Преренальді БЖЗ

Преренальді БЖЗ бү йрек гипоперфузиясының ә серінен шумақ фильтртциясының тө мендеуінен басталады, яғ ни бү йрек қ анайналымының тө мендеуіне байланысты. Осығ ан қ арамастан бү йрек қ ұ рылымында ө згеріс болмайды. Метаболизмі гипоксияғ а аса сезімтал проксимальді ө зекшелер бірнеше кү н бойы гипоксияғ а қ арсы тұ ра алады, осыдан кейін олар зақ ымдалады, жедел тубулярлы некроз дамиды.

Қ алыпты жағ дайда бү йрек перфузиясы айналымдағ ы қ анның эффективті кө леміне, жү рек лақ тырысына жә не перифериялық қ антамырлардың резистенциясына байланысты. Науқ астың гидратациялық статусы қ андай болса да артериальді қ ан кө лемінің тү суі ә р қ ашанда преренальді БЖЗ-ның дамуына алып келеді. Бұ л - бү йрек гипоперфузиясының 3 топты себептері:

· Гиповолемия

· Жү рек жетіспеушілігі

· Жү йелі вазодилятация.

Гипоперфузияғ а жауап ретінде барорецепторлар арқ ылы жү йелі жә не бү йрекішілік ө згерістер дамиды (3-сурет).

3-сурет. Преренальді БЖЗ-ның даму реттілігі

(Schrier R.W.e.a 2004 бойынша бейімделген)

Бү йрек гипоперфузиясына жү йелі жауап:

· Симпатикалық жү йке жү йесінің белсенуі

· РААЖ белсенуі

· Вазопрессин белсенуінің жоғ арылауы.

Бұ л процесстің мақ саты қ ан қ ысымын жә не ө мірлік маң ызды ағ заларда қ ан қ ысымын тұ рақ ты ұ стап тұ ру. Осы ө згерістер нә тижесінде болады:

· Вазоконстрикция

· Жү рек лақ тырысының жоғ арылауы жә не жү рек соғ уының жиілеуі

· Шө лдеудің жоғ арылауы, тер бө лудің азаюы

· Натрий мен судың жиналуының кү шеюі

Гипоперфузияғ а бү йрек ішілік жауап (бү йректік ауторегуляция):

Бастапқ ыда шумақ тық фильтрация шумақ ішілік қ ысым есебінен жү йелі артериальді қ ысымның тө мендеуіне қ арамастан ұ сталып тұ рады. Бұ л прегломерулярлық афферентті артериоланың дилятациясы (простагландин жә не NO ә серінен) мен постгломерулярлық эфферентті артериоланың тарылуы (ангиотензин II ә серінен) арасындағ ы тепе-тең дігі арқ асында қ амтамасыз етіледі. Егер де бү йрек перфузиясы тез қ алпына келмесе, онда бү йректің ауыр ишемиясы дамиды жә не преренальді БЖЗ паренхиматозды тү ріне ауысады.

Систоликалық АҚ 80мм.с.бағ -нан тө мен болса, бү йректегі қ анағ ымның жә не ШФ-ң тө мендеу қ аупі болады. Кейбір науқ астарда (қ арт адамдар, ААФт, АРТ қ абылдайтын гипертониялық нефросклероз, диабеттік нефропатиясы бар науқ астар) ШФ тө мендеуі одан аздау гипотензияда да дами алады, сондық тан олардағ ы АГ-ны емдегенде БЖЗ-ның алдын-алу ү шін осы қ ауіпті ескеру керек.