Антикоагуляция әдістері

БАТ барлық тү рлерінде қ ан экстракорпоралды контурғ а шығ ады. Нә тижесінде тромбоциттер мен плазманың қ ан ұ ю факторлары белсенетіндіктен антикоагуляция ө ткізу маң ызды болып есептеледі. Кең таралғ ан антикоагуляция ә дістеріне гепариндеу, простациклин инфузиясы мен жергілікті цитрат ерітіндісінің инфузиясы жатады.

Бірінші орында тұ рғ ан ә діс, ә рине, гепариннің жү йелі инфузиясы. Гепариннің ә сер ету механизмі - фибриногенді фибринге айналдыратын тромбин белсенділігін тежеу. 1939 ж. К. Brinkhous пен соавт. Гепарин белсенділігі " антитромбин III" сарысулық нә руыздың болуына тә уелді екендігін кө рсетті. Гепарин антитромбин III молекуласын белсендіріп, тромбин жә не басқ а қ ан ұ ю факторларымен тезірек байланысқ а тү суіне мү мкіндік береді (IXa, Xa, XIa и ХIIа қ ан ұ ю факторлары, калликреин жә не плазмин). Нә тижесінде тромбин белсене алмай, тромб тү зілу ү рдісі едә уір тежеледі. Ө ткізілген зерттеулер гепарин қ осылғ анда антитромбин III тромбинді 1000 есе тезірек байланыстырып, тежейтінін кө рсеткен. Оғ ан қ оса гепарин — антитромбин III кешеніне Xa фактор да сезімтал. 9 кестеде қ ан ағ у қ аупінің бар не жоқ болуына байланысты гепаринді қ олдану ұ сыныстары келтірілген.

9 кесте. Ұ ВВГФ кезінде гепаринді қ олдану ұ сыныстары

(Kozeck-Langenecker SA, Anaesthesist 51: 210-217, 2002)

Протамин сульфат гепарин антидоты болып табылады, оның енгізу мө лшері кө птеген фактораларғ а байланысты (гепарина енгізудің мө лшері мен уақ ыты, АВС пен АЧТВ кө рсеткіштері жә не т.с.с.).

KDIGO (2012) ұ сыныстары бойынша стандартты ГД-бен салыстырғ анда Ұ БАТ кезінде цитраттың аймақ тық антикоагуляциясын қ олдану керек (қ арсы кө рсеткіштер жоқ болса). Антикоагуляцияның бұ л тү рі гепарин-белсендірген тромбоцитопениясы бар немесе қ ан кету қ аупі жоғ ары науқ астар тобына ө те тиімді (ТШҚ Ұ синдромы, коагулопатиялар). Жү йелі антикоагуляция бұ л жағ дайларда мү лдем қ арсы кө рсетілген. Цитраттың ә сер ету механизміне кальций иондарын байланыстыру жатады. Кальций иондары (сарысулық IV қ ан ұ ю факторы) қ ан ұ юдың алғ ашқ ы кезең інде, тромбопластин мен тромбин тү зілуіне қ ажет болғ андық тан, цитратпен байланысқ анда қ ан ұ ю ү рдісі тежеледі. Цитраттың тек экстракорпоралды аймақ та ә сер етуі, науқ асқ а қ анды қ айтару жолында кальций глюконаты антидотын енгізу арқ ылы жү зеге асады. Цитратты антикоагуляцияны ө ткізгенде тағ ы бір ерекшелікке қ ұ рамында кальций жоқ арнайы диализдік ерітіндіні қ олдану қ ажеттігі жатады. Оғ ан қ оса қ анда иондалғ ан кальций мен қ ышқ ылды сілтілі тепе тең дікті мұ қ ият қ адағ алау қ ажет, себебі цитраттың сілтілі буфері алкалоз бен гипернатриемияны дамытуы мү мкін. Цитратты антикоагуляцияны ұ қ ыпты қ олданса диализатордың қ ымет кө рсету уақ ыты 100 сағ аттан асады, ал гепариндік антикоагуляцияда фильтр 45-50 сағ атта тромбозғ а ұ шырауы мү мкін.

Цитратты Антикоагуляция нә тижелігін бағ алау ә дістері: АВС (белсенген қ ан ұ ю уақ ыты) – 180-220 сек, Ли-Уайт бойынша қ ан ұ ю уақ ыты (8-12 мин) немесе коагулограммада АЧТВ-ның бастапқ ы дең гейден 80% артуы.