) Сағ ан тай сатып ә перемін. С) Ө зің ү лкен, қ ылығ ың —бала-шағ а.

Д) Еріншектік—кү ллі дү ниедегі ө нердің дұ шпаны. Е) Ә рбір жинақ ылық тың тү бі—кеніш.

4. Тә уелденген тұ лғ адағ ы сілтеу есімдігін тап.

А) кімің із? Несі? В) бұ нысы, мынауымыз С) соның, анағ ан Д) ө здерің, ө зің із Е) барлығ ынан, бә рінің

5. Қ ай қ атар есімдіктің бір мағ ыналық тү ріне жатпайды?

А) ә ркім, кейбіреу, ә лденеше В) олар, мен, бі С) кім, қ ашан, неше Д) біреу, ешбір, қ айсыбір Е) бә рі, тү гел, барша

6. Емлеге сай жазылғ ан есімдіктер қ атарын тап.

А) Еш уақ ытта, еш қ ашан В) ә лде кім, ә р адам С) ә ркім, ешқ айда Д) кей ағ аң, кей біреу Е) бү гін, еш тең е

7. Есімдік сө йлемде қ андай қ ызмет атқ арып тұ р?

Батырлар есімі ешқ ашан ұ мытылмайды.

А) толық тауыш В) баяндауыш С) пысық тауыш Д) бастауыш Е) анық тауыш

8. Болымсыздық есімдігін кө рсет.

А) бірнеше В) сағ ан С) дә нең е Д) ә лдекім Е) тү гел

9. Тұ лғ асы ө згеріліп септелген есімдікті тап.

А) осынау В) оғ ан С) ә рне Д) кейбіреулер Е) ештең е

10. Дұ рыс септелген есімдікті тап.

А) менге В) сенмен С) сода Д) бұ дан Е) сеннің

Білімді бекіту: Ө тілген тақ ырыпқ а байланысты бірнеше сұ рақ тар қ оямын. Тү сінбеген сұ рақ тарына жауап беремін. Білімді бағ алау: Оқ ушылырдың жауаптарына қ арай білімдері бағ аланады.

Ү йге тапсырма: Қ айталау

Пә ні: қ азақ тілі

Сыныбы: 7-сынып

Сабақ тың тақ ырыбы: Жіктеу есімдігінің тү рленуі

Сабақ тың мақ саты: а) оқ ушыларғ а есімдіктің ерекшелігі мен жіктеу есімдігі туралы тү сінікті тілмен оқ ушыларды қ атыстыра отырып жан-жақ ты мә лімет беру;

ә) есімдіктің морфологиялық заң дылық тарын тү сіндіре отырып ұ жымдық, дең гейлік тапсырмалар арқ ылы оқ ушылардың адамдық қ асиеттерін дамыту;

б) оқ ушылардың белсенді ойлау қ абілеттерін жандандырып, ОҮ Ө Ә ЖПТ арқ ылы сауатты жазу, оқ у дағ дыларын жетілдіру.

Сабақ тың ә дісі: cұ рақ -жауап, талдау, іздендіру

Сабақ тың тү рі: ұ жымдық, талдау.

Сабақ тың кө рнекілігі: кітап, суреттер, ү лестірме қ ағ аздар т.б.

Сабақ тың барысы.

а) Ұ йымдастыру кезең і:

Оқ ушылармен амандасу, тү гелдеу, оқ у қ ұ ралдарын тексеру.Сыныптың тазалығ ына кө ң іл бө лу.Оқ ушылардың зейінін сабақ қ а аудару

ә)Ү й тапсырмасын сұ рау.

Ү йге берілген жаттығ уды тексеремін. Кеспе қ ағ аздарды ү лестіріп жауап талап етемін.

1. Есімдік дегеніміз не?

2. Есімдік мағ ынасына қ арай нешеге бө лінеді?

3. Есімдіктер қ алай тү рленеді?

б) Жаң а сабақ ты тү сіндіру:

Жіктеу есімдіктері зат есімнің орнына жү ріп, зат есімдерше септеледі, жә не жіктеледі.

Мен, сен, ол деген жіктеу есімдіктерінің септелуінде мынадай ерекшеліктер байқ алады:

1) ілік, барыс, табыс, шығ ыс септіктерінде тү бірдегі л, н дыбыстары тү сіп қ алады.

2) жатыс септікте ол есімдігіндегі л дыбысы н-ғ а айналады

3) кө мектес септікте тү бір мен жалғ аудың арасында –ы, -і дә некері пайда болады.

4) барыс септік жалғ ауы жуанданып, л, н тү сіп қ алғ ан тү бірге –ғ ан тү рінде жалғ анады.

Жаттығ умен жұ мыс: 97-жаттығ у. Ө лең ді оқ ып есімдіктерді тауып есімдіктің қ ай тү ріне жататынын тү сіндірің дер.

Тақ тамен жұ мыс: Тақ тағ а жіктеу есімдігін септеп жазады.

Атау. Мен сен

Ілік. Менің сенің

Барыс. Мағ ан сағ ан

Табыс. Мені сені

Жатыс. Менде сенде

Шығ ыс. Менен сенен

Кө мектес. Менімен сенімен

Топтастыру стратегиясы:

Мен сен ол

Сендер біздер

Сіздер олар

Білімді бекіту: Оқ ушылардың тү сінбеген сұ рақ тарына жауап беремін.Оқ ушыларғ а бірнеше сұ рақ тар қ оямын.

Білімді бағ алау: Оқ ушылардың ынтасына қ арай білімдері бағ аланады.

Ү йге тапсырма: 99-жаттығ у.

 

Пә ні: қ азақ тілі

Сыныбы: 7-сынып

Сабақ тың тақ рыбы: Есімдіктің сө йлемдегі қ ызметі

Сабақ тың мақ саты: а) білімділік – есімдіктің сө йлемдегі қ ызметі туралы тү сіндіру, есімдік тақ ырыбы бойынша білімін жетілдіру;

ә) дамытушылық – сө йлеу тілдерін жетілдіру, шығ армашылық қ абілетін даытуғ а ық пал жасау;

б) тә рбиелік – тілге байланысты мысалдар ала отырып туғ ан тлін сү юге, қ адірлеуге тә рбиелеу.

Сабақ тың тү рі: аралас сабақ

Сабақ тың ә дісі: ой қ озғ ау, топтастыру, сұ рақ -жауап, дең гейлік тапсырма, топтық жұ мыстар.

Сабақ тың кө рнекілігі: плакат-сызбалар, ү лестірмелі қ ағ аздар.

Пә наралық байланыс: ә дебиет

Сабақ тың барысы.

а) Ұ йымдастыру кезең і:

Оқ ушылармен ама

⇐ Предыдущая12345678910Следующая ⇒