Клиникалық мысал.

Балалар жұ қ палы аууханасында жатқ ан 1, 5 жасар сә би қ ызда зә р шығ уы мү лдем тоқ тап қ алды. Ауру ү ш кү н бұ рын тә улігіне 15-20ретке жеткен іш ө тумен жә не 7-8рет қ абылдағ ан тамағ ын қ ұ сумен басталды. Ү лкен дә реті жасыл сары тү сті, сұ йық. Қ арағ ан кезде науқ астың есі анық, ә лсіз, кө з алмалары ішіе енген (шү ң ірейген), терісі қ ұ рғ ақ, тургоры едә уір тө мендеген. Капиллярлы қ ан ағ ысының қ айта қ алпына келу уақ ыты 4сек асады. Дене салмағ ы 9, 8кг, бойы 88см (1 ай бұ рын ө лшенгенде салмағ ы 12, 9кг болғ ан). Шеткері лимфа тү йіндері шошынбағ ан. Ө кпесінде тынысы қ атаң дау, сырыл жоқ. ЖСЖ 150рет мин, АҚ Қ 65/30мм с.б.б. Іші ұ лғ аймағ ан, кіндік аймағ ында аздап ауру сезімді. Анурия. ЖҚ А: Нв-140г/л, эритр-5, 4*10¹²/л, гематокрит-52%, лейк-12, 5*10⁹/л, тромбоц-715*10⁹/л. БхҚ А: креатинин 150 мкмоль/л, несеп нә рі 15 ммоль/л, калий 2, 3 ммоль/л, натрий 148 ммоль/л. Уретралды катетер енгізгенде алынғ ан 10мл зә рдің биохимиялық талдауына: натрий 10 ммоль/л, несеп нә рі 42 ммоль/л, креатинин 1500 мкмоль/л. FЕNa< 0, 7%, FEUr 28% (№ 5, 6 қ осымша мен 6 кестені қ араң ыз).

Талқ ылау

Науқ ас баланың денесі сусызданып, қ ысқ а мерзімде дене салмағ ы 20% астам тө мендеген (> 3 кг). Бірінші сағ аттарда емделмеген дегидратация ЖБЗ себебіне айналды. Диагноз ЖҚ А гематокрит мө лшерінің жоғ арылауы мен тромбоцитозбен; БхҚ А креатинин жә не натрий мө лшерінің жоғ арылап, ШФЖ Шварц формуласымен 23мл/ мин тө мендеуімен; зә рдің БхҚ А натрий мө лшерінің тө мендеуімен, зә рде экскрецияғ а ұ шырайтын натрий фракциясы FeNa< 1% мен несеп нә рі фракциясының FeUrea< 35% тө мен азаюымен жә не арнайы сарысулық несеп нә рі / креатинин коэффициентінің туындауымен дә лелденеді. Балаларғ а арналғ ан RIFLE жіктемесіне сә йкес (2 кесте), ШФЖ 30 мл/мин тө мендеу3 (немесе бастапқ ы дең гейден 75% азаюы) БЖЗ 3-ші (F) сатысының дамуын кө рсетеді. KDIGO, 2012ж. БЖЗ ұ сыныстары бойынша: креатинин мө лшерінің бастапқ ы дең гейден > 3 астам жоғ арылауы немесе ШФЖ < 35 мл/мин тө мен болуы F «жетіспеушілік» сатысына сә йкес келеді (4 кесте). Екінші критерий –диурездің жойылуы – анурия да БЖЗ 3 сатысы дамығ анын сипаттайды. Осылайша, қ ос критерий бойынша (ШФЖ мен диурез) жә не FЕNa и FEUrеа дең гейлеріне қ арап, науқ асқ а келесі диагноз қ ойылады: БЖЗ, пререналды тү р3, 3 (F) сатысы.

­ Емнің басты мақ саты регидратацияны тез жә не уақ тылы ө ткізуге бағ ытталуы қ ажет: пероралды немесе назогастралды тү тікпен регидрон, кө ктамырғ а кристаллоидты ерітінділер, энтералды тамақ тандыру берілу керек. Егер регидратация уақ тылы ә рі тез ө ткізілсе, пререналды себептер жойылып, болжамы жақ сы болады. Ауыр дә режелі эксикоз гиповолемиямен ұ штасып, БЖЗ реналды тү ріне ауысу мү мкін, бұ л жағ дайда міндетті тү рде бү йрек алмастыру терапиясын ө ткізу қ ажет (сә йкес бө лімді қ араң ыз).

Артерия толуының жеткіліксіздігі – АҚ К-нің қ алыпты жағ дайы немесе жоғ арылауы болғ анына қ арамастан циркуляторлы факторлар бү йрек перфузиясын адекватты қ орғ ай алмағ ан кезде дамиды. Преренальді БЖЗ-ның бұ л нұ сқ асы жү рек ауруларында, жү рек лақ тырысының тө мендеуі салдарынан екіншілік сипатта дамиды.